فاصله­ گذاری نمایشی به شکل مدوّن، نخستین بار توسط برتولت برشت نمایشنامه­نویس و کارگردان تئاتر آلمانی مطرح شد اما ریشة این عنوان به تقسیم­بندی­های افلاطون و ارسطو در باب تراژدی و حماسه باز می­گردد. ارسطو تراژدی را نمایشی و حماسه را روایی می­دانست. از آنجایی که برشت معتقد بود توهم عینیت در نمایش مخاطب را از نگاه مستقل به آن بازداشته و قدرت قضاوت را از او سلب می­کند، با نگاه به نظریة ارسطو در باب ح...

برای بررسی کارکرد یک مجموعه نمی‌توان به شناخت پاره‌ای از عناصر ساختاری آن بسنده کرد. به همین دلیل است که شناخت پاره‌های پیکر تئاتر نو، یا عناصر ساختاری آن، نیز به تنهایی برای بررسی کارکرد کل مجموعة تئاتری میـــدان نمی‌دهند، از این‌رو آن را باید بر نظامی استوار کرد که ویژگی‌های تئاتر نو مبتنی بر آن انتظام یابد. از اینجاست که پاره‌ها را تنها با ساختار پیکـره‌ها می‌توان دریافت. در این مقاله با تحل...

هدف از نوشتن این مقاله نقد محتوایی و شکلی کتاب نشانه‌شناسی تئاتر و درام است. کتاب نشانه‌شناسی تئاتر و درام ازجمله کتاب‌های مهم و مبنایی تحلیل تئاتر و درام به‌شمار می‌رود. این کتاب با طرح مباحث نظری در چهارچوب نگرش نشانه‌شناختی ساخت‌گرا به‌دنبال بررسی منطق تئاتر رایج و متعارف است و به‌همین‌منظور نویسنده درصدد بوده است با طرح مفاهیمی که به‌نوعی می‌توان آن‌ها را مفاهیم اصلی و زیر...

تئاتر روایی برتولت برشت که نقطة مقابل تئاتر ارسطویی است، تحول عظیمی را در ادبیات نمایشی آلمان به ‏وجود آورد. مهم‏ترین وجه تمایز بین تئاتر ارسطویی و غیر ‏ارسطویی، نوع نگرش و تأثیری است که این دو نوع تئاتر روی تماشاگران می‏گذارند. از دیدگاه برشت، محور موضوعی تئاتر ارسطویی، قضا و قدر‏گرایی و دغدغه‏های فردی است. او با طرح تئاتر روایی بر این نوع طرز تفکر که قرن‏ها بر ادبیات نمایشی جهان به خصوص اروپا...

نور از آغازین روزهای پیدایش تئاتر به مفهوم امروزین آن، همراه تئاتر بوده و تا به امروز کارکردهای گوناگونی برای آن تعریف شده است. وجود نور در صحنه‌ی نمایش همیشه همراه با سایه بوده و غیاب آن، تاریکی را به وجود آورده است. ‌ به همین دلیل می‌توان نور، سایه و تاریکی را عناصر یک حوزه‌ی مشترک دانست و نسبت‌ها و کارکردهای آنها را مورد بررسی قرار داد‌. جایگاه نور، سایه و تاریکی و کارکردهای آنها در تاریخ تئ...

هر مکان دارای بار معنایی مختص به خود است. در اجراهای تئاتر، انتخاب مکان و شناخت روابط میان عوامل اجرایی در مکان اجرا، می‌تواند به انتقال معنای موجود در ذهن کارگردان کمک کند. کارگردانان معاصر دست به تقسیم‌بندی جدید فضا در اجراهایشان زده‌اند و فضا را به شکل‌های متفاوتی به کار گرفته‌اند و رابطه‌ی میان بازیگران و تماشاگران را تغییر داده و گونه‌های جدیدی را به تئاتر معرفی کرده‌اند. از میان آنها می‌ت...

مقاله با بررسی نظر علنا و مراجعین دینی نسبت به هنر و تئاتر آغاز می شود . قسمت بعدی به فعالیت های تئاتری در شهر قم پرذاخته شده است . این بخش به پنج دوره های تاریخی تقسیم می شود : 1- قبل از 1354- بیشتر فعالیت های تئاتری در سطح دبیرستان ها و مناسبت های خاص بوده است . 2- 1354 تا 1357 – با تشکیل گروه های تئاتری خارج از سطح دبیرستان ها و شرکت در جشنواره های تئاتری – تئاتر قم جایگاه خاصی را در سطح ...

کمدی نویسی در ایران، با اقتباس از آثار کلاسیک غربی مانند خسیس و دیگر آثار مولیر، آغاز شد. پس از آن، آثار نمایشی کمیک اولین نمایشنامه نویسان ایران مبتنی بر مضامین انتقادی، سیاسی، اجتماعی به صحنه رفتند. البته در نمایش های سنتی کمیک ایران، نظیر روحوضی و سیاه بازی نیز نقد مسایل روز وجود داشت.در سال های بعد از کودتای 1332 نمایش های کمیک شکلی ناپسند یافته و به تأتر لاله زاری مشهور شدند که در واقع سقو...

رهیافت های فلسفی به سوی تئاتر نتیجه ی امکانات و ظرفیتی است که تئاتر به منظور توجیه زیبایی شناختی از هستی در اختیار ما می گذارد. تئاتر به عنوان یک پدیدارِ زیبایی شناختی به دلیل ظرفیت های اگزیستانسیال و اونتولوژیکالِ خود این امکان را برای ما فراهم می کند که در تبیین هستی به مثابه ی پدیداری زیبایی شناختی راهگشا باشد. رویکردی که می تواند ما را در نیل به سوی این هدف یاری دهد، پدیدارشناسیِ هرمنوتیکی هنر...