شهود، علاوه بر اینکه یکی از مباحث بحث برانگیز عرفانی محسوب می شود، با تفاوت ها و تضادهایی در آثار عرفا روبرو است. این تفاوت ها، عمدتاً تحت تأثیر تفاوت نگرش در فرقه های صوفیه  شکل گرفته است. یکی از گونه های شهود، رؤیت انوار رنگی است که به نظر می رسد در عرفان اسلامی، ابتد از جانب پیروان مکتب کبرویه ارائه گردیده است. اگرچه استفاده از سمبولیسم نور و رنگ در عرفان اسلامی سابقه داشته است. اما ادغام این...

هگل جوان که وارث دین کانتی و روشن­گری است دیدگاه نوینی را در خصوص دین ارائه می­کند که از جهات مختلفی نقد دین کانتی است؛ از نظر هگل، دین کانتی برخاسته از کل وجود انسان نیست. هگل دین مورد نظر خود را دین ذهنی می­خواند که برخاسته از صمیم روح و قلب است، در حالی که نقطة مقابل آن، دین عینی است که دست­ساختة مفاهیم عقلی است. دین ذهنی هگل، توجهی به جاودانگی شخصی نفس ندارد؛ و کمال نفس در همین دنیا و در تش...

از نظر کر کگور، آگاهی از مرگ حقیقتاً حائز اهمیت است؛ زیرا دلهره ای ضروری می آفریند که ما را در مراتب بودن یا خودآگاهی، از حیاتی حسّی و نامتأمّلانه به حیاتی متأمّلانه تعالی می بخشد. اما مراد او از مرگ، بیماری به سوی مرگ یا همان نومیدی است. از نگاه کر کگور، این بیماری که در روح و نفس ما پدیدار می شود، مرگی درونی است. نومیدی خود نتیجه ای از آلودگی ما به گناه است. مراد او از بیماری به سوی مرگ، آن بیمار...

نظامی به عنوان شاعری صاحب اندیشه در آثار خود سعی داشته تا دغدغه اصلی خود را در اشعارش بنمایاند. دغدغه انسان کامل و آرمانی که الگوی اخلاقی و فکری مخاطبان می تواند باشد. در هفت پیکر، اساس تفکر نظامی کمال، تعالی و خودشکوفایی شخصیت های داستان، مخصوصاً بهرام گور است. اما نه کمالی پر رنج؛ بلکه تجربه ای همراه با شادی و امیدواری، با توجه به جسم و روح و دو بعد مادی و معنوی که از این نظر با نظریه شخصیتی م...

هیک، در تئودیسة پرورش روح هم به مسئلة شرور اخلاقی پاسخ می­دهد و هم به توجیه شرور طبیعی می­پردازد و در این مقام، به مراحل دوگانة خلقت انسان، یعنی صورت خدا بودن و شباهت به خدا داشتن، اشاره می­کند. به نظر هیک، شرور اخلاقی لازمة مختار بودن انسان هستند. انسان اولیه و همة فرزندان او، در جهانی که مُوهم حسّ دوری از خداست واقع شده­اند. هیک، از این حسّ با عنوان فاصلة معرفتی از خداوند یاد می­کند. قرار گرفتن ...

مباحث مربوط به روح انسان یکی از مهم ترین مباحث حوزه ی انسان شناسی است که همواره سوالات فراوانی پیرامون آن مطرح بوده است. از جمله مباحث پیچیده این حوزه، مراتب روح انسان و ویژگی های آن می باشد.این تحقیق با روش تحلیلی - توصیفی به تبیین و اثبات مفهوم مراتب روح انسانی ، آثار و ویژگی های آن از منظرآیات قرآن کریم و احادیث پرداخته است و به این نتیجه دست یافته است که روح انسان دارای مراتبی از قبیل؛ روح ...

دین مقدس اسلام به‏عنوان کامل‏ترین دین الهی، برنامه‏ای جامع و کامل در راستای سعادتمندی انسان دارد. وقف از جمله سفارش‏های مؤکد اسلام است. وقف واجب نیست، اما مصلحت‏‏های فراوانی دارد که در تعالی روح و ایجاد معنویت در جامعه سهم بسزایی ایفا می‏کند. افراد زیادی علاقه‏مند به وقف هستند لیکن این امکان برای همگان فراهم نمی‏شود؛ به‏ویژه اگر عین موقوفه از نوع ساختمان، مدرسه و... باشد؛ زیرا نیازمند مبالغ زیا...

موضوع بدن مبحثی است که در ادبیات پیشامدرن در قالب هایی مختلف و خصوصاً در مباحث دینی و الهیات مسیحی بدان پرداخته شده است. در این ادبیات غالباً بدن به عنوان عنصری منفی با قابلیت گناه و کجروی و مانع تعالی روح دانسته می شود. پس از آن نیز این نگرش در اندیشه غربی در قالب تقابل های دوتایی ذهن/ بدن دنبال شد و این تقابل نیز به نوبه خود تقابل های مرد/ زن، بدن مردانه، بدن زنانه، لذت متعالی، لذت پست را در پی...

طامه الکبری به معنای واقعه ای است که عارف با عقل فعال که دهمین عقل از عقول مشایی و یا جبرییل در شریعت است، دیدار می کند. در واقع در مکتب سهروردی، که بر پایه فکر، ذکر و ریاضت می باشد، سالک با اجرای احکام و آداب طریقت و تبعیت از پیر هدایتگر، از طریق ریاضت های مادی و معنوی به تجربه ای عرفانی دست می یابد. در طی مسیر سلوک و کسب مقامات عرفانی، شخص سالک به مقام فنا نائل می شود. در این مقام او عقل فعال...

میان ادیان الهی مشابهت‎های بسیاری در عقاید مربوط به مبدأ روح، سرنوشت روح پس از مرگ، رستاخیز، داوری و بهشت و جهنم وجود دارد که این امر حاکی از ارتباط ادیان با یکدیگر است. هر چند این ارتباط؛ بویژه در ادیان توحیدی همچون یهود و اسلام بیشتر به چشم می‏خورد؛ اما بررسی مشابهات دو دین زرتشتی و یهودی نیز به دلیل ارتباط فرهنگی و سیاسی میان زرتشتیان و یهودیان پس از سقوط اورشلیم و اسارت یهودیان به دست بخت ا...