بررسی کارنامۀ تاریخ نگاری اسلامی، مطالعۀ موردی آثار مورخان مسلمان به روش استقرایی را می طلبد تا بتوان فرآیند پیدایش، شکل گیری، رشد، توسعه و سرانجام رکود آن را نشان داد. یعقوبی که در قرن سوم هجری می زیست از بنیان گذاران سنت تاریخ نگاری اسلامی در مرحله تدوین جوامع تاریخی در موضوع تاریخ عمومی جهان با رویکرد فرهنگی است. موضوع اصلی این نوشتار شناسایی منابع اطلاعات تاریخ فرهنگ عمومی جهان تا قرن سوم ا...

رشد و تکامل تاریخ نگاری در گستره فرهنگ و تمدن اسلامی مرهون کوشش مورخان بسیاری است; یکی از این مورخان خلیفه بن خیاط عصفری صاحب دو کتاب تاریخ و طبقات است که در میان پژوهشگران و دانشجویان تاریخ اسلام چندان شناخته شده نیست. وی در اواخر قرن دوم و اوایل قرن سوم قمری در بصره می زیسته و یکی از پیشگامان تاریخ نگاری به شیوه سالشمار و نیز طبقات نگاری می باشد. در نوشتار حاضر زندگی و کتاب تاریخ وی به اختصار...

پایان نامه حاضر با عنوان «انقلاب اسلامی در تاریخ نگاری نهضت آزادی» درصدد بررسی این مسأله است که پدیده انقلاب اسلامی چگونه در تاریخ نگاری نهضت آزادی بازآفرینی شده است. برای پاسخ گفتن به این مسئله نگارنده کوشیده است با بهره گیری از نظریه گفتمانی لاکلا و موفه، نحوه بازآفرینی انقلاب اسلامی سال 1357 را در تاریخ نگاری نهضت آزادی تبیین کند و روایت نهضت آزادی را از فرایند شکل گیری انقلاب، سیمای حکومت پ...

در میان ایالات و شهرهای ایران، کردستان از ایالاتی است که تواریخ محلی متعددی دارد که اکثر آنها در دوره قاجاریه به نگارش درآمده اند. دوستداری وطن و برجسته کردن جایگاه آن در تاریخ ایران و علاقه شخصی مورخان محلی و نیز تشویق حاکمان محلی، از عوامل ظهور تاریخ نگاری محلی کردستان به شمار می رود. شرف نامه بدلیسی پایه تاریخ نگاری محلی کردستان  و منبع الهام مورخان بعدی کُرد، در دوره صفویه نوشته شد. در دوره ...

رشد و تکامل تاریخ نگاری در اسلام مرهون تلاش و جدیت مورخان در مناطق مختلف اسلامی بود و در این میان تاریخ نگاران عراقی نقش مهم هم در مراحل شکل گیری تاریخ نگاری و هم تکامل شیوه های آن داشتند. ابومخنف ازدی یکی از بزرگترین مورخان عراق در قرن دوم هجری است او از موقعیت برتر قبیله ازد و خاندان مخنف بهره ور بود و با اهتمام فراوان و واقع نگری به ثبت و ضبط رویدادهای تاریخی بخصوص درباره عراقیان و شیعیان و ...

مقوله ی روش ارتباط تنگاتنگی با نوع نگرش معرفتی به موضوع یک علمدارد؛همچنان که روش شناسی یا شناخت روش های یک علم هم مسئله ای است که ویژگی ها، و اصول و مبانی آن را باید از نوع نگاه نسبت به موضوع آن علم و معرفت شناسی مربوط به آن جست. بر همین اساس، در پژوهش حاضر وضعیت وفرایند تاریخی و جایگاه مقوله ی روش یا روش های رایج در تاریخ نگاری اسلامی درارتباط با نوع نگاه معرفتی مورخان مسلمان به موضوع و مسائل ...

با اذعان بر این امر که تبیین نگرش آموزه های دینی (کتاب و سنت) و تاریخ تمدن اسلامی به مقوله هنر، یکی از جدی ترین موضوعات و پرسش ها در عرصه پژوهش هنر اسلامی است، مسأله اصلی رساله، بررسی نسبت میان آموزه های دینی با هنرها و تعامل آن دو با یکدیگر در فرهنگ اسلامی است. در این راستا دو تحلیل مهم از موضوع، نخست تفسیر عرفانی و حکمی و دوم تفسیر غیر عرفانی، منطقه ای و جغرافیایی از هنر اسلامی، به چشم می خور...

در میان کتب نوشته شده ی دوران ساسانی، مهمترین کتابی که منعکس کننده ی تاریخ ملی ایرانیان می باشد، کتابی است که در پهلوی خوذای نامک یا ختای نامک نام داشته و تاریخ ملی ایران باستان را از آغاز آفرینش تا دوران یزدگرد سوم به صورت مجموعه ای از قصص و روایات و داستان های ملی و مذهبی و حقایق تاریخی دربرمی گرفته است. تدوین اولیه ی این کتاب در دوران خسرو اول (531- 579 م) صورت پذیرفت و سپس در روزگار خسرو دو...

نوشتارحاضر با هدف بررسی انگار ه های هویت ایرانی درنگارش بناکتی در روضه اولی الباب انجام گرفته است. عرصه ی تاریخ نگاری محمل مناسبی برای اهل قلم ایرانی بوده تا روایت گر گفتمان دور ه ی خود باشند. تاریخ بناکتی روایت گر حلقه ی دوم هویتی ایران در دوره ی ایلخانان، یعنی عهد-مسلمانی آنان است. مقاله به دنبال پاسخ گویی به این سوال عمده است که انگار ه های هویت ایرانی در اندیشه تاریخ نگاری بناکتی چگونه بازت...

کتاب شناسی حاضر 270 کتاب، مقاله و پایان نامه با موضوع تاریخ بیهقی را در بر دارد. این مقاله از منظر حوزه هایی چون تاریخ، تاریخ نگاری، جغرافیا، جامعه شناسی، فرهنگ، فلسفه، اخلاق، سیاست، لغت، نسخه شناسی، نگارش، زبان شناسی، دستور زبان و شرح متون به تاریخ بیهقی می پردازد. از سوی دیگر در آن سعی شده است تصحیح ها، شروح و چاپ های گوناگون بیهقی و نیز ترجمه های عربی، انگلیسی و روسی آن معرفی گردد. همچنین نس...