کلیله و دمنه از آثار ارزشمند و فاخر فرهنگی و ادبی ایران و هند و نیز از نوادر و شاهکارهای ادبی جهان است. این کتاب علاوه بر ارزش ها و فواید اخلاقی، اجتماعی، سیاسی و تربیتی دارای ارزش ها و ویژگی های زبانی زیادی است که نگارنده را بر آن داشت تا در این رساله به صورت علمی به جنبه های مختلف دستوری کلیله و دمنه بپردازد و آن جنبه ها را تجزیه، تحلیل و تبیین نماید. این رساله، ویژگی های دستوری را در هشت بخش...

این پژوهش به بررسی نحوه ی تکوین ساخت های امری در فارسی نو می پردازد. در این تحقیق ساخت های امری را به دو گونه ی مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می کنیم و پس از بررسی اجمالی گونه ی مستقیم به طور خاص بر مطالعه ی گونه ی غیر مستقیم یا ساخت تقاضایی متمرکز می شویم. علت این تمرکز نیز اهمیتی است که این نوع ساخت در ارتباط اجتماعی و میزان توانش زبانی و ارتباطی اعضای جامعه دارد. مباحث مطرح در این پژوهش منبع شکل...

در این پژوهش مبحث صفت را که از مغشوش ترین مباحث دستور زبان فارسی است مورد بررسی قرار داده ایم. برای این کار لازم بود مهمترین دیدگاه ها و پژوهشهای انجام یافته در این حوزه را ارزیابی کنیم . به این سبب تحقیقات دستور پژوهان و دانشمندانی همچون خیامپور، فروزانفر ، قریب، همایون فرّخ ، فرشیدورد و برخی دیگر را بررسی کردیم و در نهایت نظر خود را نیز بیان نمودیم . ما در این تحقیق صفت را از نظر معنایی به شش ...

زبان های ایرانی و بویژه زبان فارسی با توجه به گستردگی حوزه جغرافیایی رواج آن، در طول تاریخ با شرایط جغرافیایی و اجتماعی مختلفی منطبق شده است. مطابق با این شرایط، تغییرات گوناگون آوایی، صرفی، نحوی و معنایی نیز در زبان ها و گویش های ایرانی کهن به وجود آمده، سبب شکل گیری گویش های ایرانی و گونه های زبان فارسی نو شده است. اما اطلاعات و پژوهش های اندکی در زمینه گویش شناسی کهن فارسی وجود دارد و این اط...

کتا ب نه جالأدب، تألیف نج مالغنی رامپوری ( 1339 ه . ق.) است. ای نکتا ب درحکم دایره المعارفی است که تمامی مباحث دستوری را با توضیح و تفصیل بسیار و مثا لها وشواهد متعدد، با استفاده از حدود 300 کتاب، رساله و فرهنگ، در سه باب در خود جای داده است. باب سوم این کتاب، به مبحث حروف اختصاص داده شده است؛ که در آن،پس از تعریف حرف و تقسیم بندی آن به دو دسته حروف مبانی و اصطلاحی، ویژگی های هش ت حرف مختص زبان...

فعل یکی از مقوله های زبان فارسی و مهم ترین آن به شمار است و معمولاً در جمله یا در رو ساخت و یا در ژرف ساخت قرار می گیرد. فعل از لحاظ ساختمان به انواعی تقسیم می شود که عبارت اند از: فعل ساده، فعل مرکب، پیشوندی، پیشوندی مرکب، عبارت فعلی و فعل های لازم یک شخصه. با توجه به موضوع رساله فعل لازم یک شخصه یا ناگذر یک شخصه یکی از اقسام ساختمان فعل است که ساختار آن شامل (اسم/ صفت + ضمیر متصل + فعل اسنادی...

هدف از انجام این پژوهش، بررسی جنس دستوری از دوره میانه تا فارسی جدید است. ما در این پژوهش نخست به بررسی واژه ها در دوره باستان پرداخته و سپس همان واژه ها را در دوره میانه و فارسی جدید بررسی می کنیم تا بتوانیم مقوله جنس دستوری واژه ها را در این سه دوره بررسی کنیم. علاوه بر این در ادامه کار نگاهی به مسئله جنس و جنسیتزدگی در زبان فارسی داریم و با آوردن مثال¬هایی وجود تبعیض جنسیت در ادبیات امروز را...

بررسی تطبیقی گسست رابطۀ اضافی در دستور زبان عربی و فارسی چکیده اصطلاح گسست رابطۀ اضافی به معنای جدا کردن مضاف از مضاف الیه و خارج کردن یک ترکیب از صورت و حالت اضافی است و از آن جهت آن را گسست یا فک اضافه نامیده اند که مضاف از مضاف إلیه جدا شده و از حالت ترکیبی خارج می گردد. این عمل در دستور زبان عربی و فارسی قابل اجرا و دارای کاربرد بوده و مورد استفادۀ اهل دو زبان است. هدف از این مقاله دست یابی...

به نام خدا دوستان و سروران ارجمند در دنیای پرشتاب علمی امروز، دمادم بر گستره، تعداد، ژرفا و میزان تخصصی شدن علوم، افزوده می‌گردد و طبیعتاً از اندیشمندان هر حوزه انتظار می‏رود متناسب با پیشرفت‌ علوم، بتوانند پاسخگوی نیازهای علمی یک جامعه باشند. یکی از این حوزه‌ها، حوزه‌ی آموزشکاوی زبان فارسی است، که بر خلاف پیشرفت‏های چشمگیر و بی‏شمار دانش آموزشکاوی زبان در کشورهای توسعه‏یافته، با کاستی‌های فرا...

در این پایان نامه ، دو رویکرد متفاوت پیرامون ساخت گروه فعلی و جایگاه فاعل نسبت به آن مورد بررسی قرار می گیرد. رویکرد اول تحلیل معمول و متعارف از ساخت جمله است که فاعل را در جایگاهی در خارج از گروه فعلی در نظر می گیرد. رویکرد دوم تحلیلی است که براساس آن فاعل در مشخص گر گروه فعلی (‏‎spec vp‎‏ ) تولید می شود.بر این اساس ، فاعل در جایگاه مشخص گر گروه تصریف (‏‎spec ip‎‏ ) در سطح ر-ساخت یک عنصر مشتق ...