استقراء، مسأله ای است که از زمان ارسطو تاکنون فیلسوفان درباب آن سخن گفته اند. مشکل اساسی در مسألة استقراء این است که چگونه می توان با مشاهدة چند مصداق به نظریه یا فرضیة کلی دست یافت. فیلسوفان علم نظرات گوناگون عقل گرایی، تجربه گرایی، حساب احتمالات و غیره را مطرح کرده اند. شهید صدر در کتاب الاسس المنطقیه للاستقراء ضمن نقد دیدگاه های فیلسوفان غرب به ارائة نظریة نوینی پرداخته است. وی در این نظریه،...

محمدباقر صدر، با طرح مبانی حساب احتمالات، کوشید روایت جدیدی از برهان نظم به دست دهد که برای اثبات واجب کارآمد باشد. مفهوم احتمال، پیچیدگی های خاصی دارد و از همان ابتدای طرح آن، دوگانگی معنایی در این واژه مشاهده شد (احتمال آماری و احتمال معرفت شناختی) و این ثنویت موجب تفسیرهای گوناگون از آن گردید. صدر، بر اساس مبانی اصولی خود و با مدد جستن از مفاهیمی چون علم اجمالی و یقین موضوعی، احتمال را درجه ...

در قرآن کریم و در عرف متکلمان مسلمان آنچه به‌عنوان جایگزین نام الله یا در وصف او به‌کار می‌رود، اسم (جمع آن اسماء) الله نامیده می‌شود. این که آیا می‌توان خداوند را با نام‌ها و اوصافی خطاب کرد که در قرآن، سنت و اجماع نیامده و یا آن‌که اسماءالله توقیفی است؛ یعنی مقید به ذکر آنها در منابع مذکور است، از جمله موارد اختلاف مهم اندیشمندان عالم اسلام، به‌ویژه متکلمان و فلاسفه مسلمان بوده است. اختلاف دی...

حکیم الهی صدرالمتألهین- محمد شیرازی معروف به ملاصدرا- (م1050ق) از نادر فیلسوفانی است که در کنار به کار گیری عالمانۀ اصول و ادلۀ عقلی، از ادلۀ نقلی «آیات قرآن و احادیث ائمۀ معصوم(ع)» نیز غافل نمانده بلکه اساس بنیان حکمت متعالیه و نظام فلسفی خود را بر تلفیق این ادله و تطبیق اندیشمندانۀ آن ها نهاده و در این راه با نوآوری، ابداع و روش های ابتکاری، فصلی نو در فلسفۀ اسلامی و نگرشی تازه در اندیشه های ...

احمد بهشتی[1] این نوشتار نخست مروری دارد بر براهین خداشناسی که تحت سه عنوان جهان شناختی، انسان شناختی و وجودشناختی قابل جمعند و اگر برهان اخلاقی کانت را هم به حساب بیاوریم، تحت چهار عنوان گنجانیده می شوند. سپس توضیح می دهد که در منابع اسلامی ضمن توجه تام به تعدد دلیل و مدلول که مقتضای عناوین فوق است، از آن ها عبور شده، و سخن از وحدت دلیل و مدلول به میان آمده است؛ چرا که خدایی که ظاهر بالذات است...

الاهیات سلبی، در بعد معرفتی بر شناخت­ناپذیری؛ و در بعد زبانی، بر بیان­ناپذیری خدای متعال تأکید دارد. در بعد معرفتی، به دلایلی چون عدم توانایی احاطه بر خدای متعال، تعالی و فوق عقل بودن او، نقص معرفت معلول نسبت به علت و محدودیّت قوای ادراکی انسان؛ و در بعد زبانی، به مفهوم ناپذیر بودن و صورت نداشتن امر متعالی و ... استناد می شود. منتقدان اشکالاتی چون تعطیل، ناکافی بودن معرفت سلبی، تعارض در گفتار و ...

گسترش فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیکی بر تمام جنبه های زندگی بشر تاثیر گذاشته است. و بخش مهمی از تجارت الکترونیک را قراردادها تشکیل میدهد، اما در تجارت الکترونیک ، سند نوشته در دست نداریم و هرجا سخن از اسناد کتبی می رود داده پیام جایگزین آن می گردد و اسناد از جایگاه قدیمی خود یعنی کاغذ به مکان جدید خویش یعنی رایانه انتقال یافته اند. ناگفته هویدا است که مبنای اصلی حقوق تجارت الکترونیک شناسایی ...

با وجودیکه سرداب های واتیکان در زمره ی رمان های اوایل قرن بیست قرار گرفته، نویسنده آن را هجوی مربوط به اواخر قرن نوزده دسته بندی کرده است. هجو به سه اثر از میان آثار ژید اطلاق شده که همگی اصطلاح عمل بی دلیل را در اشتراک دارند. با این حال به نظر می رسد فکر چنین عملی از نویسنده ی روس، داستایفسکی به عاریت گرفته شده است. به ویژه از دو رمان جنایت و مکافات و شیاطین، که در آن ها نیز، سعی شده کارهای پو...

موضوع مورد تحقیق عبارت است از: دلیل انسداد و بررسی ثمرات و انتقاداتی که بر آن مترتب است. برای رسیدن به این هدف، نخست باید سراغ ظنون و امارات رفت، چون ظنون و طرق بستر جریان دلیل انسدادند، لذا باید در این زمینه بطور مبسوط بحث نمود که ظن در لغت و اصطلاح دارای چه معنایی است و انواع آن کدام است و درنهایت آیا حجیّت دارد یا نه و حجیّت آن از باب کشف است و یا حکومت؟ و این ظنون چه نقشی در جریان انسداد دارن...