نظریه فوق تجرّد عقلانی بودن نفس از نظر ملاصدرا، عبارت است از تجرّد نفس از ماهیت، علاوه بر تجرّد آن از مادّه. ویژگی­های نفس در این مرتبه عبارت است از این­که در هیچ حدّی ثابت نبوده و گوهری بسیط، ظلّ وجود، وجودی صرف و فوق مقوله است که در عین حال، نه جوهر است و نه عرض، نه جنس است و نه فصل، و نه قابل اشاره عقلی است. صورت­بندی و شکل­گیری این نظریه، نتیجه اصالت وجود، وحدت حقیقت وجود، تشکیک در مراتب وجود، حر...

یکی از شیوه های غنی سازی واژگانی زبان فارسی ، بررسی و تحلیل واژگان وصفی است که معمولا به کمک واژهای بسیط و غیر بسیط (مشتق ،مرکب ،مشتق مرکب ) می سازند . به کارگیری واژگان فارسی از آغاز زبان فارسی با ذوق شاعران و کاربران آن اغاز شده است و در هر دوره ای واژهای وصفی جدیدی به حوزه واژگانی فارسی اضافه شده است و وازگان رایج حذف شده اند . این رساله با این رویکرد به استخراج و بررسی صفت و گروه وصقی از جه...

مدیریت سیاسی فضا عبارت است از اداره بهینه امور و تنظیم روابط افقی و عمودی فضاهای جغرافیایی به نحوی که بتواند محیطی زیست مناسبی را برای شهروندان ساکن در آن فضا فراهم نماید. مدیریت سیاسی فضا در بسیاری از کشور از جمله ایران از طریق بسیط متمرکز که نظام سیاسی و اداری متمرکزی را داراست رواج دارد. سیستم بسیط از طریق سازوکارهای قانونی، مدیریتی، مشارکتی و تقسیمات کشوری در محیط های جغرافیایی متنوع و متکث...

آنچه در این رساله مورد بررسی قرار گرفته افعال و مصادر بسیط فارسی است . نحوه پژوهش توصیفی و هم زمانی و مکتبی که از آن پیروی شده است مکتب ساختاری بوده و در نوشتن فرمول ها از قواعد گشتاری - زایشی استفاده شده است . بطور خلاصه می توان نتیجه گرفت که همه افعال فارسی جز نمونه های آمد ˆ آی، دید ˆ بین، هست ˆ باش یک ریشه ای هستند. در فارسی ستاک مضارع به عنوان ریشه ای برای ساختن ستاک ماضی محسوب می شود. ستا...

طرح سیستمی ایده نامتناهی در تفکر فلسفی یونان به چشم نمی خورد. در جهان اسلام نیز تا پیش از شیخ اشراق، نامتناهی عدّی و مدّی در دو قلمرو کم (به نحو بالذات) و قوا (به نحو بالعرض) جریان داشتند؛ ابوالبرکات بغدادی و پس از او سهروردی نامتناهی را بر صفات خدا اطلاق و یگانگی ای میان کمال خدا و نامتناهی برقرار کردند. پرسش های پایه نگارنده در این جستار عبارت اند از: ملاصدرا چه تبیین فلسفی ای از نامتناهی عرضه ...

تبیین صفات فعل خداوند به نحوی که انتساب آنها به خداوند با اعتقاد به بساطت مطلق او سازگار باشد یکی از مهمترین مسائل کلامی و اعتقادی ادیان توحیدی است که حل آن بدون در نظر گرفتن مبانی منطقی و فلسفی میسر نخواهد شد. در این مقاله سعی شده است تا با استفاده از معنای خاصی که از وجود و وجود رابط در حکمت متعالیه شده است، نحوه­ی موجودیت این صفات بررسی شود. صدرا تقسیم سه گانه­ی وجود را تغییر داده و وجود راب...

دیدگاه میرداماد دربارة مجعول بالذّات، نظریة جعل بسیط ماهیت است. مطابق با توصیف وی، چون شیء ممکن (ماهیت) در حدّ ذات خود محتاج به علّت است، پس آنچه در فرآیند جعل، حقیقی و بالفعل می شود همانا خود و ذات ممکن الوجود است؛ نه اموری بیرون از ذات چون وجود یا اتّصاف. فهم منسجم و دقیق این دیدگاه، در گرو التفات به اصطلاح «وجود» و «ماهیت» و نیز دو ویژگی تقدیر و حقیقت ماهیت در اندیشة میرداماد است. به باور میردام...

پژوهش حاضر به مطالعه چگونگی فرایند پردازش فعل در زبان فارسی به هنگام درک شنیداری جمله می‌پردازد.سؤال اصلی پژوهش این است که آیا پیچیدگی بازنمودی فعل فارسی در واژگان بر مدت زمان پردازش آن به هنگام درک شنیداری جمله مؤثر است یا خیر.مفهوم پیچیدگی واژگانی افعال بر مبنای اطلاعات ساختاری(نحوی) و واژگانی (معنایی) موجود در مدخل واژگانی افعال تعریف شده است.ابزار مورد استفاده در این تحقیق تکلیف تصمیم‌گیری ...

تاریخ بیهقی از گنجینه های ارزنده ی نثر فارسی به شمار می آید که ماندگاری و مقبولیت این اثر، حکایت از منحصر به فرد بودن آن دارد. آنچه به تنوع واژه سازی هر زبان کمک می کند، وجود واژه های بسیط و ظرفیت وندافزایی است. زبان فارسی قرن های چهارم تا ششم این ظرفیت را بالفعل در اختیار داشته که این ویژگی در فارسی امروزی اندک اندک از میان رفته است. مواجهه با فرهنگ و تمدن جدید، فارسی زبانان را ناگزیر ساخته اس...

از میان مجموعۀ مسائل و معارف گرد آمده در فلسفۀ اسلامی، قاعدۀ بسی ط الحقیقه، قاعده ای معروف درجمع متأخرین حکماست . معرفی این قاعده به تألیفات عدیده ی حکیم ملاصدرا در تبیین و تو صیف آن برمی گردد. اما جای بررسی این نکته باقی است که آیا در میان متقدین حکما، چنین قاعد ه ای شناخته شده ویا حداقل مفاد آن مورد اعتنا و استفاده بوده است یا خیر.در این مقاله تاریخچه قاعده و مفاد آن، طریقه اثبات و نتایج و لو...