مقاله حاضر به بررسی و نقد نمایشنامه «مرگ فروشنده»، ترجمه بین زبانی آن به فارسی و ترجمه بین فرهنگی- بین نشانه ای آن به یک تله تئاتر ایرانی می پردازد. نمایشنامه از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه شده و ترجمه فارسی مبنای ترجمه بین نشانه ای آن بوده است. بر این اساس نگارنده هر دو ترجمه را با متن های پیشین مربوطه مقایسه کرده و در هر دو ترجمه، نشانه هایی که مشخصاً کارکرد ایدئولوژیک دارند تعیین و بررسی شدند...

کانت و فلسفهٔ معاصر ترجمه ای است از کتاب ایمانوئل کانت، اثر لوسین گلدمن که با ترجمهٔ فارسی پرویز بابایی به همت انتشارات نگاه در سال 1381 انتشار یافته است و چاپ دوم آن نیز در سال 1392 روانهٔ بازار شده است. متن زیر می کوشد بررسی نقادانه ای از ترجمهٔ فارسی این کتاب به دست دهد. بدین منظور مطالب در دو بخش اصلی تنظیم شده است: بخش نخست مقدمهٔ مختصری است که به محتوای خود کتاب و رویکرد کانت شناسانهٔ گلدمن می ...

ترجمۀ فارسی بیت الحکمه را می توان نمونه ای شایسته برای کتابی دانست که از هر لحاظ اشکالاتی چشم ناپوشیدنی دارد. کیفیت نازل ترجمه، دستبردهای مترجم و ناشر در اصل کتاب و کیفیت نازل چاپ همگی دست به دست هم داده اند که کتابی سخت نادلپسند پدید آید. مقدمۀ مترجم در واقع آمیزه ای مختصر اما مغلوط و مخدوش از مقدمۀ نویسنده است؛ یادداشتی دو صفحه ای از مؤلف با عنوان notes to readers (در ترجمه حذف شده) که در «لب...

در این مقاله تلاش شده است تا با توجه به شواهد و مدارک، خاستگاه واژۀ ترجمه و چگونگی صورت و معنای آن تحقیق شود. پژوهش های انجام شده نشان می‏دهد که واژه‏ ترجمان که ترجمه نیز از مشتقات آن است از دو منشأ وارد زبان عربی شده است، یکی از زبان سریانی به معنای تفسیر و تبیین سخن و دیگری از زبان فارسی به معنای زبانی را به زبان دیگر برگرداندن و هر دو معنا در آثار عربی شواهد بسیاری دارد. این کلمه در زبان عرب...

ترجمه پذیری عبارت است از قابلیت انتقال یک معنی از زبانی به زبان دیگر بدون آنکه تغییری اساسی در آن صورت گیرد، و لذا ترجمه ناپذیری هم وقتی مطرح می شود که معنائی بدون تغییر مهم قابل انتقال به زبان دیگری نباشد . شعر فارسی از ویژگی های زبان شناختی و از محسنات ادبی فارسی برخوردار است که اغلب انها گرچه قابل فهمند ولی قابل ترجمه نیستند . این ظرافت ها و زیبائی های ادبی مانند وزن ، قافیه ، شیوائی ، رسائی...

تأمل در ترجمه آیات قرآن بیان کننده این حقیقت است که مترجمان قدیم به سبب ایمان و اعتقاد به اسلام و کلام خدا کوشیده‏اند، امانتدار و راست گفتار باشند تا ازتهمت و شبهه موجود در قرن چهارم  که از قبل برگرداندن قرآن به زبان غیرعربی در جامعه اسلامی وجود داشت، درامان باشند. «نوبۀ الاولی» تفسیر کشف الاسرار و عدهالابرار میبدی- که حاوی ترجمه تحت اللفظی آیات است- یکی از آثاری است که دقت و وسواس توام باذوق ق...

این مقاله به بررسی ترجمه های فارسی آیه «حَتَّی إِذَا اسْتَیْأَسَ الرُّسُلُ وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ قَدْ کُذبُوا جاءَهُمْ نَصْرُنا فَنُجِّیَ مَنْ نَشاءُ» (یوسف،110) می پردازد. بیش از 40 ترجمه فارسی و تفسیر مورد بررسی قرار گرفته و چهار دسته ترجمه از آنها به دست آمده است. سپس با استفاده از قراین، شواهد و دلایل کلامی، روایی و اختلاف قراءات، ضعف ترجمه دسته سوم مبنی بر «گمان انبیاء بر اینکه خداوند خلف وعده خواهد کرد» تبیین شده است. همچنین در بر...

با در نظر داشتن این موضوع که «ترجمه» نخستین ابزار برای عبور از مرز ادبیّات یک سرزمین و ورود به قلمرو «ادبیّات دیگری» است، می توان آن را یکی از عوامل مانع انزوا و انفعال انواع ادبی یک ملّت و در نتیجه، انحطاط آن به شمار آورد. پژوهش حاضر سعی دارد نشان دهد که ترجمه در شکل گیری روابط ادبیّات ملل و نیز نقل و انتقال های میان آنها نقش دارد یا حتّی در ادبیّات تطبیقی که یکی از حوزه های مرتبط با ادبیّات ملل است،...

یکی از مهمترین مشکلات پیش رو در نقد ترجمه، نبود روش های علمی و منسجم است که باعث شده مقابله با نقد ترجمه اشتباه گرفته شود. این امر به ویژه در ترجمه متون ادبی بین زبانهای عربی و فارسی بیشتر مشهود است بنابراین لزوم علمی شدن فرایند ترجمه و نقد ترجمه های ادبی از عربی به فارسی و بالعکس به شدت احساس می شود. امروزه پژوهشگران و ترجمه پژوهان رویکردهای گوناگونی را در نقد ترجمه های متون مختلف از جمله متون...

در فرایند ترجمه قرآن کریم ترجمه واژگان کلیدی قرآنی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا این واژگان نظام معنایی و جهان بینی قرآن کریم را شکل می دهد. میزان توفیق مترجم در این مرحله، هم به فهم دقیق و انتخاب درست او در برابریابی واژگان و حفظ یکدستی و نظام مندی در کار ترجمه باز می گردد و هم به اینکه زبان ترجمه و برابرهایی را که انتخاب کرده تا چه اندازه توانسته است نقش و روابطی را که میان مفاهیم کلیدی ...