نوشتن تذکرة ‌‌شعرا در حوزة رواج و گسترش زبان فارسی، بیش از همه در فرارودان و هند، سابقه و روایی دارد. پس از تألیف لباب‌‌الالباب، وقفة طولانی در نوشتن تذکره روی داد و در قرن نهم فقط تذکرة‌‌الشعرای دولتشاه نوشته شد، اما از اواخر قرن دهم تذکره‌‌نویسی به ویژه در هند رونق گرفت؛ در آنجا به دلیل وجود حکومت‌های ایرانی، محیط مناسبی برای حضور شاعران و نویسندگان فارسی‌‌زبان فراهم آمده بود. یکی از تذکره‌ها...

حظی علی بن أبی طالب- کرم الله وجهه- باهتمام کثیر من الشعراء ‘ ومنهم الصاحب بن عباد الذی تحدث فی شعره عن علی منوها به و بفضائله. وترمی هذه الدراسة الی استخلاص ما اشتمل علیه شعر الصاحب بن عباد من ملامح لشخیة علی و الکشف عما کان لهذا الشخصیة من علو المنزلة و سمو المقام لذا جعلنا هذه الدراسة تنصب علی مسألتین ‘ الاولی : جوانب شخصیة علی فی شعر الصاحب ‘ و الثانیة : منزلة علی فی شعر الصاحب . و قد أف...

تأمل در ترجمة آیات قرآن بیان کنندة این حقیقت است که مترجمان قدیم به سبب ایمان و اعتقاد به اسلام و کلام خدا کوشیده‏اند، امانتدار و راست گفتار باشند تا ازتهمت و شبهه موجود در قرن چهارم  که از قبل برگرداندن قرآن به زبان غیرعربی در جامعة اسلامی وجود داشت، درامان باشند. «نوبۀ الاولی» تفسیر کشف الاسرار و عدةالابرار میبدی- که حاوی ترجمة تحت اللفظی آیات است- یکی از آثاری است که دقت و وسواس توام باذوق ق...

رابطة تاریخ و روایت از جمله مباحث فلسفة انتقادی تاریخ است. در تاریخ های روائی رخدادها به عنوان عناصر اصلی با استفاده از رابط هایی ترکیب می شوند. نسبت بین این ترکیب با واقعیت از دغدغه های مهمی است که بسته به مبانی متفاوت معرفت شناسانه بدان نگریسته شده است. به نظر می آید در ارزیابی چنین منابعی، فارغ از تاثیر گریزناپذیر ارزش های مورخ می توان از سنجۀ میزان ورود اجزاء داستانی بهره گرفت. به این منظور...

نهضت توابین به رهبری سلیمان بن صرد خزاعی، در ربیع الاخر سال 64قمری آغاز گردید و در جمادی الاولی همان سال به شکست انجامید. حال، آیا زمان انتخاب قیام به درستی انتخاب شده بود. زمان های ممکن برای قیام شامل این موارد بوده است: چهل روز نخست پس از مرگ یزیدبن معاویه، سه ماه پس از مرگ یزید، قبل از پانزده رمضان سال 64، میانه 15 و 22 رمضان 64 قمری، قبل از شوال 64، قبل از سوم ذی قعده 64 و قبل از محرم 65قمر...

تأمل در ترجمة آیات قرآن بیان کنندة این حقیقت است که مترجمان قدیم به سبب ایمان و اعتقاد به اسلام و کلام خدا کوشیده‏اند، امانتدار و راست گفتار باشند تا ازتهمت و شبهه موجود در قرن چهارم  که از قبل برگرداندن قرآن به زبان غیرعربی در جامعة اسلامی وجود داشت، درامان باشند. «نوبۀ الاولی» تفسیر کشف الاسرار و عدةالابرار میبدی- که حاوی ترجمة تحت اللفظی آیات است- یکی از آثاری است که دقت و وسواس توام باذوق ق...

تفسیر آیات قرآنی در کشف‌الاسرار میبدی، از سه بخش ـ که میبدی آن‌ها را با عنوان‌های «النوبة الاولی و النوبة الثانیة و النوبة الثالثة» یاد کرده ـ تشکیل شده است. بدین صورت که نوبت اوّل: ترجمة لفظ به لفظ آیات قرآن، نوبت دوم: تفسیر به روش عامّ‌‌‌ اهلِ سُنّت و نوبت سوم: تفسیرِ برخی از آیات به مذاقِ عُرَفا ( در قالبِ کلامی موزون و مسجّع ) است. اغلبِ صاحب نظران و نویسندگان، نوبتِ سوم کشف‌الاسرار را تأویل نام نهاده‌ا...