با نگاهی فضایی به استقرار و پیدایش سکونتگاههای روستایی در ایران، میتوان دریافت که الگوی غالب همواره به صورت مکانی و نقطهای بوده است. نتایج پژوهشهای اخیر در این امر مشخص میسازند که این توزیع مکانی سکونتگاهی ریشه در توزیع فضایی منابع پایه به صورت نقطهای و پهنهای دارد. این مقاله با بهرهگیری از الگوهای تحلیل فضایی جمعیت، از جمله ضرایب جینی، آنتروپی و مدلهای تحلیلگر فضایی و خوشهای (cluster)، در پی آ...

سکونتگاه­های روستایی همچون دیگر نظام­های زیستی با توجه به موقعیت فضایی و نحوه و محل استقرار خود، به صور مختلف در معرض پویایی و دگرگونی مداوم قرار دارند و متأثر از موقعیت و جایگاه مکانی- فضایی خود در گذر زمان همواره دستخوش تحولات شده­اند، اما پرسش اینجاست که آیا این دگرگونی متناسب با مقتضیات جامعه روستایی بوده است؟ در این پژوهش تنها تغییر الگو و تحول عملکردی خانه­های روستایی مورد بررسی قرار نمی­...

با نگاهی جغرافیایی به توزیع مکانی فعالیت و استقرار مکانی _ فضایی جوامع تولیدی در فضای سرزمینی بدون هیچگونه تردیدی جوامع عشایری بعنوان یکی از کانون های تولیدی بویژه از دیدگاه تولید گوشت قرمز و سایر فرآورده های لبنی مطرح می باشند . در فرآیند تحولات اجتماعی _ اقتصادی نظام های بهره برداری در ایران ، جوامع عشایری نیز بالطبع دچار مسائل و مشکلات زیستی شده اند که اغلب با کمبود نیازهای رفاهی نیز همراه ا...

ساختار فضایی شهر زنجان در گذر زمان و در نتیجه شرایط مکانی، زمانی به تدریج توسعه و شکل یافته است. از این رو اولین گام در شناخت بافت‌های فرسوده در ساختار فضایی کلانِ شهر، لزوم بررسی پیشینه و سیر تحول آن تاکنون است؛ تا از این طریق بتوان عوامل موثر بر بروز فرسودگی را مورد بررسی قرار داد. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی علل بروز فرسودگی طی ادوار تاریخی انجام گرفته است. بدین منظور با استفاده از روش چی...

اصولاً بین دسترسی به امکانات حمل ونقل و توسعه ی نواحی شهری ارتباط متقابل و تنگاتنگی وجود دارد. دسترسی مناسب تر، گزینه های بیشتر جابه جایی و کاهش هزینه های حمل و نقل از جمله عوامل موثر در جذابیت و توسعه ی این گونه مناطق است. در نتیجه ایجاد دسترسی به حمل و نقل عمومی می تواند به عنوان فرصتی مناسب جهت توسعه و پویایی مناطق شهری و افزایش کیفیت نواحی شهری محسوب گردد. این مسئله در شهر تهران به لحاظ وجود...

ارزیابی کاربری اراضی در شهرها و روستاها به عنوان هسته اصلی برنامه ریزیها، نقشی مهم در ساماندهی فضایی- مکانی ایفا می کند. روستای چاشم با جمعیتی معادل 725 نفر در شمال غربی شهرستان مهدیشهرو در مسیر خطیرکوه به دوآب مازندران قراردارد، به لحاظ ساماندهی مکانی- فضایی کاربری اراضی و با توجه به میل جمعیت پذیری در روستاهای کشور در زمره روستاهایی است که با افزایش جمعیت پس از دو دوره کاهش مواجه می باشد. و ا...

مشارکت جوانان و نوجوانان که به معنی روند درگیر ساختن آنان در تعیین سرنوشت خود و احساس مسئولیت نسبت به این سرنوشت بیان شده، امروزه در سطح جامعه و مجامع علمی از اهمیت بالایی برخوردار است، به طوری که از آن به عنوان هدف و وسیله توسعه نام می برند. برای تحقق این امر، شناخت عوامل مؤثر بر میزان مشارکت جوانان و نوجوانان لازم و ضروری است. در این راستا مقاله حاضر با استفاده از روشهای تحلیلی توصیفی با تأکی...

توسعه یافتگی یا عدم توسعه یافتگی مناطق با توجه به توزیع فضایی ناهمگن منابع و شرایط اقتصادی اجتماعی، فرهنگی و اقلیمی آن مناطق دارای طبقات مختلفی است یا به عبارتی توان بالقوه مناطق در بخشهای مختلف توسعه ای مانند کشاورزی، خدمات، صنعت و... با یکدیگر برابر نخواهد بودو هر قسمت امکان بالقوه متفاوتی نسبت به سایر بخشهای منطقه خواهد داشت لذا این سخن، نابرابری به وجود آمده ناشی از توانایی بهره مندی مناطق ...

مشارکت جوانان و نوجوانان که به معنی روند درگیر ساختن آنان در تعیین سرنوشت خود و احساس مسئولیت نسبت به این سرنوشت بیان شده، امروزه در سطح جامعه و مجامع علمی از اهمیت بالایی برخوردار است، به طوری که از آن به عنوان هدف و وسیله توسعه نام می برند. برای تحقق این امر، شناخت عوامل مؤثر بر میزان مشارکت جوانان و نوجوانان لازم و ضروری است. در این راستا مقاله حاضر با استفاده از روشهای تحلیلی توصیفی با تأکی...

توسعه ی کالبدی ـ فضایی روندی متحول برای پاسخگویی به نیازها و خواست های شهروندان است که در برگیرنده فضاهای کالبدی جهت کارکردها و فعالیتهای نوین می باشد. هدف این پژوهش از یک سو بررسی روند توسعه ی کالبدی ـ فضایی شهر بندرترکمن در ادوار مختلف و از دیگر سو بررسی رابطه ی بین ظرفیت های محیطی ساحل با میزان توسعه ی کالبدی ـ فضایی شهر می باشد. به منظور دستیابی به هدف مذکور از دو روش تحلیل مکانی جهت بررسی ...