منتقدان و پژوهشگران ادبی در تحلیل عرفانی آثار ادبی معاصر بیشتر به بررسی اشعار فارسی پرداخته‌اند؛ در حالی‏که نثر داستانی به‌ویژه داستان کوتاه، در دهه‌های اخیر در بازتاب دادن باورها، رفتارها، و آموزه‌های عرفانی نقش بسزایی داشته است؛ داستان کوتاه دلاویزتر از سبز نوشته علی مؤذنی ازجمله این داستان‌ها است. هدف ما در این مقاله این است که این داستان را با روش توصیفی تحلیل کنیم و با بررسی آن در سه سطح د...

به منظور تحلیل محتوای داستان های دینی منتشرشده برای کودکان و نوجوانان در سال های 1380‐1385 با استفاده از پایگاه اطلاع رسانی خانة کتاب ایران، 291 عنوان اثر داستانی شناسایی و ارزیابی شدند. بعد از دسته بندی داستان های بررسی شده در دوازده دسته موضوعی، مشخص شد که داستان های مربوط به سرگذشت و فضایل پیامبران، فضایل معصومان(ع) و داستان های اخلاقی رتبه های اول تا سوم موضوعات داستان ها را به خود اختصاص د...

بررسی تطبیقی داستان حضرت یوسف در قرآن مجید، و داستان ایرج در «شاهنامه» فردوسی بیانگر حاکمیت مفاهیم واحدی از نیکی و بدی بر اشخاص و حوادث این دو داستان، علی رغم همه تفاوت های زمانی، مکانی و اجتماعی است. از جمله این مفاهیم که از حیث منطوق و مفهوم یکسان می باشند می توان به حضور پر رنگ حسادت ناشی از تبعیض پدران آن ها بین برادران، و علاقه وافر آن ها به فرزند کوچک تر(یوسف و ایرج) اشاره نمود. از وجوه ا...

نگارنده در نوشتار پیش رو بر آن است که قضایای دورة خلیفة سوم و بعد از آن خلافت امام علی (ع) و مسائل مربوط به آن را از منظر رمان تاریخی برجستة عذراء قریش نوشتة جرجی زیدان، نویسندة معاصر مسیحی لبنانی، بررسی کند. آن چه از تورّق و جست وجوی این داستان به دست می آید این است که امام علی (ع) شخصیت منحصر به فردی است که علاوه بر جای گاه ویژه اش در بین مذاهب مختلف اسلامی، در بین پیروان ادیان دیگر نیز جای گا...

داستان کوتاه در دهه هشتاد قرن نوزدهم میلادی در غرب ظهور کرد و همزمان با تحولات سیاسی و اجتماعی نیمه اول قرن معاصر ایران و کشورهای عربی، وارد این سرزمین ها شد. داستان کوتاه با تلاش و ابتکار ادیبان و روشنفکران بزرگی چون مصطفی لطفی المنفلوطی در مصر و محمدعلی جمال زاده در ایران به یکی از مهم ترین انواع ادبی در این کشورها تبدیل شد و توجه خوانندگان بسیاری را به خود معطوف ساخت. این دو ادیب، نویسندگانی...

رویکردهای گوناگون تأویلی به قصه آدم وحوا مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.  تأویل قصه آدم به دو گونه صورت گرفته است: تأویل عارفانه با حفظ ظاهر داستان و تأویل زیست شناختی و روان شناختی بدون تحفظ ظاهر داستان که هر کدام مشکلی را همراه دارد. بر پایه این اصل که قرآن تأویل پذیر است داستان آدم نیز از مفهوم تأویل بهره مند بوده و مفسّران پیوسته برای دست یابی به حقایق آن تلاش کرده اند. عارفان با حفظ ظاهر د...

علی حاتمی از کارگردانان و فیلمنامه نویسان برجسته معاصر است . یکی از مهمترین و قابل توجه ترین جنبه های آثار وی ، جنبه ادبی آن هاست . زبان و شیوه نگارش وی ، آثار او را از قالب فیلمنامه صرف خارج کرده و به منزله یک متن ادبی درخشان جلوه گر ساخته است . سینما و ادبیات پیوندی غیرقابل انکار دارند . فیلمنامه نوعی متن روایی است با عناصری خاص که میتوان مشترکات فراوانی از جنبه کاربرد این عناصر میان فیلمنا...

رئالیسم جادویی شیوه¬ایی نوین در داستان نویسی است که در آن واقعیت و خیال با هم در می-آمیزند به گونه ایی که تمایز میان این دو برای مخاطب مشکل می¬نمایاند. اگرچه بیشتر منتقدان ادبی خاستگاه این سبک نویسندگی را آمریکای لاتین و پدیدآورنده آن را «گابریل گارسیا مارکز» کلمبیایی می¬دانند. امّا شیوه یادشده تنها ویژه یل به عنوان اساسی¬ترین ویژگی این مکتب ادبی ریشه در افسانه¬ها، اسطوره¬ها و قصه¬های بومی دارد....