امر مقدس در متون مقدسه هندوان به¬عنوان اسناد مهم دینی و تاریخی، نمودهای برجسته و متنوعی دارد. ریگ¬ودا یکی از متون شروتی است که در آن تجلیات امر قدسی ایزدان و غیرایزدان ذکر شده است. به نظر می¬رسد منشأ قداست¬بخشی به امور در ریگ¬ودا، هیبت و حس خشیّت است که خود در اثر مواجهه مستقیم با پدیده¬های طبیعی شگرف و تامّل درباره آنها و به حکم سودمندی یا زیان¬بخشی است. خدایان مورد خطاب سرودهای ریگ¬ودا، صور فرد...

فضاهای فیزیکی نمایش های یونان باستان جزو شرایط مهم بودند که توفیق این اجراها را تعیین می کردند. علی رغم تفاوت های ظاهری این فضاهای فیزیکی - همگی آنها در چند اصل اشتراک داشتند. از مهم ترین این اصول بنا شدن در جوار فضایی مقدس بود تمام خصوصیات معماری این تماشاخانه ها و بخش های مختلف آنها به نوعی با توجه به نگرش مذهبی یونانیان و نسبت آنها با خدایانشان قابل تفسیر است. با گذشت زمان و هنگامی که نوع ن...

در نگاه نخست، به نظر می‌رسد اسطوره و عرفان دو مقولة متفاوت در حیطة علوم انسانی هستند؛ در حالی که با بررسی آن دو از منظری که در این مقاله فرا روی خواننده باز می‌شود، این دو نه تنها جدا از هم نیستند بلکه می توان گفت عرفان دنباله و تکملة اساطیر خدایان است. اساسی ترین کارکرد مشترک اسطوره و عرفان، انگیزة نیرومند تقرب انسان به خدا یا خدایان است، انگیزه ای که اساطیر با پایین آوردن خدایان به سطح زندگی ...

  تمدن ایلام مهم‏‏ترین تمدن باستانی و بومی سرزمین ایران پیش از تشکیل حکومت‏‏های آریایی ماد و هخامنشی است. این تمدن، با مرکزیت شوش، از حدود 3200 پ‌م وارد عصر شهرنشینی شد و در 646 پ‌م به ‏‏دست آشوری‏‏ها از صحنة تاریخ کنار گذاشته شد. یکی از مهم‏‏ترین ارکان تمدن ایلامیان مذهب و جهان‏‏بینی خاص آنان است که با ساخت معابد، پیکرة خدایان، و مراسم و آیین‏‏های مذهبی، مانند قربانی و نذورات، جلوه‏‏گر می‏‏شو...

سرزمین هند که دارای قدمتی 6000 ساله است، انباشته از اسطوره های بیشماری     می باشد که واکاوی هر یک از آنها، دریچه هایی از آگاهی را به ذهن بشریت باز خواهد نمود. هنر و تمدن این سرزمین را همچون سایر ملل باید در دل اساطیر و خدایان آن بررسی نمود دراویدیان که نیای ساکنان این سرزمین  محسوب می شوند، طبیعت پرستانی بودند که به خلق تمدن درخشان دره سند دست زدند. اعتقادات آنان خاستگاه بارز خدایان و کیش های ...

در دولت‌های نخستین، مهم‌ترین جنبة مشروعیت شاهان، تقدس نهاد شاهی بود که از شاه یک میانجی میان آسمان و زمین می‌ساخت. این تقدس عموماً به دو گونه کسب می‌شد: در گونة نخست، شاهان تجلی خدایان یا از تبار ایشان تلقی می‌شدند و یا به‌عنوان یکی از خدایان پرستیده می‌شدند(شاهی آسمانی). در گونة دوم شاهان هرچند مدعی اشکال پیشین الوهیت نبودند اما خود را برگزیدة خدایان و نمایندة آنان بر روی زمین قلمداد می‌کردند. ...

به طور کلّی در حماسه ها، تقابل پهلوانان و شخصیّت ها بر قدرت استوار است. در بسیاری موارد خدایان در این قدرت نمایی ها دخالت مستقیم دارند و در موارد دیگر خدایان، با واسطه اعمال قدرت می کنند. پهلوانان و شاهانی که به همراه قدرت، از خِرد کافی برخوردارنیستند و یا دیو، راهزن عقلانیّت آنان می گردد، به سوی جهل وآزمندی می گرایند. آسیب آزمندی که مهمترین دستاورد جهل است قدرت را به صورت بلیّه ای مصیبت بار برای خو...

تقدیر و سرنوشت در مفهومی هستند که غالباً با یکدیگر اینهمان گرفته می شوند، حال آنکه این دو، نزد مردمانی که هستی شان تنیده با چنین مفاهیمی بوده است، از تمایزی آشکار برخوردار بودند. در این نوشتار، تقدیر بمعنای حدّ یا محدوده ی مشروع عمل گرفته شده است و سرنوشت، یکی از امکانات درون محدوده ی تقدیرست. خدای تقدیرگذار، همان خدایی است که بی نظمی را به نظم می آورد، و سرنوشت را مجموعه ی خدایان در درهمکنش با ی...

لبخند و خنده در ادبیات و هنر سانسکریت پیوند مستقیم با حیات کیهانی دارد. در روایت‌های اساطیری لبخند و خنده خدایان جزء آموزه‌های بشری است. نمودهای این دو خصیصه گاهی چنان مبهم است که تبیین منطقی آن دشوار به نظر می‌رسد. حال باید دید که راز لبخند و خنده در تماثیل چه مفهومی دارند؟ آیا زیباشناسی هنری است؟ یا جلوه‌هایی از مفاهیم قدسی که حیات فکری ادیان هند را می‌سازند؟ آئین هندویی لبخند و خندۀ خدایان و...