کشف روش‌های مطالعاتی خاورشناسان در میراث حدیثی شیعه و رویکردی که آنان در هر کدام از ابزارهای روشیِ پژوهشِ خویش برگزیده‌اند، مقدمۀ رسیدن به مسائل دیگری؛ همچون: اندیشه‌ها و عرصه‌ها و سپس ارزیابی، تحلیل و نقد آنان است. مطالعات خاورشناسی در این حوزه به سه روش عمدۀ تاریخی، تطبیقی و توصیفی تقسیم می‌شوند، که در هر کدام، رویکردهای خاصی را شاهد هستیم: در مطالعات تاریخی، دو رویکرد تحلیلی و تحلیل درون‌متنی،...

مکاتب حدیثی قم وبغداد از حوزه های مهم شیعی در قرن سوم به شمار می رفت وقم در سایه اشعریان در این قرن و به دلیل وجود نخبگان علمی در جامعه شهری مذکور شاهد تمرکز امامیه و برنامه ریزی توسعه حدیثی - علمی و اعتقادی بوده است. وبغداد محل جذب بسیاری از شیعیان بود که مهمترین عامل آن حضور برخی از ائمه (ع) و سپس نواب اربعه بود و محلی برای حضور دانشمندان و تاسیس مراکز علمی گشت. ماثر احمد بن محمد بن خالد بر...

روش شناسی کتاب های حدیثی به ویژه آثار دانشمندان شیعی کمتر مورد توجه پژوهشگران بوده است. بیان شیوه ی امام خمینی (ره) در نقد، ارزیابی و شرح احادیث و دیدگاه های ایشان در کتاب شرح اربعین حدیث، با هدف رسیدن به روش و مبانی ایشان در حوزه ی روش شناسی کتب حدیثی ضروری می نماید. جست و جو در آثار حدیثی امام خمینی (ره) خصوصاً کتاب شرح اربعین حدیث، بیانگر تسلط ایشان بر علوم اسلامی می باشد. شرح و تبیین متون ...

علامه عسکری از جمله حدیث پژوهان شیعی معاصر، دارای دیدگاه­ها و آرای خاص در تحلیل و ارزیابی میراث حدیثی فریقین بود. کتاب معالم المدرستین، نمونه مناسبی برای انعکاس آرا و دیدگاه های حدیثی ایشان است. وی در این کتاب با رویکردی تحلیلی ـ انتقادی روایات فراوانی از منابع فریقین را مورد ارزیابی قرار داده و دیدگاه­های نوینی در باره آنها ارائه کرده است. این مقاله می کوشد تا با تکیه بر کتاب یاد شده، مبانی و ...

علامه عسکری از جمله حدیث پژوهان شیعی معاصر، دارای دیدگاه­ها و آرای خاص در تحلیل و ارزیابی میراث حدیثی فریقین بود. کتاب معالم المدرستین، نمونه مناسبی برای انعکاس آرا و دیدگاه های حدیثی ایشان است. وی در این کتاب با رویکردی تحلیلی ـ انتقادی روایات فراوانی از منابع فریقین را مورد ارزیابی قرار داده و دیدگاه­های نوینی در باره آنها ارائه کرده است. این مقاله می کوشد تا با تکیه بر کتاب یاد شده، مبانی و ...

کتاب درآمدی بر مطالعات حدیثی در دوران معاصر نوشته دکتر مجید معارف و دکتر سعید شفیعی، پژوهشی حدیثی به­عنوان منبع اصلی واحد دانشگاهی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتراست که توسط انتشارات سمت به چاپ رسیده است. این کتاب در شانزده فصل تدوین شده است که در ادامه به بررسی محتوای فصول خواهیم پرداخت.

از جمله ویژگی های بارز حدیث شیعه، نگارش آن در همان عصر صدور و حضور ائمه(ع) است. در این بازۀ زمانی آثار فراوان حدیثی با عنوان هایی چون «کتاب»، «اصل»، «جزء» و «نسخه» فراهم گردید که جایگاهی خاصّ در نظام حدیث پژوهی متقدّمان امامی داشتند. ایشان در جریان احراز صدور احادیث، با تکیه بر نظام «قراین» از نشانه های متعدّدی استفاده کرده اند که بخش قابل توجّهی از آن ها را می توان تحت عنوان «منبع شناسی» مشاهده کر...

رویکرد بیشتر خاورشناسان در حوزه مطالعات حدیثی، فرآیند نقّادی حدیث اسلامی از سوی محدّثان مسلمان را محدود به نقد سندی دانسته و بر این باور است که ایشان به پدیدۀ نقد متنی بی‏توجّهی یا کم‏توجّهی داشته‏اند. در سال‏های اخیر پژوهش گران مسلمانان، از جریان‏های مختلف فکری، با ارائه نمونه‏های گوناگون از شواهد نقد متنی در کتب حدیثی کهن اهل‏سنّت سعی در نشان دادن وجود نگاه انتقادی به محتوای حدیث علاوه ‏بر نقد سند...