چکیده مقالة حاضر می کوشد ضمن بازخوانی اندیشه و مواضع سیاسی میرزا کوچک خان، به این پرسش اصلی پاسخ دهد که ساختار بینش سیاسی وی از چه مقوله هایی تشکیل شده و بر این اساس نظام حکومتی مورد نظر وی چه بوده است؟ روش تحقیق مقاله مطالعات تاریخی و روش گردآوری داده ها کتاب خانه ای است. یافته های تحقیق، در بُعد داخلی، مؤلفه های عدالت خواهی، استبدادستیزی، و نگرش مذهبی است و در بُعد خارجی در ذیل عنوان کلی منافع ...

یکی از گروه‌های اجتماعی دوران قاجار که نقش مهمی در نگارش آثار تاریخی داشته‌اند، شاهزادگان قاجاری هستند. یکی از این شاهزادگان که با وجود نابینا شدن، اقدام به نگارش اثری تاریخی می‌نماید، جهانگیر میرزا فرزند عباس میرزا نایب‌السلطنه است. او کتابش را تاریخ نو می‌نامد. تاریخ نو نخستین اثر تاریخی است که در دوره‌ی ناصرالدین شاه نگاشته شد. در این پژوهش تلاش شده است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و نقد درونی ...

چکیــده: پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی درصدد بازخوانی متن تاریخ بیهقی با هدف دریافتی از بینش تاریخی و سیاسی مورخ آن برآمده‎است. در این پژوهش با طرح پیشینه‎ای از تاریخ نگاری در ایران و همچنین پیشینه جایگاه اندیشه سیاسی در متون دوره میانه، به تاریخ بیهقی نیز از منظر متنی نگاه شد که اندیشه سیاسی در نهان تاریخ نگاری آن جریان دارد. برای بررسی بینش تاریخی و سیاسی بیهقی ضمن تبیین اجمالی دو دیدگاه ...

حمدالله مستوفی قزوینی از مورخان و رجال دیوانی عصر ایلخانان بوده که با اثرپذیری از پیشینیان و نیز تأثر از روزگار خود، به نگارش آثاری در حوزه های تاریخ، شعر و جغرافیا روی آورده است. بینش مستوفی، ترکیبی از عقل­گرایی و مشیت­باوری، و روش او نیز متأثر از معرفت­شناسی­اش به تاریخ، آمیزه­ای از شیوۀ انتقادی و روایی با ساده­نویسی و تکیه بر استناد هاست. در پژوهش حاضر، فرض بر آن است که مستوفی به­عنوان مسلما...

پژوهش ها و بررسی های علمی درباره سیستان و تاریخ آن، پیشینه ای طولانی دارد.در این پژوهش ها، شماری ازمنابع مربوط به جنبه های گوناگون تاریخ، فرهنگ و تمدن ایرانی در سیستان شناسایی و تعدادی از آنها منتشر شده اند.با این همه، هنوز شماری از منابع مربوط به این منطقه وجوددارند که شناسایی و بررسی نشده و یا اینکه نشر نیافته اند.از خلال پژوهش های تاریخی، آشکار می گردد که تاپیش از تجزیه سیستان در اواخر قرن 1...

علم تاریخ از تقارب میان اندیشه مورخ و واقعیت های موجود جامعه و در پی گزارش های مورخ از این واقعیت ها حاصل می شود. بینش و نگرش مورخ تابعی از محیط،آموزه ها و زمان اوست و واقعیات و رخدادهای پیرامونی را با همین بینش و نگرش انعکاس می دهند. بینش مورخ نیز بسیار موثر است و بسته به اینکه وی چه رهیافتی به جامعه و تاریخ داشته باشد، در اثر وی منعکس می شود. ابوالعباس تقی الدین احمد مقریزی(766-845ه ق)از نامو...

عتبی مورخ ایرانی عربی‌نویس قرن پنجم، نقشی مهمی در روشنگری تحول‌های شرق ایران داشته و تاریخ او الگوی مطالعات ادبی و تاریخی شده است.شرح‌های متعدد و اقتباس از داده‌های تاریخی او نشان می‌دهد تاریخ یمینی اثری تأثیرگذار بوده است.هدف این مقاله این است که با روشی تحلیلی تأثیر متقابل بینش و روش در تاریخ‌نگاری عتبی را روشن سازد. نظام فکری عتبی مبتنی بر چهار مؤلفه‌ی سلطنت‌گرایی، نخبه‌گرایی، انتقادی و شری...

بازشناسی بینش و اندیشه‌ی تاریخنگاری ایرانیان از خلال منابع تاریخ‌نگاری اسلامی در قرون نخستین نشان می‌دهد که تاریخنگاری در ایران باستان از جایگاه برجسته‌ای برخوردار بوده و به ابتکارات و نوآوریهایی دست یافته که در نوع خود در آن زمان بی‌نظیر بوده است.یکی از این‌گونه اندیشه‌ها تلفیق تفکر تاریخنگاری با هنر نگارگری و نقاشی در خلق آثار تاریخی مصور و منقش بوده است که طی فرآیندی طولانی در ایران باستان د...

   پژوهش حاضر در جستجوی یافتن پاسخی به این پرسش است که نوع تجسم نور در نگارگری ایران چگونه بوده است و این که آیا این نوع از تجسم می‌تواند مرتبط با نوع بینش فلسفی ایرانیان دربارة انوار الهی و جهان ملکوت باشد؟ در پاسخ به این پرسش، ابتدا مکاتب فکری، فلسفی و بینشی ایرانیان نسبت به نور،‌ با رعایت تقدم و تأخر تاریخی آن (تفکر مزدایی، مانوی، اسلامی ـ عرفانی) شرح داده شده است، ضمن ورود به هرکدام از این...

چکیده نظام آموزشی هر جامعه، مجموعه اعمال و فعالیت هایی است که باعث شکل گیری رفتارهای آدمی می شود. از آنجا که رشد شخصیت اخلاقی افراد، جزء هدف های اساسی تعلیم و تربیت در همه نظام های آموزشی است، برخورداری از بینش علمی به معنای رشد همه جانبه شخصیت اخلاقی و رفتاری فرد تلقی می شود. هدف این پژوهش، طراحی الگوی مفهومی بینش علمی و اعتبار سنجی آن است. تا به کمک آن بتوان بینش علمی افراد را مورد داوری قرا...