سازمان حسبه یکی از بخشهای تشکیلات قضایی حکومت مسلمانان بوده است. در آغاز وظیفة اصلی این سازمان که در رأس آن محتسب قرار داشت نظارت و رسیدگی به امور بازار و بازاریان بود اما در سدة 3 ق. وظایف این نهاد به سرعت گسترش یافت و نه تنها رسیدگی و نظارت بر بهداشت، عبور و مرور و ساخت و ساز شهری را شامل می شد بلکه مراقبت از رفتارهای اخلاقی و شرعی شهروندان را نیز در بر می گرفت. همة نویسندگان مسلمان، ریشه و ...

شیخ الاسلام یکی از مقام‌های مهم دینی در عصر صفوی است که به منظور رسمیت و گسترش فقه و عقایدِ شیعه دوازده امامی در دربار و مراکز ایالت‌ها وجود داشت. ظاهرا نحوه انتصاب افراد به این مقام در ایالت کرمان از سوی شاه و صدر به صورت موروثی بود که علاوه بر احراز شایستگی‌های علمی و مقبولیت‌های عمومی از پدر به پسر به ارث می‌رسید. شیخ‌الاسلام‌ها در حلّ و عقد و نظم امور و در عزل و نصب‌های سیاسی و امور حکومتی و ...

دوران کودکی دارای ویژگی های متمایز از دوران بزرگسالی است. تمایز کودک از نظر روحی، روانی و جسمانی موجب شده است در رسیدگی به جرائم اطفال دادرسی خاص پیش بینی شود. دادرسی افتراقی کودک در موادی از قانون مجازات عمومی 1304 پیش بینی شده بود. اما گذر زمان این اندک توجه را نیز به بوته ی فراموشی سپرد با تصویب قانون تشکیل دادگاههای اطفال مصوب 1338 تشکیل کانون اصلاح و تربیت مورد توجه قرار گرفت. بعد از انقل...

رأس الجالوت/ راس جالوت  رئیس جامعۀ یهودیان ساکن در سرزمین های شرقی و واسطه سیاسی و اداری میان حکومت ها و اتباع یهودی آن ها بود. این منصب در دوره ساسانیان دارای تشکیلات سیاسی و اداری منسجمی بود و پس از اسلام هم در ساختار تشکیلاتی حکومت های اسلامی تداوم یافت. این نوشتار بر آن است تا پس از ارائه پیشینه ای از این نهاد در دوره ساسانیان، سیر تحول آن را در دوره اسلامی پی گیرد و بر اساس منابع اسلامی و ...

منشآت ومکاتیب، از جمله منابع مهم و موثق هر دورة تاریخی محسوب می­شوند و در لابه‌لای فرمان‌ها و نامه‌های مندرج در آنها می­توان به نکات مهم سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، اقشار و طبقات، مناصب و مشاغل و به‌طورکلی، ساختار اداری یک حکومت یا دورة مشخص تاریخی پی برد. مجموعة منشآت نصرالله‌بن‌عبدالمؤمن منشی‌سمرقندی نیز یکی از منشآت دورة تیموری است که بین سال­های 814 تا 845 هجری قمری تألیف و تدوین شده است.  هد...

در مقال? حاضر رسم خون بُری یا خون بَس، به عنوان یکی از روش‏های سنتّی حلّ منازعات قومی با منشاء قتل در میان عشایر بختیاری شهرستان ایذه، مورد مطالعه قرار گرفته است. وجود و رواج رسم خون بس در میان اقوام مختلف، البته به معنای یکسانی آن در تمام جرئیات نیست، و به خصوص در آئین برگزاری، میزان غرامت یا خون بهاء و نوع خون بهاء تفاوت‏های قابل ملاحظه‏ای دیده می‏شوند، که نشانگر تغییر در این رسم در مناطق مختلف ...

قضاوت و دادرسی از روزگار قدیم که به صورت ساده و ابتدایی و در قالب داوری و قضاوت خصوصی جریان داشته تا امروز که به صورت نظامی پیچیده درآمده است، متناسب با درجه تمدن ، نوع حکومت و مقتضیات و ملاحظات سیاسی ، اجتماعی و مذهبی جوامع تغییر و تحول یافته و در هر دوره ای ویژگی های خاصی را داشته است. یکی از این دوره ها، عصر حاکمیت تیموریان بر مناطق مختلف از جمله ایران و ماوراءالنهر است. در دوران حکومت این ...

محو خودکامگی و در کنارِ آن استقرارِ حاکمیت قانون و ایجاد تحول بنیادی در ساختار اداری و اجرایی کشور بود، به مثابة مهم ترین و تأثیرگذارترین رویداد ناموفق و ناکام سیاسی ـ اجتماعی دوران قاجار محسوب می شود. در نتیجه، ویژگی های نامطلوب نظام فرسوده و ناکارامد دیوان سالاری آن دوران، که عمدتاً از استبداد سلطنتی و نبود قانون و روحیۀ خودسری و قانون گریزی نشئت می گرفت، در اساس، دست نخورده باقی ماند. در یک کلا...

دادسرا یکی از مهمترین ارکان نظام قضایی هر کشور به شمار می آید. در ایران بعد از انقلاب مشروطه و تأسیس دادگاههای عرفی ، دادسرا تحت عنوان ”اداره مدعی العموم“ از مهمترین نهادهای کیفری محسوب شد که سابقه تشکیل آن به قانون اصول تشکیلات عدلیه مصوب 1306 بر می گردد. دادستان، مهمترین مقام نهاد دادسرا است، و وظایف و اختیارات مهمی از مرحله کشف جرم تا مرحله صدور کیفرخواست را که شامل مراحل تحقیقات مقدماتی و ت...

امروز در سازمان هواشناسی جهانی یکصد و چهار کشور نمایندگی دارند. سازمان هواشناسی جهانی بعلت وسعت منطقه کار و اختلاف و تضاد واضح جوی در نقاط مختلفه جهان دنیا را به ۹ ناحیه بترتیب زیر تقسیم نمود تا هر ناحیه بطور جداگانه بامور مربوط بخود رسیدگی نماید: ناحیه ۱- افریقا ناحیه ۲- آسیا » ۳- امریکای جنوبی » - امریکای شمالی و مرکزی » ہ استرالیا