ایمان از مفاهیم محوری در مفاهیم دینی است که نمی توان بدون آن دینداری را تصور کرد، چرا که مرز بین دینداری و بی دینی است. گفت و گو دربارۀ ایمان، گشودن راهی است برای تجربۀ آنان که محروم اند و تعالی دادن تجربۀ ایمانی کسانی که واجد آن اند. در شمارۀ پیش، مبحث ایمان گرایی در مسیحیت و نقد آن را طرح کردیم. در این شماره ایمان گرایی در جهان اسلام را بررسی می کنیم و به محورهایی چون ویژگی های ایمان، نقد و ب...

ایمان از مفاهیم محوری در مفاهیم دینی است که نمی توان بدون آن دینداری را تصور کرد، چرا که مرز بین دینداری و بی دینی است. گفت و گو دربارۀ ایمان، گشودن راهی است برای تجربۀ آنان که محروم اند و تعالی دادن تجربۀ ایمانی کسانی که واجد آن اند. در شمارۀ پیش، مبحث ایمان گرایی در مسیحیت و نقد آن را طرح کردیم. در این شماره ایمان گرایی در جهان اسلام را بررسی می کنیم و به محورهایی چون ویژگی های ایمان، نقد و ب...

جیمز آلفرد مارتین، فیلسوف و اندیشمند معاصر دین، با نگاهی به تجربیات دینی و زیبایی‌شناختی دوره‌های تاریخی و طرح نظریات مختلف به دنبال نشان دادن ارتباط تجربیات دینی و زیبایی‌شناختی در قرون مختلف است. این ارتباط در یک ساحت گفتمانی مورد بحث قرار می گیرد. این گفتمان علاوه بر پرداختن به مفهوم چیستی هنر و دین به این مساله می پردازد که تا چه اندازه دین می‌تواند در تعیین معیارهای زیبایی و هم‌چنین آفرینش...

هدف از انجام این مطالعه بررسی عوامل فرهنگی مرتبط با نگرش نسبت به سقط ‌جنین است و جامعۀ آماری آن ‌را 600 نفر از جوانان 18 تا 29 سالۀ شهر شیراز، که به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند، تشکیل می‌دهند و اطلاعات آن با استفاده از پرسش‌نامه جمع‌آوری شده است. این مطالعه در کل دارای هشت فرضیه بوده که از میان آن‌ها دو فرضیه رد شده است. از بین متغیرهای جمعیت‌شناختی مطالعه (سن، جنس، و تعداد فرزندان) تمامی متغیره...

یکی از مهم‌ترین مباحثی که امروزه در حوزۀ دین‌شناسی و درک تعالیم دین مطرح می‌شود، امکان فهم دین بر اساس قرائت انسانی و تجربۀ دینی است. وقتی از قرائت انسانی دین سخن به میان می‌آید، دو نکته به شکل توأمان مفروض و منظور گرفته می‌شود: اول آنکه امکان فهم دین برای انسان میسر است؛ دوم آنکه فهم دین منحصر به آنچه تاکنون تحت عنوان فهم ماورایی و الهی از دین مطرح بوده، منحصر نیست و می‌توان قرائتی انسانی از آ...

  عرفا در برخورد با واقعیات فرامادی به تجربه­هایی دست می‌یابند که شایستۀ نامگذاری به تجربۀ عرفانی است. خانم اولین آندرهیل (1875ـ1941م) عرفان پژوه انگلیسی معاصر، در تحقیقات و تألیفات گستردۀ خود پیرامون عرفان مسیحی، به بررسی تجربۀ عرفانی همت گماشته است. ایشان پس از تحول بزرگ درونی، از بی‌دینی به سمت باورهای عمیقاً دینی و عرفانی گروید و با تدوین کتب و مقالات متعدد، در زمرۀ مؤثرترین پژوهشگران عرفان...

در میان فیلسوفان دین درباره وجودداشتن یا نداشتن هسته مشترک در تجربه های دینی دو دیدگاه مطرح است: ذات‎گرایی و ساخت گرایی. ذات‎گرایان بر وجود یک یا چند هسته مشترک در همه تجربه‎های دینی بشر تأکید دارند. در مقابل، ساخت گرایان معتقدند هیچ گونه تجربه خالصی وجود ندارد و همه انواع تجربه های دینی از طریق فرایند پیچیده نظام باورها یا ساختار مفهومی شکل می گیرند. از سوی دیگر، در میان فیلسوفان اسلامی، تقریب...

فلسفۀ دین تفسیری معقول و منطقی از تجربه و زبان دینی است. فلسفۀ دین تا آنجا که به اندیشه دربارۀ دین مربوط می شود، با فلسفه درهم آمیخته است. تفکر فلسفی همواره خردگرا و به طرزی ژرف معقول بوده است. فلسفۀ دین تحلیلی عقلانی از تجربۀ دینی و مسئلۀ زبان دین است. در فلسفۀ دین، همچنان که در تفکر غربی و الهیات مسیحی بسط یافته است، ممکن است دو پرسش عمده به نمایندگی از پرسش ها و مسائلی که با استفادۀ دینی از ...

عرفان بی‏‌شک جوهر تجربۀ دینی به شمار می‌‏رود و این تجربه، هم برای کسانی که دارای اعتقادات مذهبی هستند، و هم برای کسانی که چنین اعتقاداتی ندارند، نوعاً باعث تغییر در زندگی می‏‌شود. صرف‎نظر از دشواری توصیف حالات عرفانی که از چارچوب مفهومیِ تجارب عادی بسیار دور به نظر می‌‏رسند، به نظر می‏‌رسد می‏‌توان شباهت‌های متعددی میان این حالات در سنت‌های دینی ـ عرفانی مختلف یافت. این شباهت‏‌ها عبارتند از: تجرب...

نظریۀ «وحیانی بودن الفاظ و ساختار کلامی قرآن» نظریه‌ای غالب در میان اندیشمندان اسلامی در مسئلۀ چیستی و چگونگی وحی قرآنی از آغاز نزول وحی و پدیدار شدن تفسیر و مباحث علوم قرآنی تا کنون بوده است. با این وجود برخی از نویسندگان معاصر در یک نگاه نادر بر این باورند که قرآن محصول نوعی مواجهۀ روحانی حضرت محمد (ص) در عالم رؤیا ست که طی آن حقایقی بر آن حضرت مکشوف و توسط ایشان به لباس الفاظ و ساختار عربی د...