علم پیشین خداوند و چگونگی پیوند آن با اختیار، از جمله مسائلی است که از دیر باز در کلام و فلسفه اسلامی و نیز در کلام و فلسفه مسیحی و یهودی مطرح بوده است. برای حل مشکل چه در جهان غرب و چه در جهان اسلام، راه های گوناگونی پیموده شده است. در این مقاله مهم تریناین راه ها مورد بحث قرار خواهد گرفت و خواهیم دید در زمانه ما کدامیک از اندیشمندان از چه راه حلی دفاع می کنند و نقاط قوت و ضعف هر یک از این روی...

یکی از اهداف اساسی حقوق اسلام و بین‌الملل در تنظیم روابط بین‌المللی تأمین و تضمین رعایت حقوق انسان‌هاست. در حقوق اسلام و بین‌الملل، مداخله در امور داخلی دولت‌ها بر اساس اصل اعتزال منع گردیده است؛ اما با بین‌المللی‌شدن مستمر حیات‌اجتماعی و طرح مقوله نفع و مصلحت جامعه بین‌المللی، اختیار و آزادی عمل دولت‌ها در جلب و تأمین صرف منافع ملی محدود شده و تعهدات و تکالیف جدیدی به دولت‌ها محول شده است. به ...

امام خمینی& پیشتاز نگرش پویا به مفهوم «شهادت» به‌مثابۀ یکی از آموزه‌های اجتماعی اسلام بود. به‌طوری‌که ماحصل تلاش فکری ایشان در شکل «فرهنگ شهادت‌طلبی» در جامعۀ ایران معاصر، به ویژه در میان «رزمندگان اسلام» در دوران دفاع مقدس متجلی شد. این مقاله درصدد بررسی ریشه‌های فکری «فرهنگ شهادت‌طلبی» در آرای امام خمینی& به عنوان متفکر دینی نوگرا و رهبر جریان‌های سیاسی و اجتماعی تأثیرگذار در تحولات سیاسی و ف...

مذهب و نظریات مذهبی اهمیتی قاطع در فهم ماهیت جنگ و اخلاق نظامی در جهان اسلام داشته و دارد. جنگ که در ادبیات فقه اسلامی با عنوان «جهاد» شناخته می شود، یکی از فروع دهگانه دیانت اسلام است. و بنابراین، یکی از ابواب اصلی فقه اسلامی می باشد. در این مقاله کوشش می کنیم برداشت اسلام شیعی از ماهیت جهاد و اخلاق نظامی در نصوص اسلامی را به اختصار مورد بررسی قرار دهیم؛ جهاد در فقه شیعه. این مقاله کوشش کرده ا...

در این مقاله، روابط بین­ الملل از دیدگاه فقه شیعه مورد بررسی قرار گرفته است. فقها به این مطلب اشاره کرده­اند که دورۀ غیبت، دورۀ هدنه و ترک جنگ است، زیرا جهاد ابتدایی، مشروط به حضور امام است؛ پس در عصر غیبت که جهاد ابتدایی وجود ندارد، کشور اسلامی، با ایجاد روابط   مسالمت­آمیز و براساس احترام متقابل اهداف اسلام را پیگیری می­کند. روابط بین ملت­ها و کشورها به علت گوناگونی اندیشه­ها تفاوت دارد. رابط...

حمله ارتش عراق به ایران در سال 1359، واکنش جمعی مردم ایران را در پی داشت. این واکنش جمعی و مشارکت فعالانه در جبهه‏ها، درهم تنیدگی روابط اجتماعی را موجب شد و شکل خاصی از روابط اجتماعی را شکل داد. در قالب این شکل جدید از روابط اجتماعی، با افزایش کارکرد روحیه جمع‏گرایی و نفی روحیه فردگرایی، شکاف‏های قومی و مذهبی در ایران دهه 60 کم رنگ شد و عزم ملی برای مقاومت شکل گرفت. پژوهش حاضر در صدد است این در...

این مقاله کندوکاوی است در زمینۀ تأثیرات ایدئولوژی، به‌عنوان یکی از اجزای فرهنگ استراتژیک، بر نحوۀ استفادۀ دولت‌ها از قوۀ قهریه. در این چارچوب، این مقاله به بررسی اثر تشیع بر نحوۀ استفادۀ ایران از زور برای دفاع از خود می‌پردازد. این نوشتار در پی آن است که نشان دهد اثر تشیع بر فرهنگ استراتژیک ایران گسترده بوده است، زیرا به دیدگاه‌های ایران در مورد روابط بین‌الملل و نیز چگونگی روابط ایران با دنیای...

هدف این مقاله ارزیابی موضوع «غرب شناسی» با تأکید بر بسترهای فرهنگی و تاریخی در جوامع اسلامی است. یافته ها نشان می دهد که غرب شناسی برساختی گفتمانی و عموماً انتقادی در مقابل «شرق شناسی» است. شکل انتقادی این گفتمان، خاص کشورهای مسلمان است که به منظور شناسایی و حفظ هویت خود، غیریت سازی می کنند. مهم ترین تمایز این گفتمان از شرق شناسی این است که غرب شناسی برساخته ای دفاعی است تا هژمونیک. غرب شناسی ان...

چکیده ندارد.

از دستاوردهای مهم برقراری نظام جمهوری اسلامی ایران، احیا و پررنگ‌ نمودن نقش دین اسلام در جامعه و به تبع آن جنگ تحمیلی بود که درگسترۀ ادبیّات انقلاب اسلامی و به ویژه در رمان­‌های دفاع مقدّس قابل بررسی و تحلیل است. تحقیق حاضر بر آن است تا نشان دهد رمان‌ نویسان دفاع‌ مقدّس در سه دهۀ رمان ‌نویسی، با دستاورد دینی انقلاب اسلامی چگونه و با چه رویکردهای برخورد کرده­‌اند؟ میزان تأثیرپذیری از محورهای سه ‌گا...