انقلاب اسلامی که از آغازین نقطه عزیمت خود نوید بخش دل های مومنین و مستضفعین برای برپایی حاکمیت عدالت بود قبل و بویژه بعد از پیروزی خود به سرعت توانست به الگو و سرمشق نهضت ها و جنبش های سیاسی ملت های مسلمان در مبارزه با طاغوت ها تبدیل شود. از این منظر، انقلاب اسلامی توانست موج بیداری و اسلام خواهی و آزادیخواهی را به گروه های معارض در کشورهای اسلامی ترزیق و از جهت کار تشکیلاتی نیز سرمشق آنان قرار...

چکیده: کشور عراق در سوم مارس 2003 میلادی (اول فروردین 1382هـ.ش) از سوی آمریکا و هم پیمانانش مورد هجوم قرار گرفت و در 9 آوریل همان سال با سقوط بغداد، به اشغال کامل درآمد. با آغاز اشغال، سقوط رژیم بعث، دستگیری و اعدام صدام حسین و دیگر تحولات سیاسی، جامعه ی عراق وارد مرحله ی تازه ای از بحران ها شد. شاعران که در دوره های مختلف تاریخ بشر، آلام وطن را بر دوش خود حمل نموده اند، در این دوره نیز (2009-...

در شرایطی که انتظار می رفت جهان پس از جنگ سرد جهانی متکی بر نهادهای بین المللی و رشد چندجانبه گرایی باشد، تهاجم ایالات متحده به عراق به شکلی کم و بیش یکجانبه و بدون اخذ مجوز از نهادهای بین المللی ذی صلاح و مبتنی بر آموزه نوین جنگ پیشدستانه یا پیشگیرانه انجام گرفت. این اقدام در سطوح مختلف از جمله در سطح دولت ها و گروه های اجتماعی با واکنش های منفی بسیار رو به رو شد. پرسشی که در این مقاله به آن پ...

در عصر جهانی شدن که نخستین نشانه‌های افول پارادایم دولت- ملّت‌‌سازی پدیدار گردیده، دولت عراق پس از یک دوره منازعات و کشمکش‌‌های داخلی، وارد مسیر دولت- ملّت‌سازی شده است. ورود دیر هنگام این کشور به عرصه‌ی دولت - ملّت‌‌سازی، زمانی رخ داد که سایه‌ی جهانی‌‌شدن با شتابی خیره‌‌کننده بر سر قلمروهای سرزمینی سنتی گسترانیده شده، و در پی اشاعه‌ی امواج دموکراتیزاسیون، نسبی شدن هویّت‌‌ها و تضعیف صلح و امنیت بین...

تحلیلِ گفتمان، از اندیشه ­های زبان­شناسان، نشانه ­شناسان و پژوهشگران دانشِ هرمونتیک سرچشمه می­گیرد. این شیوة تحلیل، با بررسی بافتِ متن و بافتِ موقعیتی، گفتمانِ حاکم بر جامعه و تفکرِ چیره بر آن را تبیین می‌کند. مجموعة داستان­ کوتاهِ «الضحایا»، نوشتۀ ذنون ایوب- نویسندۀ عراقی- بازنمودی از واقعیت‌ها و گرفتاری‌های جامعۀ سنتی عراق است. این داستان تصویری جهت‌مند از فرایندهای ایدئولوژیکی حاکم بر جامعه را ارائ...

بررسی منطقی، علمی و واقع بینانه تحوّلات نوین در عراق، با توجه به شاخص هایی نظیر قدرت یابی جریان های شیعی، وجود رهبران تأثیرگذار، و جهت گیری های دینی و حضور مردمی، ناگزیر می نماید. درک تحوّلات عراق پس از صدّام بخش مهمی از آینده این سرزمین را رقم خواهد زد. تحوّلات اخیر بنیادی و در جهت بازیابی هویّت دینی و متفاوت از اتفاقات علمی و عملی پیشین جامعه شیعی عراق در دوره معاصر است. اگرچه نقش اشغالگران در سقو...

در طول 8 سال جنگ ایران و عراق، هر یک از این دو کشور استراتژی های گوناگونی را برای دست یابی به پیروزی و شکست طرف مقابل در پیش گرفتند. در این میان، یکی از استراتژی های مهم عراق کاربرد تسلیحات شیمیایی بود که به ویژه پس از آزادسازی خرمشهر و اقدام ایران برای ورود به خاک عراق به طور گسترده یی از آن استفاده کرد. به عبارت دیگر با تغییر موازنه ی قوا به نفع ایران، عراق برای جلوگیری از شکست و اضمحلال سازم...

هدف اصلی این نوشتار، بررسی و واکاوی جنگ عراق علیه ایران بر مبنای رهیافت جامعه شناسی تاریخی است. مفهوم جنگ به طور ویژه ای در روابط بین الملل و به ویژه در نظریه واقع گرایی کلاسیک و نوواقع گرایی بدون توجه به تأثیرات کارکردی آن، بر قوام و شکل گیری کشور مورد مطالعه واقع می شود. جامعه شناسی تاریخی به عنوان یک شاخه ترکیبی و حوزه میان رشته ای، نقطه تلاقی دو علم تاریخ و جامعه شناسی است که امروزه تحت عنو...

در اواخر دهة نوزدهم و اوایل بیستم، عراق از جمله کشورهایی بود که تحت یوغ و بردگی سلطه‌گران داخلی و خارجی قرار گرفت. این کشور در سال 1534 میلادی زیر سلطة دولت مستبد عثمانی رفت و در سال 1918 به تصرف دولت انگلیس درآمد و تا مدت‌ها زیر بار بی‌عدالتی و تفرقه و فساد ناشی از سیاست‌های فریبکارانه و ذلت بار آنها رنج می‌برد. در این میان شاعران با بهره‌گیری از زبان و قلم ادبی خویش، نقش عمدة تبلیغاتی را در ب...

چکیده: عراق همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه، بعد از دستیابی به استقلال در سال 1932، با مشکلاتی، مانند ناامنی و عدم ثبات سیاسی روبه رو بود، اما شاید حجم این مشکلات در عراق به دلیل اختلافات داخلی، نسبت به دیگر کشورها بسیار گسترده تر بود. زمانی که پس از جنگ جهانی اول، فرانسه و انگلستان مرزبندیهای جدیدی را در خاورمیانه تعیین کردند و امپراتوری عثمانی فروپاشید، منطقه ای که طی قرارداد سایکس پیکو...