یکی از موضوعات دلپذیر و موثری که از آغاز شعر دری تا امروز توجه ادب شناسان و شعر دوستان را جلب کرده است، مرثیه سرایی در شعر فارسی است. این نوع شعر نظر به ارتباطی که با افکار و احساسات شخصی شاعر دارد، از قدیمی ترین دوران شعر فارسی در دیوان شاعران موجود است. خاقانی شروانی یکی از شاعرانی است که در غالب موضوعات رایج روزگار خود طبع آزمایی کرده و مهارت و استادی خود را در انواع سخن به ثبوت رسانده است. ...

یکی از اقسام شعر غنایی، حبسیه یا زندان‌نامه ‌است که بیشتر اجزایش را شکایت و حسب‌حال تشکیل می‌‌دهد. این نوع شعر بیانگر غم و اندوه و رنج‌‌های بی‌پایانی است که در محیط زندان نصیب زندانی شده‌است. برخی از شاعرانی که مرارت حبس را چشیده‌‌اند، موضوع بعضی از اشعار خود را نیز به زندان‌‌نامه اختصاص داده‌‌اند. این موضوع در ادبیات قدیم و جدید فارسی و عربی به نحو مطلوبی منعکس شده‌است. بهار و صافی در دورۀ معا...

یکی از موضوعات دلپذیر و موثری که از آغاز شعر دری تا امروز توجه ادب شناسان و شعر دوستان را جلب کرده است، مرثیه سرایی در شعر فارسی است. این نوع شعر نظر به ارتباطی که با افکار و احساسات شخصی شاعر دارد، از قدیمی ترین دوران شعر فارسی در دیوان شاعران موجود است. خاقانی شروانی یکی از شاعرانی است که در غالب موضوعات رایج روزگار خود طبع آزمایی کرده و مهارت و استادی خود را در انواع سخن به ثبوت رسانده است. ...

این مقاله به بررسی ارتباط اوزان شعر فارسی با محتوا و مضامین آن می‌پردازد. این که آیا وزن و محتوا در شعر فارسی با یکدیگر پیوندی تنگاتنگ دارند، از سؤال‎هایی است که برخی پژوهشگران، کوشیده‏ اند به آن پاسخ دهند. از منظر آنان، وزن‏ های اصلی شعر فارسی را می‏ توان بر اساس ارتباط با مضامین و مفاهیم طبقه‏ بندی کرد و اغلب شاعران بزرگ، دانسته یا نادانسته این تناسب را رعایت کرده‏ اند. از این رو، باتوجه به ض...

  مرثیه بر اشعاری اطلاق می‌شود که در ماتم گذشتگان سروده شده باشد. از لحاظ نوع ادبی، مرثیه را جزء اشعار غنایی به حساب می‌آورند. مرثیه ممکن است در هر قالبی سروده شده باشد؛ اما قالب قصیده پرکاربردترین قالب برای سرودن مرثیه است. خاقانی علاوه بر اینکه در سرودن مدح، هجو، حبسیه و هجو تبحّر فراوانی داشته، در سرودن مرثیه هم، توانایی خود را به اثبات رسانده است. مرثیه های خاقانی، اغلب در قالب قصیده و در بح...

حبسیه یا زندان‌نامه، یکی از شاخه‌های ادب غنایی است که معمولاً در قالب شعر و به‌ندرت نثر، به نگارش در می­آید. محتوای حبسیات، شکایت از ظلم و بیداد، تلخی روزگار، رنج دوری از خانواده و یار و دیار، تنگی و تاریکی دخمه زندان، بدرفتاری زندانبانان  و یا ابراز بی‌گناهی و ناامیدی از آینده و مانند اینهاست. این پژوهش مبتنی بر روش کتابخانه‌ای در جمع‌آوری داده‌ها به تحلیل و مقایسه زندان‌سروده‌های دو شاعر معاصر...

مسعود سعد و فرخی یزدی از جمله شعرایی هستند که سرآمد شعرای حبسیه سرایند به مناسبت زندانی شدن و دوره های طولانی حبس توضیحات آنها (از دلایل به زندان افتادن ها و چگونگی شکل و فضای زندان ها و انواع شکنجه هایی که در زندان ها می دیده اند) درخور توجه است، این رساله به بررسی متشابهات این دو شاعر می پردازد اگر چه آنها در دو دوره ی کاملاً متفاوت از یکدیگر می زیسته اند، و بنابه دلایل کاملاً متفاوت نیز به زند...

حبسیات، اشعاری هستند که تأثّرات و آلام درونی شاعر را در محیط زندان بازگو می‌کنند و پرده از چهرۀ حاکمان استبداد برمی‌دارند. ملک‌الشعرای بهار و ناظم حکمت از شاعران معاصر ایران و ترکیه، در راه مبارزة خود با استبداد، سال‌های سال زندان و تبعید را تجربه کرده‌اند و هر کدام به نحوی تأثّرات درونی خود را در شعر خویش متبلور ساخته‌اند. مقالة حاضر با نگاهی اجمالی ب...

حبسیات، اشعاری هستند که تأثّرات و آلام درونی شاعر را در محیط زندان بازگو می‌کنند و پرده از چهرۀ حاکمان استبداد برمی‌دارند. ملک‌الشعرای بهار و ناظم حکمت از شاعران معاصر ایران و ترکیه، در راه مبارزة خود با استبداد، سال‌های سال زندان و تبعید را تجربه کرده‌اند و هر کدام به نحوی تأثّرات درونی خود را در شعر خویش متبلور ساخته‌اند. مقالة حاضر با نگاهی اجمالی ب...

به حکم آن که تن را به بند توان کشید ولی روح را نه؛ ملک الشعرای بهارنیز که به جرم حق خواهی و سعایت حسودان چند سالی به بند کشیده شده بود، طبع لطیفش در فراخنای آسمان ادب همچنان در پرواز بود. زندان سروده های او حاصل دلمشغولی هایش در حبس است که به شیوه ی  مسعود سعد، خاقانی و ناصر خسرو سروده است. این تحقیق کوشیده است تا حبسیات بهار را از جهت برخی ویژگی های لفظی و محتوایی به اجمال بررسی کند و دراین ر...