در بررسی آثار ادبی مربوط به موضوع ابلیس، متوجّه وجوه گوناگون و جریان های مختلف در متون صوفیانه به طور عام، و در اشعار عطار و سنایی به طور خاص می شویم؛ حکایت نزاع عیسی(ع) و ابلیس ازجمله موضوعات مشترک در آثار این دو شاعر  به شمار می رود که اگرچه، در اجزاء وکارکردحکایت مذکور تفاوت هایی دیده می شود؛ لیکن هر دو شاعردر کل داستان، به دخالت روزمرۀ ابلیس در زندگی آدمی معترف اند؛ باتوجّه به دیدگاه متناقضی ...

عطار، یکی از بزرگ ترین عارفانه­نویسان زبان و ادب فارسی است که توجه ویژه­ای به حکایت در مثنوی­هایش و هم چنین در کتاب ارزش مند تذکره الاولیاء دارد. عدم توجه به داستان­پردازی و حکایت­نویسی در متون کهن فارسی موجب شده که حکایت­های عرفانی و عناصر داستانی آن نیز مورد بی­توجهی قرار گیرد. در این مقاله تلاش شده تا ساختمان و پیرنگ حکایت­های تذکره الاولیاء بررسی شود. عطار با زبانی ساده، حکایاتی کوتاه و موج...

به نوشته ی دکتر فولادی طنز عبارت است از نوعی خلاف عرف مقرون به هزل مثبت؛ می توان گفت شوخ طبعی به دو گروه طنز و هجو تقسیم می شود وهزل را باید زیربنا و اساس شوخ طبعی دانست. نکته ی دیگر اینکه عرفا به منظور تعلیم و تهذیب، خوشوقتی و تفریح و اصلاح جامعه به طنز روی آورده اند، چرا که مخاطبشان عوام بوده اند و برای راهنمایی و نصیحت آ ن ها سخن گفته اند پس زبان همان هارا نیز انتخاب کرده و به صورت ساده منظو...

تصوف به دنبال تربیت و ایجاد تحول درانسان بوده و ، خواهان هماهنگی ظاهر و باطن است ظاهر و باطن انسان ازهمدیگر تأثیر پذیرندو ناهماهنگی میان این دومنجر به بروز ناهنجاری در رفتار و خلقیات انسان می گردد . یکی از اصول و مبانی آموزشی در عرفان و تصوف اسلامی اصلاح ظاهر به منظور متوجه ساختن سالک به درون خویش و تربیت عالیه وی می باشد.ازجمله روش های تربیتی صوفیان بر اساس و مبنای اصل ذکر و ریاضت است که زیر ن...

از دوره حکومت کاترین کبیر روسها در صدد تثبیت قدرت امپریالیستی_ نظامی خود در قفقاز و همچنین تکمیل سیاستهای توسعه طلبانه ارضی ، در جنوب روسیه و منطقه قفقاز با دولتهای ایران و عثمانی درگیر شدند.سرانجام این جنگها شکست ایران و عثمانی از روسها و از دست رفتن مناطق وسیعی از سرزمین قفقاز بود؛ سرزمینی که عمده جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می دادند.اما در مقابل این سلطه جویی و فزون خواهی، مردم قفقاز هم با ال...

موضوع پایان نامه، بررسی اصول تعلیم و تربیت صوفیانه براساس پنج اثرعرفان تعلیمی است؛ دراین پژوهش با مراجعه واستناد مکرربه پنج اثرمعتبر واساسی صوفیانه[خلاصۀ شرح تعرّف،اللُمع ـ فی التّصوّف،کشف المحجُوب،التّصفیه فی احوال المتصوّفه(صوفی نامه) ومصباح الهدایه ومفتاح الکفایه] به سه سؤال زیرپاسخ داده شده است : 1- مبانی، اصول و روش های تعلیم و تربیت صوفیانه چیست. 2- اهداف ومراحل تعلیم وتربیت صوفیانه چیست. 3- ...

در این رساله ابتدا بحث « تصوف و شخصیت صوفی » را مورد بررسی قرار داده ایم. سپس به بحث و بررسی برخی آداب و اعمال صوفیه از جمله خرقه پوشی ، مجلس سماع ، چله نشینی ، ولایت پذیری از قطب ازمنظر فقه شیعه پرداخته شده است و در بیان حکم صریح فقهی این آداب از منظر فقه تشیع با استناد به قرآن و سنت (دو منبع اصلی استخراج حکم فقه شیعه) بیان نموده ایم که با توجه به تمام مستندات آداب این فرقه انحرافی با توجه به ...

یکی از دغدغه های جدی در ادبیات صوفیانه پارسی، کرامات و خوارق عادت بوده است ؛آن جا که سنن طبیعی فرو می ریزد و انسان پای به دنیایی از حیرت ها و رازها می نهد. حکایت حواریون عیسی (ع) و داستان حضرت ابراهیم و نیز یاد کردن خداوند از معجزات به عنوان بینّه، خود برهانی است برمیل و نیاز آدمیان به چنین وقایع تأیید بخش و اطمینان آوری. ادبیات صوفیانه و عارفانه ما در پاسخ به همین نیاز و به عنوان تأییدی بر ولای...