بلاغت سنتی، زیبایی شناسی آثار ادبی را تنها در سه حوزه ی علم بدیع، بیان و معانی بررسی می کند. این دیدگاه سنتی، ارزش زیبایی شناختی هر سروده یا نوشته ادبی را تنها آراسته بودن آن به آرایه ها و هنرهایی می داند که در سه قلمرو بدیع، بیان و معانی از آن ها سخن می رود. اما بلاغت جدید، معیار زیبایی اثر ادبی را علاوه بر این سه علم، در شاخص ها و مؤلفه های دیگری جست وجو می کند که موجب تمامیت و کلیت اثر و شال...

سبک­شناسی علم مطالعه­ی رفتارهای زبانی افراد است. سخنگویان زبان بنابر موقعیت­های مختلف زمانی، مکانی، سن، جنسیت و... گونه­های مختلفی از گفتار و یا نوشتار را به کار می­برند. یک متن ادبی، سبک و ساختاری متفاوت از سبکِ یک متن عادی و یا علمی دارد. سبک­شناسی لایه­ای با رویکرد تحلیل ادبی، متن را در پنج لایه­ی آوایی، بلاغی، نحوی، واژگانی و ایدئولوژیک بررسی می­کند و پس از تبیین هر یک از این عناصر پنج­گانه ...

سبک­شناسی علم مطالعه­ی رفتارهای زبانی افراد است. سخنگویان زبان بنابر موقعیت­های مختلف زمانی، مکانی، سن، جنسیت و... گونه­های مختلفی از گفتار و یا نوشتار را به کار می­برند. یک متن ادبی، سبک و ساختاری متفاوت از سبکِ یک متن عادی و یا علمی دارد. سبک­شناسی لایه­ای با رویکرد تحلیل ادبی، متن را در پنج لایه­ی آوایی، بلاغی، نحوی، واژگانی و ایدئولوژیک بررسی می­کند و پس از تبیین هر یک از این عناصر پنج­گانه ...

در این مقاله، پس از بیان تعریفی تکمیلی از دانش معانی، بیت معروف «میازار موری که دانه کش است / که جان دارد وجان شیرین خوش است » با ضبط دیگری از آن که در شاهنامه تصحیح جلال خالقی مطلق آمده است (مکش مورکی را که روزی کش است / که او نیز جان دارد و جان خوش است) مقابله و با توجه به مقتضای حال مخاطب، گوینده و نوع ادبی حماسه، دلایل بلاغی رجحان ضبط اخیر در بافت شاهنامه بیان شده است. در پایان نیز بر این ن...

یکی از اشکالات عمده در حوزه مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن کریم، ابهام اصطلاحات و نبود اتفاق آراء بر سر استفاده از آن هاست. در‌ این میان، «بیان اساطیری» که یکی از شاخه‌های نقد ادبی محسوب می‌شود، به دلیل ارتباط آن از یک سو با متن مقدس و از دیگر سو با مباحث اسطوره، از چالش بیشتری نیز برخوردار است؛ در حالی­که ‌این گونه  ادبی، تنها یک رویکرد خلاق و هنری است و با اسطوره‌گویی متن، تفاوت اساسی دارد. ...

رئالیسم از اصطلاحاتی است که در ادبیات و نقد ادبی معانی مختلفی دارد. این اصطلاح هم بر جریان ادبی خاص قرن نوزدهم دلالت دارد و هم به منزلة سبکی از داستان­نویسی به کار می رود که زندگی را تا حد ممکن، به همان صورت که در جهان واقع جریان دارد، ترسیم می کند. در این مقاله کوشیده ایم پس از بیان مختصرِ تلقی­های گوناگون از رئالیسم و شیوه های مختلف بررسی متون رئالیستی، ویژگی­های رئالیسم را بررسی کنیم. به این ...

این تحقیق به بررسی و مقایسه­ی ساختارها و مؤلفه­های گفتمان­مدار موجود در داستان های کوتاه معاصر بزرگ­سال و نوجوان پرداخته و سعی در بیان این مطلب دارد که تا چه حد و به چه منظور نویسندگان ادبی در آثار خود از این ساختارها و مؤلفه­ها استفاده کرده و با پوشیدگی سخن می­گویند. بر این اساس،10 داستان کوتاه بزرگ­سال و 10 داستان کوتاه نوجوان انتخاب و بررسی شد. تعداد ساختارهای گفتمان­مدار موجود در متن بر اسا...

موضوع‌ اساسی در حوزة نقد اخلاقی آثار هنری و ادبی، رابطة هنر و ادبیات با اخلاق است. مکاتب، جریان‌ها و نحله‌های ادبی، هنری و اخلاقی نیز هرکدام از منظری به این مطلب پرداخته‌اند. اگرچه رسالت اصلی آثار هنری و ادبی در مرحلة نخست، اقناع ذوق مخاطب است اما در بیشتر این آثار، تعهد ادبی و رسالت اخلاقی و دینی خالق آثار، محسوس و مؤثّر است. باید اذعان کرد بسیاری از آثار ادبی ما هم به بیان عناصر، مؤلّفه‌ها و مض...