موثرترین شیوه در آموزش تعالیم اخلاقی، در حوزه ی زبان و ادبیات، استفاده از بیان تمثیلی است. تمثیل، وسیله ای برای تصویرگری است و این تصویرگری در زبان، جز با ابزارهایی که آن هارا «صورخیال» می نامند میسّر نیست، از این رو در مرزبان نامه ی سعدالدین وراوینی که اثری تمثیلی است و در حوزه ی ادبیات تعلیمی قرار می گیرد، غالب حکایات و داستان ها که به شکل فابل (تمثیل حیوانی) روایت می شوند، بر مبنای به تصویرکش...

  در مقاله‌ی حاضر با مقدمه‌ای از تعاریف اصطلاحیِ تمثیل، حکایت تمثیلی، فابل و پارابل از نظر ادیبان به نقد کهن الگویی حکایتی عارفانه و اخلاقی از دیدگاه سه شاعر بزرگ سنایی، مولوی و نیمایوشیج پرداخته‌ایم و باز نموده‌ایم که در این حکایت زنگی در مواجهه با حقیقت واقعی خود و سایه‌ای که آن را خوش نمی‌دارد از راهنمای پیر فرزانه (آینه) می‌گریزد و به معرفت و شناخت صحیح دست نمی‌یابد.الگوی روان‌شناسانه – اسا...

فابل یا آنچه در زبان فارسی حکایت حیوانات نامیده می‌شود، نمونه‌ای از انواع آثار ادبی است که در طی سده‌ها همچون جهانگردی کرة زمین را پیموده، به دفعات بازنویسی گردیده و آثار مشابهی به تقلید از آن سروده شده‌اند چه به زبان اصلی و چه دیگر زبان‌های دنیا. یک نمونه از این آثار کلیله و دمنه است، که نمونه ادبیات جهانی می‌باشد. این مجموعه حکایات، به اروپا نیز راه یافت، جایی که با استقبال بزرگی روبرو و به ز...

تلاش برای بیان تعریفی مستقل از رمز و تبیین آن به عنوان تصویری خیالی جدای از دیگر صور خیال، برای هر پژوهشگر آثار ادبی و عرفانی بایسته و شایسته است. از سوی دیگر، طرح این موضوع نیز برجسته و با اهمیت است که رمز در عین رابطة بسیار فشرده با کنایه، استعارة مصرّحه، تمثیل رمزی، اضافة سمبلیک، کهن الگو، تشبیه تمثیل و نوع ادبی فابل، تصویری جدای از اینهاست. لزوم توجّه شعرا و نویسندگان به رمز، تاریخچه و انواع ...

داستان تمثیلی از گذشته‌های دور به‌عنوان ابزاری در جهت آموزش فن کشورداری و سیاست‌مداری به پادشاهان مورد استفاده قرار گرفته است. می‌توان گفت بخش مهمی از ادبیات تعلیمی ایران و جهان به‌دلیل تأثیرگذاری و جذابیت بیشتر، در قالب تمثیل بیان شده است. داستان تمثیلی و به‌ویژه افسانۀ حیوانات (فابل) از جمله قالب‌های ادبی است که به‌دلیل دولایگی معنایی، فضای جالبی را برای ارائۀ مضامین سیاسی‌اجتماعی فراهم آورده...

در این پژوهش ابتدا قصّه و عناصر آن، نقش تربیتی قصّه در پرورش کودکان، نقش تخیّل در قصّه ها، فابل و دلایل پیدایش آن موردبررسی قرار گرفته است. سپس کلیله و دمنه که آن را در زمینه ی داستان پردازی به عنوان اثری هندی – ایرانی می شناسیم معرّفی شده است اثر پذیری لئون تولستوی از کلیله و دمنه ،چه در زمینه ی اقتباس قصّه ها و چه در زمینه درون مایه ها در ادامه ی کار مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس داستان هایی ب...

تمثیل یکی از انواع مهم ادبی است که از دیرباز، مورد توجه سخنوران بوده و از آن جهت ارزشمند است که نتیجۀ افکار و اندیشه آن‎ها در طی قرن‌های متمادی و بخشی از فرهنگ و هویت یک ملت است. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، انواع تمثیل داستانی و ابزار و عناصر کاربرد آن در مخزن‌الاسرار نظامی بررسی شده است. در این پژوهش پس از استخراج انواع تمثیل، نمودار بسامدی نیز ترسیم شده است. نتیجۀ ای...

نماد و نمادپردازی از دیرباز در میان اقوام و قشرهایمختلف رایج بوده است وهرگروه برای بیان عقاید ودیدگاه های خویش از زبان رمز و نماد ، بهره های فراوان جسته است؛ امّا مطالعات دقیقی در این باره در ادبیات فارسی تا حدود پنجاه سال پیش انجام نگرفته است. پس از روی آوردن برخی از روانشناسان از جمله فروید ویونگ به این عرصه بود که نماد و نمادپردازی یکی از رویکردهای جدید در مطالعه آثار ادبی شد. در میان آثار بز...

پرورش ذهن و فکر کودکان و کمک در جهت ایجاد تحول فکری و معنوی در ذهن و باورهای آنان، موجبات تحول و بالندگی جامعه را فراهم می سازد. تعالیم اخلاقی و اجتماعی اگر به شیوه غیر مستقیم، در قالب داستان برای کودکان بیان شوند، بسیار تأثیرگذار می باشند. داستان حیوانات، به عنوان یک نوع داستان تعلیمی و تمثیلی شناخته شده است. شخصیت های حیوانی در جذب کودکان به این نوع داستان ها و انتقال مفاهیم اخلاقی و تعلیمی ب...

این پژوهش به طور کلی در مورد نقش نمادین جانوران در فابل های ایرانی و ایجاد مجموعه?ای از تصویرسازی?های انجام شده در مورد داستان های جانوران است. و هدف کلی آن بررسی نمادها و جمع آوری مجموعه ای تصویری از قصه های حیوانات است. برای دست یابی به این هدف ابتدا باید مجموعه ای از قصه های جانوران جمع آوری می شد. بدین منظور در فصل دوم مجموعه ی داستان های حیوانات بر اساس یک روند تاریخی از گذشته تا زمان حاضر...