آشنایی با عمق معنای واژه­ها و فرایند تحول آنها در بستر زمان و مکان، نقش بسزایی در فهم متون دینی دارد و اختلاف در فهم واژه­ها تأثیر شگرفی در بروز تفاوت‌های فکری و حتی انشعاب مذاهب ایفا می‌کند. شواهد تاریخی نشان می­دهد با ظهور اسلام، واژه­های جدیدی وارد محاورات عمومی گشت، چنان­که بسیاری از واژه­ها نیز از وضع اولیه در محاورات مردمی فاصله و معنای جدیدی به خود گرفتند. یکی از این واژه‌ها، واژه­ «اهل ...

چکیده اعتدال گرایی یکی از اصول برجسته و اثر بخش در راستای اعتلای فرد و توسعه ی جامعه بشمار می رود. هر چند که بحث و بررسی پیرامون این اصل سترگ از زوایای گوناگون قابل بررسی است، اما پرداختن بدان در حوزه های دین شناسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این پژوهش در پی آن است که ضمن معناشناسی دقیق اعتدال گرایی در ثقلین، به مبانی معرفت شناسی آن در حوزه های خداشناسی، انسان شناسی، جامعه شناسی و ... پرداخ...

با عنایت به حدیث شریف متواتر «ثقلین»، جایگاه رفیع احادیث به عنوان تالی تلو قرآن کریم، در هدایت به سوی صراط مستقیم عبودیت خدای متعال آشکار است و در بین احادیث، دسته ای از احادیث که «احادیث قدسی» نامیده می شوند، جایگاه خاص خود را در این مسیر دارا هستند و از لطافت و معنویت خاصی برخوردارند و در آنها رشحات عالم غیب جلوه گر است. از دیرباز، محدثین در کتب حدیثی خود، به احادیث قدسی پرداخته اند و در مجمو...

مکتب تفکیک به عنوان یک جریان جدید در فضای شیعی ایرانی پا به عرصه وجود گذاشته و تفکر و شیوه خود را به قدمت اسلام می داند. این مکتب نگاه انتقادی به پاره ای از جریان های اسلامی و شیعی دارد و نگاه ویژه ای به قرآن و احادیث می کند. نگاه و رهیافت این مکتب بر عدم مزج منابع شناختی ـ وحی، فلسفه و عرفان ـ است و دریافت معرفت از منبع وحی ـ که همان ثقلین است ـ را یگانه راه درست معرفی می کند. تفکیکیان با این ...

احتجاج کردن در لغت به مفهوم حجت آوردن، استدلال کردن، اقامه دلیل و خصومت کردن می باشد. کتاب احتجاج طبرسی شامل احتجاجات فراوان از اهل بیت با مخالفین خود می باشد. احتجاج انتخاب شده ما بررسی محورهای اصلی احتجاج امام علی ? با مهاجرین وانصار می باشد. با توجه به مظلومیت امام علی?و غصب خلافت ایشان و سکوت مهاجرین و انصار، امام ? برای احیای دین و حقانیت اسلام و زحماتی که پیامبر ? متحمل شده بود سکوت 25 سا...

به نظر بسیاری از بزرگان علم و ادب، اسلوب بیان و سبک نظم قرآن، جمله‌بندی‌ها و عبارات آن در قالبی نو و اسلوبی تازه، برجسته‌ترین جنبه اعجاز قرآن است. به علاوه، ویژگی کلمات انتخاب شده به گونه‌ای است که جابه‌جایی کلمات یا تبدیل آن‌ها هرگز امکانپذیر نیست. همچنین با عنایت به وجود ترادف معنایی(غیر تام) بین آن‌ها مشخص می‌شود نه‌تنها هر واژه، متناسب با دلالت معنایی خاص خود بلکه با ترکیب معنایی هر واژه بع...

چکیده مسأله ی مرجعیّت علمی، از مسائل دراز دامن میان مسلمانان – به ویژه مسلمانان أهل سنّت – پس از رسول خدا? بوده؛ به گونه ای که ذهن بسیاری از مفسّران، محدّثان، متکلّمان و مورّخان را به خود معطوف داشته است. مراد از «أهل بیت» - در این رساله- عبارت است از خاندان رسول خدا?، یعنی امام علی، فاطمه ی زهرا، امام حسن، امام حسین و نُه فرزند معصومش?. این دیدگاه دارای پشتوانه ی قرآنی و روایی است. مراد از «مرجعیّت ...

دیدگاه ابن عربی در باب خلافت و امامت بعد از رحلت رسول اکرم (ص) از ویژگی خاصّی برخوردار است. وی نخست به گونه ای سخن می گوید که خواننده می پندارد مقصود وی، امامت و خلافت عرفانی می باشد و ربطی به دیدگاه های کلامی شیعی و سنّی در این باره ندارد، لیکن بعد از بررسی و دقّت نظر معلوم می شود که وی با شیوه ی خاصّ خود، در نهایت دیدگاه کلامی اهل سنّت را به زبان آورده و به گونه ای شگفت انگیز، خلافت را با تمسّک به ...