در کنار سایر مطالب منتشره در زمینه «تاریخ نگاری هنر اسلامی » یک شماره از مجله آنلاین جورنال آو آرت هیستوریوگرافی (6 ژوئن، 2012) که به این موضوع اختصاص یافته، حاوی اهم موضوعات مورد بحث در این زمینه است؛ موضوعاتی که کم و بیش از یک دهه پیش در حوزه مطالعات هنر اسلامی آن گونه که در غرب مطرح است، ساری و جاری اند. در این مباحث به آن چارچوب مفهومی پرداخته می شود که برای پژوهش و نمایش عمومی مواد و مصالح...

انسان در طول تاریخ هنر، همواره موجودی است که می‌سازد و ساخته می‌شود. شیوه‌های نگاه به بدن انسان در ادوار مختلف شکل ویژه‌ای به خود گرفته‌است. با بررسی تاریخ هنر و آثار هنری می‌توان دریافت که موضوع بدن انسان به شیوه‌های متفاوت مطرح شده و مورد توجه هنرمندان واقع می‌شود. مقایسه و تطبیق آثار هنری یک دوره، خصوصیات نهفته در آثار و تنوع دیدگاه هنرمندان به موضوعی واحد را آشکار می‌سازد. در عین حال با وجو...

چکیده زمینه و بستر فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که آثار هنری بدان تعلق دارند، از عوامل و وجوه مهمی است که اگر در مطالعات تطبیقی هنرها وارد شود و به دقت مورد بررسی قرار گیرد، بر غنای تبیین ها و دستاوردهای نظری این نوع پژوهش ها خواهد افزود. این دست مطالعات تطبیقی نیز می تواند با توجه به خصوصیات نشانه گذارانه آثار هنری، به حصول درک بهتر و عمیق تری از هنر و فرهنگ ملی، منطقه ای، قومی و محلی منجر...

ایران در طول تاریخ اسلام  و به‌خصوص عصر سلجوقی همواره یکی از مراکز اصلی هنر اسلامی بوده است. از سوی دیگر عثمانی‌ها در زمینه معماری با الهام از هنر ایران و بیزانس، گام‌های بزرگی برداشته‌اند. به‌دلیل همجواری ایران و عثمانی و نیز تبادلات فرهنگی و وجوه مشترک حکومتی، هنر و معماری این دو سرزمین از یکدیگر ایده گرفته و تشابهاتی دارند. هدف مقاله بررسی تطبیقی شاخصه‌ها و عناصر معماری بناهای یادمانی و آرام...

کتیبه ها به عنوان عناصر معنایی و تزئینی در معماری اسلامی از ابزارهای مهم در جهت گسترش عقاید و سیاست های مذهبی حکومت ها بر مردم به شمار می روند و، به لحاظ ماهیت مکتوب خود، بیانگر ایده ها و اندیشه های هر عصرند. مسجد گوهرشاد مشهد به عنوان یکی از شاهکارهای معماری ایرانی اسلامی از تزیینات و کتیبه های مختلفی با مضامین دینی برخوردار است که در دوره های مختلف تاریخی بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته ...

خصوصیات اقلیمی گیلان موجب شده است که تحقیقات چندان شایسته‌ای در مورد آثار برجای مانده از دنیای کهن در این منطقه صورت نپذیرد و گیلان به‌ لحاظ شناسایی تاریخ کهن آن مهجور واقع‌ گردد. اما با نگاهی به ‌تزئینات معماری بومی در روستاهای گیلان می‌توان ‌نقش‌مایه‌هایی را مشاهده کرد که تا حدودی متمایز از دیگر نقاط ایران است. با بررسی کشفیات باستان‌شناسی پیش ‌از اسلام در منطقه نیز ردپایی از این نقوش را در م...

هنر خوشنویسی، به عنوان هنر ملی و نماد فرهنگ ایرانی و مظهر هنر اسلامی، در مسیر تکامل از پستی ها و بلندی های بسیاری عبور کرده و از تحولات اجتماعی تأثیر پذیرفته است. هنرمندان ایرانی در به ثمر رسیدن هنر خوشنویسی بیشترین نقش را داشتند. خوشنویسان پیشتاز هر دوره، با ابتکارات و خلاقیت های نوینی که در ارتقاء زیبایی و تکامل خطوط، به خصوص سبک نستعلیق به کار بردند، خوشنویسی این دوره¬ها را از ویژگی های خاصی...

کربن در طرح عام تطبیقی خود، جایگاهی ویژه برای فلسفۀ تطبیقی هنر قائل است؛ فلسفۀ تطبیقی هنر با نشان دادن مشترکات انضمامی‌تر فرهنگ‌های دینی، امکان برابر نهی آن‌ها و کشف تناظرات موجود را سهل‌تر می‌کند؛ این رویکرد با روش «تأویل باطنی» یا پدیدارشناسی (البته پدیدارشناسی به معنایی کربن مراد می‌کند) میسر خواهد بود؛ این تأویل باطنی مبتنی بر دریافت خاصی از زمان و حقیقت است که فهم به معنای واقعی کلمه که چی...

"پژوهش برای تدوین دانشنامه تطبیقی وقایع 328 الی 736 هجری قمری"، یک پژوهش تطبیقی است که بر محور مطابقت تاریخی اتکا دارد و مفهوم آن در یک بیان روشن این است که در این پژوهش تلاش شده تا انسان وارد گذر زمان شود و با مدنظر قرار دادن نگاهی تطبیقی، بتوان تحلیلی درست تر از فرهنگ، تمدن، تاریخ و هنر ایرانی - اسلامی ارائه کرد. بنیاد نظری آن شامل مروری بر تاریخچه دانشنامه نویسی ـ نظام دایره المعارفی و ذکر ا...