فرهنگ و تمدن ایرانی، با ظهور اسلام در خدمت پویایی و بالندگی فرهنگ و تمدن اسلامی قرار گرفت؛ و متعاقب ورود ترکان و مغولان به حوزۀ تمدنی و فرهنگی ایران، مدیریت مجموعۀ فرهنگی نوپدید را بر عهده گرفت. هدف این مقاله، با تکیه بر روش تاریخی، شناخت نحوۀ تعامل فرهنگ های سه گانه در تختگاه فارس- شیراز- طی سده های هشتم و نهم قمری است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که فرهیختگان ایرانی اعم از دیوانسالار و غیر...

نیمه ی دوم قرن هشتم هجری در تاریخ ایران ویژگی خاصی دارد که می توان از آن به عنوان عصر حکومت های ملوک الطوایفی نام برد. در سال 736 هـ . ق سلطان ابوسعید، آخرین ایلخان قدرتمند مغول درگذشت. مرگ وی فرصتی به دست داد تا مدعیان جدید قدرت که اغلب از سرداران مغول و کارگزاران دولت ایلخانی بودند. در گوشه و کنار کشور اعلام استقلال کنند. به این ترتیب حکومت های متعددی در سراسر ایران تشکیل شد. از جمله آل چوپان...

هجوم مغول به ایران که با گسترش ناامنی، تخریب بسیاری از زیر ساخت‌های تمدنی و خلأ مذهبی فکری ناشی از سقوط خلافت همراه بود، نه تنها تصوّف را به مرجع عوام در گریز از فشارهای حاکم ارتقا بخشید که مناطق دور از دسترس را ملجأ نخبگان فرهنگی نمود. مبتنی بر چنین رویکردی، یزد به واسطة درایت اتابکان در حفظ آرامش و امنیت نسبی و نیز مرکزیت آل مظفر، به یکی از کانون‌های جذب متصوّفه نام­بردار گردید. چنانکه برگرفته ...

با ورود مغولان به قلمرو ایران و تشکیل دولت ایلخانی، تحوّلی مهم در زمینة مبانی مشروعیت حکومت ها درایران رخ داد. حاکمان ایلخانی، از مبانی جدید مشروعیتی که در میان مغولان پذیرفته شده بود پیروی می کردند.از زمان غازان خان و رسمیت یافتن اسلام در حکومت ایلخانی تلاش شد تا از مشروعیت دینی نیز بهره گرفتهشود؛ اما مشروعیت چنگیزی همچنان بیشترین اهمیت را داشت. با برافتادن حکومت ایلخانی و در نبود فردیبرخوردار ...

قرون هفتم تا نهم هجری قمری از دوره های مهم تاریخ هنر ایران است که در آن بسیاری از هنرها به پشتوانه دوران قبل از خود (سلجوقیان و خوارزمشاهیان) دستخوش تحولات چشمگیری شده اند. یکی از هنرهایی که در این دوره بسیار مورد توجه بوده، هنر گچبری است که آثار بسیار زیادی از آن به جای مانده است. استفاده از گچ در تزئینات معماری این قرون به سرحد کمال رسیده و با برجستگی بیشتر و طرح های پیچیده تر اجراء شده است. ...

هدف این پژوهش، تبیین مفهوم اصل محرمیت و حریم زنان براساس آموزه‌های اسلامی، و تطبیق شاخصه‌های محرمیت‌ساز در خانه‌ی سنتی آل یس براساس آموزه‌های اسلامی می‌باشد.زنان به واسطه سرشت خاص خود، ویژگی‌ها و نیازهای خاص خود را دارند. توجه به زن در ارتباط با شکل‌گیری فضاهای معماری گذشته تاکنون دارای اهمیت فراوان است. آموزه‌های اسلامی بر اصل محرمیت و رعایت آن در خانه، تأکید ویژه‌ای داشته است.تجلی عینی این مو...

  هدف این مقاله تحلیل پایداری و آسیب پذیری اثر ارزشمند گنبد دوازده امام واقع در بافت تاریخی یزد در برابر زلزله است. این بقعه متعلق به دوره آل مظفر بوده و قدیمی ترین بنای کتیبه دار یزد است که به سال 429 قمری اشاره دارد. در ساخت آن از آجر پخته و مصالح سنتی استفاده شده است. ابتدا یک مدل سه بعدی در محیط نرم افزاری اتوکد از بنای مذکور تهیه شده و به کمک نرم افزار انسیس تحلیل سازه ای بر روی آن انجام ش...

شهر یزد در قرن هشتم هـ . ق. شاهد رونق در ساخت بناهای عمومی، خصوصاً "مجموعه ها" بود. یکی از بخش های اصلی هر مجموعه "مدرسه" است. از حدود چهل مدرسه ی ساخته شده در سده ی هشتم هـ .ق. ، یک مدرسه بدون نقش، و شش مدرسه ی دارای نقوش تزیینی به دوران حاضر رسیده است. وی‍ژگی این مدارس، اصالت در نقوش و شیوه ی اجرا، استفاده از رنگ های متنوع، و سبکی خاص در «نقش بندی» است. از جمله ی منابع، متونی مکتوب در میانه ...

این نوشتار پژوهشی است دربارۀ زمینه های اجتماعی قیام مردم اصفهان در جریان حملۀ امیرتیمور به قلمرو آل مظفر در سال 789 هـ ق و بازخوانی متون وقایع نگار دربارۀ این رویداد. از آنجایی که مورخان تیموری به عنوان عوامل مشروعیت بخش حکومت تنها بر جنبۀ ویژه ای از این رویداد تأکید کرده اند، جنبه های دیگر رویداد مانند نقش گروه های اجتماعی، اسباب و زمینه های اجتماعی شکل گیری رویداد، سرنوشت قیام و غیره در گزارش...