ساختار سیاسی، اداری، قضایی و نظامی خلافت پانصد ساله عباسی از جهات گوناگون قابل بررسی است. زمانی که عباسیان قدرت را به دست گرفتند، حاکمیت پاتریمونیال عباسی شکل گرفت. با تثبیت قدرت سیاسی و گسترش ساختار اداری و نظامی خلافت، دولت ویژگی نظام پاتریمونیال ـ بوروکراتیک یافت. پس از گذشت یک سده از عمر حکومت، به تدریج شاهد استقلال والیان، افول اقتدار خلیفه و ضعف تشکیلات اداری و سیطره نظامیان هستیم. خلیفه ...

چکیده از اوایل قرن دهم هجری/شانزدهم میلادی، مذهب به صورت عاملی مؤثر در مناسبات میان دو دولت صفوی و عثمانی درآمد و تحولات سیاسی و مذهبی در ایران، خاصه رسمیت یافتن تشیع در این سرزمین، هم زمان با تحولات درونی دولت عثمانی، معارضات و درگیری های دو دولت را تشدید کرد. در واقع، رقابت میان شاهزادگان عثمانی در اواخر سلطنت بایزید دوم (حک: 918-926هـ/1512-1520م)، برای دست یافتن به سلطنت، روند تحولات را به گ...

نظام تیمار پایه و اساس دستگاه اداری، نظامی و مالی امپراتوری عثمانی را تشکیل می داد. گسترش و اهمیت اقطاع در دولت عثمانی از آن جا پیداست که بیشتر متصرفات آنان در سرزمین های اروپایی و عربی در اقطاع امرا و سرداران قرار می گرفت . در واقع بخش بزرگی از قلمرو امپراتوری عثمانی از اقطاع های جنگی تشکیل می گردید که اغلب آنها را به عنوان اقطاع به سرداران ِ فاتح آن ولایت ها و ایالت ها می دادند . اصطلاح های «ت...

با فتح بغداد توسط عثمانی ها در سال (941 ه.ق /1543 م ) و ورود رسمی آنها به منطقه خلیج فارس ،سیاست منطقه شکل تازه ای به خود گرفت .عثمانی ها با انگیزه تسلط بر خلیج فارس اهداف سیاسی ،اقتصادی و مذهبی خاصی را دنبال می کردند که قدرت و سیطره بیشتر بر منطقه و همچنین رقابت با استعمارگران اروپایی را برای آنان در پی داشت . بررسی های تاریخی نشان می دهد که عثمانی ها و ایرانیها در خلیج فارس دارای منافع مشترکی...

مقاله حاضر در چارچوب جنگ اول جهانی، برای نخستین بار به بررسی تحرکات و فعالیت­های سیاسی نظامی قوای مسلح مسیحی در آذربایجان و به­ویژه در ارومیه می­پردازد. و با تکیه بر معتبرترین منابع و شواهد و با روش تحلیلی توصیفی ضمن پرداختن به زمینه­ها و دلایل شکل­گیری این نیرو و اهداف آن، در تلاش است روشن سازد که تشکیلات مسیحی چه ماهیتی داشت.حامیان آنان کدام­ها بودند و با چه اهدافی به همکاری با مسیحیان می­پرد...

شاه عباس یکم در طی چهل و دو سال سلطنت خود (996-1038ق) دولت صفوی را از حالت تزلزل به اوج اقتدار رسانید. در اوان سلطنت وی، علاوه بر بی ثباتی ناشی از بحران های سیاسی داخلی، بخش هایی از کشور در غرب و جنوب و شرق در اشغال و تهاجم دشمنان خارجی بود. پرتغالی ها بر سواحل و جزایر جنوب، و هندی ها معمولاً بر قندهار مسلط بودند. او در سایه ی پیروزی های سرنوشت ساز نظامی، ضمن تثبیت اوضاع داخلی، سرزمین های اشغالی...

در دورة فترت پس از جنگ آنقره (804ق./1402م.)، جریان سیاسی- ‌مذهبی وابسته به مدارس به مانند دولت عثمانی دچار اضطراب و پریشانی شد. با توجه به اینکه عملاً حاکمیت تثبیت­شده و قدرتمندی برای پشتیبانی از آنها در جامعة عثمانی وجود نداشت، حضور تأثیرگذار آنها در جامعه به­شدت در مقایسه با ادوار پیش سستی گرفت. این واقعیت، مدرسیان و جریان مدرسی را به این نتیجه رساند که آنها برای پیشبرد اهداف مذهبی و عقیدتی خو...

ترکمنهای آق قوینلو، از اخلاف اغوزخان، تحت تاثیر تهاجم مغول به ایران، قفقاز و آسیای صغیر مهاجرت نمودند. پس از مرگ ابوسعید ایلخانی به سال 736 هجری قمری، برای کسب قدرت به تکاپو پرداختند و ظهور تیمور و اطاعت امیر قرایولوک عثمان از وی، زمینه تشکیل دولت آق قوینلو را در دیاربکر و به مرکزیت "آمد" فراهم آورد. با مرگ تیمور، قراقوینلوها فرصت پیشرفت در امور یافتند، ولی نهایتا با شکست جهانشاه قراقوینلو حسن ...

با فرمان امام خمینی نهاد جهاد سازندگی در سال 1358 با هدف بازسازی روستاها و خدمات‏رسانی به مناطق محروم، تشکیل شد. ابتدا تصور نمی شد این نهاد درگیر فعالیت‏های غیرعمرانی شود، اما با شروع درگیری ها پیش از جنگ و سپس آغاز جنگ تحمیلی ضرورت ها ایجاب کرد که این نهاد با تغییر ساختار و ایجاد تشکیلات عملیاتی، علاوه بر مأموریت های عمرانی و خدمت رسانی به روستاها، مانند یک تشکیلات نظامی وارد جنگ شود. در این ن...

هدف: شناسائی ضرورت تشکیل و عوامل ناکارآمدی کمیسیون تطبیق حوالجات به عنوان یکی از سازوکارهای نظارت بر مالیه کشور. روش/ رویکرد پژوهش: داده‌ها از اسناد وزارت امور اقتصادی و داراییِ موجود در آرشیو ملی ایران و مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی گردآمده‌است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: فساد فراگیر در تشکیلات مالیه مجلس و دولت‌مردانِ پس‌از مشروطه به فک...