در این پژوهش تلاش شده است قافیه از سه منظر مورد بررسی قرار گیرد. نخست توصیف قافیه از دیدگاه ادبیات و زبان شناسی. پس از آن به جایگاه قافیه در تعریف شعر پرداخته شده و دیدگاه پیشینیان و معاصران در این باره بیان شده است. در ادامه به جایگاه قافیه در ایجاد موسیقی و تأثیرش بر برونه ی زبان اشاراتی شده است و در پایان با بررسی خمسه ی نظامی گنجه-ای- به عنوان جامعه ی آماری- شیوه های قافیه پردازی او مورد بر...

در این پایان نامه مسائل مربوط به شعر وموسیقی کناری آن و همچنین تمام مسائل مربوط به قافیه وردیف، حاجب و برخی از مصادیق تکرار که در حوز? موسیقی کناری حائز اهمیت بوده، مورد بررسی قرار گرفته است. در این رساله تک تک ابیات دیوان بعد از خواندن و مورد مداقه قرار گرفتن، آمارگیری نیز شده اند. از جمله مطالبی که در این رساله مورد بررسی قرارگرفته است، عبارتنداز: حروف قافیه، عیوب قافیه، قافیه های بدیعی، حدود...

مولوی در غزلیات خود، بیش از شاعران دیگر به هنجارگریزی و نوآوری، روی آورده است؛ این رویکرد در همه زمینه های شعر او؛ بویژه در ردیف آشکار است. وی از موسیقی ردیف و اهمّیت آن در شعر فارسی کاملاً آگاه بوده و بیشترین بهره را از قبَل ردیف برده است. او از حیث تنوّع و هنجار شکنی ردیف در تأمین ابعاد موسیقایی سخن، ممتاز است. هیچ یک از شاعران پارسی گوی به اندازه او از این امتیاز برخوردار نبوده است؛ غزلهای او اغ...

شعر فارسی در عهد صفوی با نام سبک هندی یا سبک اصفهانی شناخته می‌شود. شعری که در فاصله‌ی این صد و پنجاه سال در ایران و هند متداول بود با شعر فارسی دوره‌های قبل، چه از جهت فکر و چه از جهت زبان و شیوه‌ی بیان، تفاوت‌های آشکاری داشت. ویژگی‌های مهم شعر این دوره چنین­اند؛ فکری: حرمان، جستجوی معنی بیگانه، تناقض، انعکاس اندیشه‌های عرفانی، مخالف خوانی.  ادبی: اغراق، ابهام، حس­آمیزی، تشخیص، تکرار (تکرارِ مض...

یکی از عوامل موسیقی­ بخش در شعر، موسیقی کناری است که مهم­ترین جلوه­های آن قافیه و ردیف است. مولانا در کاربرد قافیه و ردیف در رباعی­های خود شگفتی­های زیادی از خود نشان داده است. درواقع وی به بار فونتیکی یا موسیقی کناری می­اندیشیده است. از این­رو گاه در ساختار کاملاً طبیعی و بی­تکلّف برای تأکید و تکمیل وزن یا غنای موسیقایی کلام قافیه و ردیف را در رباعیات خود تکرار می­کند یا آن را در مصراع سوم نیز ل...

  مولوی یکی از قلّه‌های ادب پارسی است که در کنارمعناگرایی،گاه گاه جلوه‌های زبانی در شعرش جلوه‌گر می‌شود.  این شاعر توانمند، جهت زیبا و شیوا ساختن صورت سخنش، شگردهای متنوّعی به کار می‌بندد. یکی از تکنیک‌های مولوی در انعطاف بخشی به صورت کلام، ابداع ترکیب‌های نو و اشتقاقی در مکان قافیه است. اندیشمندان و محققان مثنوی بیشتر به وجوه معنایی شعر مولوی پرداخته‌اند. در مورد نقش ترکیبات اشتقاقی در آفرینش قا...

در این مقاله ، ضمن ارائه تعریف های ادیبان گذشته و حال، از قافیه و بررسی جایگاه ادبی، هنری و موسیقایی آن در شعر فارسی، بر این نکته تاکید کرده‌‌ایم که قافیه بخشی از واژگان در دسترس هر شاعر است و واژه‌ای است که از زبان معیار برخاسته است و نقش و ارزشی سبکی دارد و همین که شاعر از میان دهها کلمه هم وزن و هم آهنگ، برخی از آنها را به عنوان قافیه انتخاب می‌کند و در شعرش می آورد، ناخود آگاه تشخص سبکی خود...

در این پایان نامه مسائل مربوط به شعر وموسیقی کناری آن و همچنین کلیّ? مسایل مربوط به قافیه وردیف ،حاجب و برخی از مصادیق تکرار که در حوز? موسیقی کناری حائز اهمیت بوده مورد بررسی قرار گرفته است . در پایان نامه حاضر تک تک ابیات دیوان قصاید، منظوم? روشنایی نامه و سعادتنامه بعد از خواندن و مورد مداقه قرار گرفتن آمارگیری نیز شده اند و سپس این آمارها تحلیل شده اند . از جمله مطالبی که در این پایان نامه م...

کلامات، نام سروده های مذهبی یارسان به زبان گورانی است که در زمرۀ سروده های شفاهی ایرانی قرار می گیرد. در این مقاله قصد داریم با بررسی تعدادی از کلامات یارسان، تنوع وزن و قافیه را در این متون بررسی کنیم. به این منظور به بررسی چند متن، که اطلاع درستی از تاریخ نگارش آنها در دست نیست، می پردازیم و با بررسی شیوۀ تثبیت وزن و قافیه در این اشعار، قدمت آنها را نسبت به هم تعیین می کنیم. تنوع وزن و قافیه ...

  نشان دادن هنر قافیه اندیشی نظامی در سرودن منظومه خسرو و شیرین و ارزش‌های نهفته در آن سبب آشکار شدن برجستگی این اثر در بین آثار نظامی و حتی آثاری است که به تقلید از آن سروده شده است. هر چند کمال هنری یک اثر را نمی‌توان به دسته‌ای از قواعد و اصول فرو کاست اما با بازاندیشی در فرم درونی و بیرونی منظومه خسرو و شیرین، می‌توان ساز و کار هنری نظامی و عواملی را که سبب ارتقای کیفی و ارزش زیباشناختی این...