یکى از موضوعاتى که به لحاظ قرآن‌شناختى از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و مى‏توان گفت در زمان ما به‌صورت مسأله‌ای کلامى یا شبه‌کلامى مطرح شده است، موضوع «وحیانى بودن الفاظ و عبارات قرآن» است. این ادعا که تمامى الفاظ قرآن کریم اعم از حروف و کلمات عیناً وحى الهى است، مى‏بایست در قالبى علمى و استدلالى مطرح گردد. مقاله‌ی حاضر ضمن یادآورى گفته‏هاى تعدادى از متکلمین و حکماى اسلامى و دیگ...

 روش تفسیرى استاد مطهرى مورد بررسى قرار گرفته است. نویسنده پس از معرفى زمانه مطهرى و احساس مسؤلیتى که وى در قبال جامعه داشت و آگاهى بخشى را تنها راه بیرون رفت از انحطاط تحمیل شده بر مسلمانان، مى‌دانست؛ از آثار تفسیرى مطهرى سخن گفته و آن را به دو بخش ترتیبى و موضوعى تقسیم مى‌کند سپس به روش تفسیرى وى پرداخته و ویژگى‌هاى زیر را براى آن بیان مى‌کند: 1- توجه به روش قرآن به قرآن با گرایش معناشناسى زب...

 آثار نهضت اصلاحى بر تفسیر نگارى قرن چهاردهم مورد بررسى قرار گرفته است.  قرن چهارده هجرى با ظهور مصلحان استعمار ستیز و شعارهاى بازگشت به اسلام، نهضت تفسیرى پى‌نهاده شد که بزرگ‌ترین شاخصه آن پرداختن به مسائل اجتماعى و سیاسى بود.  گذار شتابناک به دو دوره شکوفایى و سیر نزولى تمدن اسلامى و ظهور بیدارگران در طلیعه قرن چهارده هجرى، زمینه‌ساز رویکرد نو به تفسیر قرآن گردید.  نویسنده با تبیین زمینه‌ه...

روش متداول در تفسیر متون به ویژه استظهار متون دینى، برگرفته از مباحث الفاظ اصول است که عبارت است از اکتفا به صیغه‏هاى امر و نهى. نگارنده در این مقاله در صدد است تا با نقد این دیدگاه، روشى جدید در تفسیر متون ارائه کند که عبارت است از تفسیر متن بر اساس نظام اقتضائات.

 محورهاى دین و تاریخ علم، دین و روشهاى علم و دین و نظریه‌هاى علم از نگاه علامه طباطبایى در تفسیر المیزان مورد بررسى قرار گرفته است.  تلاش براى زدودن ناسازگارى علم و دین از گذشته رواج داشته است. سنت‌گرایان معصومیّت انجیل را باور داشتند در مقابل، نوخواهان یا نواندیشان کتاب مقدس را بى‌ارزش مى‌دیدند. الهیات اعتدالى، کتاب مقدس را از آموزه‌هاى دینى برشمرد، هر چند آن را وحى مُنزل نمى‌خواند. علامه طباطب...

 بررسى نقش علم اسباب نزول در تفسیر آیات وحى و بهره ورى از تفسیر آیه در جهت ارزیابى و نقد سبب نزول است. شکل روایتى اسباب نزول، کثرت اسباب نزول رسیده از طریق اهل سنّت، تأثیر پذیرى از اسرائیلیّات، تسامح و تساهل در برابر اسرائیلیّات و مسأله دار بودن راویان، اهمیّت نقد اسباب نزول و شناخت ملاکهاى آن را دو چندان مى‌سازد. از سوى دیگر، افزون بر ضعف‌هاى سندى، روایات اسباب نزول به لحاظ دلالت و محتوا با ضعفهاى...

 گزارشى از اصول و مبانى اخلاق قرآنى امام خمینى است. روش اخلاقى امام بیش از هر چیز روش قرآنى است. نویسنده پس از بیان اهمیت اخلاق در نگاه امام خمینى، آثار اخلاقى امام را به دو بخش نظرى و عملى تقسیم نموده، سپس بخش نظرى را مورد بحث قرار داده است. در این راستا نخست مسلکهاى اخلاقى سه‌گانه 1- اخلاق زیستى و همسازى اجتماعى 2- اخلاق عقلى و فلسفى 3- اخلاق عرفانى، را مطرح و در ادامه، شیوه اخلاقى امام را بر...

سیر نقد یونانیان، شکوفایى علمى عظیمى را میان منتقدان عرب عصر عباسیان به سبب شیوع کارهاى ترجمه و نقل تمامى آثار عملى باقیمانده از آثار یونانیان که محفوظ مانده بودند، به ویژه کتاب شعر و سخنورى، موجب شد. کمترین شکى وجود ندارد که اعراب این دو کتاب را مى شناختند و از محتویات آنها  که آرا و نظریات ارسطو را درباب شعر یونانى و سخنورى یونانى دربر مى گرفت  آگاهى داشتند. به نظر مى رسد که ادبیات عرب به خصو...

ملاصدرا دربارة تعریف مابعدالطبیعه و چگونگی شناخت موضوع آن سخنی دارد که از ویژگی‌های ممتاز فلسفة اوست. او که در فلسفه‌اش، هم با موجود سر و کار دارد و هم با وجود و گذر از موجود به وجود در خود فلسفه‌اش واقع مى‌شود، به‌هیچ‌وجه شناخت وجود را صرفاً شهود عرفانى آن نمى‌داند. او نظریه و شیوه اى به ما می‌دهد که بینش شهودى واقعیت را با روش قیاسى در بر می‌گیرد.  سخن او در شناخت وجود از طریق تحلیلات عقلى در...

چکیده پرسش اصلى در تحقیق حاضر، چیستى و چگونگی «حقیقت» از دیدگاه دو تن از بزرگ‌ترین فلاسفه­ی مشرب پراگماتیسم، چارلز پیرس و ویلیام جیمز است. به ­طور خلاصه مدعاى اصلی پیرس و ویلیام جیمز در باب معرفت‌شناسی عبارت است از: ردگیرى پیامدهاى عملى در مقام شناخت و اصالت دادن به مصلحت عملى به جاى تطبیق مفاهیم ذهنى با امر واقع (واقعیت خارجى یا نفس الامر) و تعیین ملاک صدق آن. ایشان معتقدند که تفاوت و تشابه م...