مراکزِ علوم دینی شیعی و اهل سنت همواره در طول تاریخ، مبدأ تحولات بنیادین در جوامع اطراف خود بوده اند. حوزه علمیه قم و الازهر، دو نهاد علمی معتبر شیعه و اهل سنت به شمار می روند که در دوره معاصر، بیشترین تأثیرات و ایفای نقش را در مسائل سیاسی اجتماعیِ دو کشورِ ایران و مصر و حتی مناطقِ شیعی و اهل سنت داشت هاند. هدف این نوشتار، بررسی تطبیقی پروژ ههای اصلاحاتی است که در حوزه علمیه قم و الازهر اعمال شد...

مدیریت تحول سیاسی در حوزه علمیه فرایندی است که تحول در این حوزه را بر پایه آینده نگاری وآینده پژوهی هدایت می کند. این مقوله از سنخ مدیریت استراتژیک و مبتنی بر تفکر و برنامه ریزی استراتژیک است که با اقتباس از ایده «مدیریت تحول در حوزه علمیه» که حضرت آیت الله خامنه ای در آذرماه 1386 مطرح فرمود، مورد عنایت قرار گرفته و سازوکار تحقق مدیریت تحول سیاسی در حوزه علمیه را مطمح نظر قرار داده است و با تکی...

در این رساله سیر تاریخی مسئله عدل الهی از آغاز اسلام و عوامل و ریشه های اسلامی پیدایش اختلاف در این مسئله در بین مسلمین و بریدگی و قطع رابطه با منابع اولیه و اصیل معارف اسلامی، سوء استفاده های سیاسی و مذهبی به وسیله دستگاه خلافت ، پیدایش حوزه های علمیه بصره و کوفه، ظهور فرق کلامی و مکاتب فکری و اعتقادی هم چون معتزلیان و اشاعره، درگیری درباره مسائلی همچون امامت و عدل و گناه کبیره قضاء و قدر، عقا...

برای دستیابی به فرهنگی پیشرو، پویا و غنی مبتنی بر ارزش های دینی، تاریخی و ملی و نیز ارزش ها و آرمان های زیربنایی جامعه، به مدیرانی فرهیخته و توانمند در این حوزه نیاز است که اولا به ابعاد، ماهیت و متغیرهای محیطی وقف داشته و ثانیا بر حوزه دانش مدیریت و اصول و تکنیک های آن اشراف داشته باشند. این تحقیق در پی آن است تا با شناخت دقیق فرصت ها و تهدیدهای فراروی حوزه های علمیه در بعد فراملی؛ الزامات و ...

حوزه های علمیه پس از انقلاب اسلامی با پرسش های بسیاری که ارتباطی دوسویه با اسلام و جهان مدرن داشت مواجه شدند و برای پاسخ به این پرسش ها چاره ای جز به کار گرفتن روش های میان رشته ای نبود. البته حوزه ها عمدتاً ناخودآگاهانه به عرصه میان رشته ای کشیده شدند و فعالیت های آنان منعکس کننده روش های مدوّن برای این دست از فعالیت ها نیست. دو مسیر ارتباطی حوزه با دانش مدرن یعنی دانشجو-طلبه ها و مؤسسات تحقیقات...

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان آشنایی و استفاده طلاب حوزه علمیه قم از فناوری های وب2 انجام شد. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی و با رویکرد توصیفی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 180 نفر از طلاب حوزه علمیه قم است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است که بر مبنای پرسش های اساسی پژوهش و مرور متون مرتبط طراحی و تنظیم گردیده است. یافته ها: ب...

جامعه اسلامی یا جامعه ایمانی ؟     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه   خلاصه   ایمان اصل و اساس بنیادین در دین اسلام است و عمل صالح از آن برمی خیزد. آیات قرآن کریم نیز بر این نکته تأکید دارد که نقش ایمان بسیار ممتاز بوده و منشأ نتایج مثبت بعدی است. با توجه به این نکته، نتایج مختلف و متعددی در رابطه با وظایف حکومت حاصل می گردد، از جمل...

حوزه علمیه در نظام جمهوری اسلامی ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار است. از آنجا که نظام، مبتنی بر مبانی اسلامی است، لذا ضرورت دارد که حوزه علمیه نقشی ممتاز و حضوری جدی داشته باشد. یکی از عرصه های حضور و نقش آفرینی حوزه علمیه، فرایند سیاست گذاری فرهنگی است. این فرایند به صورت کلی به سه مرحله تدوین، اجرا و ارزیابی تقسیم بندی می شود. این مقاله به دنبال آن است با بررسی کلیه بیانات مقام معظم رهبری در...

حوزه علمیه در نظام جمهوری اسلامی ایران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. از آنجا که نظام، مبتنی بر مبانی اسلامی است، لذا ضرورت دارد که حوزه علمیه نقشی ممتاز و حضوری جدی داشته باشد. یکی از عرصه‌های حضور و نقش‌آفرینی حوزه علمیه، فرایند سیاست‌گذاری فرهنگی است. این فرایند به صورت کلی به سه مرحله تدوین، اجرا و ارزیابی تقسیم‌بندی می‌شود. این مقاله به دنبال آن است با بررسی کلیه بیانات مقام معظم رهبری در...

حوزه علمیه به مرکز علوم مذهبی شیعیان اطلاق می­شود که در مطالعات مربوط به تاریخ نهادهای علمی ـ آموزشی شیعیان، پیشینه و چگونگی پیدایی عنوان آن مغفول مانده است. افزون بر این، این مطالعات مراکز علوم دینی پیش از ایجاد این اصطلاح را نیز، تحت عنوان حوزه علمیه معرفی کرده­اند. پژوهش حاضر به تاریخ پیدایی و تحولات معنایی ترکیب حوزه علمیه اختصاص دارد. یافته­های این پژوهش حاکی است، اصطلاح حوزه علمیه از بطن ...