در تاریخ ادبیات ایران، آثاری به مقتضیات فکری و فرهنگی زمانه آفریده شده اند که می تواند در رویکردی بازخوانشی ضمن اشاره به روانشناسی فردی و اجتماعی آن عصر، حلقه هایی از جریان شناسی ادبی در تکمیل خلأهای نگرش ساختاری باشند؛ منظومة «جمشید و خورشید» سلمان ساوجی(778ه.ق)، یکی از این آثار است که با وجود غفلت محققان؛ ظرفیتهایی قابل تأمل برای تأکید بر نگرش ساختاری و شبکه ای به آثار ادبی یک دوره دارد. این ...

چکیده این پایان نامه به بررسی افزوده های تفسیری ترجمه های معاصر قرآن کریم در اجزاء یک و دو می پردازد که در این بررسی هفت ترجمه ی(مهدی[محیی الدین]الهی قمشه ای، بهاءالدین خرمشاهی، طاهره صفارزاده، محمد مهدی فولادوند، سید علی گرمارودی، آیت الله علی مشکینی و آیت الله ناصر مکارم شیرازی ) ملاک کار قرار داده شده است و به بررسی مبانی تفسیری ترجمه های مذبور پرداخته شده است. در این راستا برای یافتن میزا...

نوشته حاضر بازتاب اندیشه های بهاءالدین ولد در کتاب معارف را در غزلیات و رباعیات مولانا پیرامون مقوله «روح» می کاود. موضوعات گزینش شده در این مقاله هر یک بیان گر جهتی مشترک در نگرش و اتخاذ روش مشابه در بیان است. مشترکات مورد نظر اغلب به عقاید صوفیه پیشین نیز متکی است و در مواردی خلاف آن چیزی می نماید که در میان صوفیان رایج بوده و بیان شده است. جلال الدین محمد در بحث هایی مانند منشأ و مبدأ روح، و...

مبحث فرجام­ شناسی و معاد اندیشی از مباحث مهمّ و عمیق اعتقادی است که مورد اهتمام ادیان و آیین­ های مختلف بوده و در آثار بزرگ ادبی نیز وارد شده است. در این پژوهش، غزلیّات سلمان ساوجی را از این منظر مورد مطالعه قرار داده ­ایم، شواهد مرتبط با فرجام ­شناسی را از دیوان شاعر استخراج،  سپس به صورت واژه­ای و ترکیبی تقسیم­ بندی نموده و ابیات شاهد را با توضیحاتی همراه ساخته­ ایم و تاکنون کاری به این شکل در ...

قرآن مجید متنی است با لایه های شگرف که خوانش و ترجمه دلالت های مورد نظر آیات بایسته ی درنگ است. بدین روی ترجمه های آن با نقدهای بسیاری روبرو شده است، ولی در خصوص ترجمه ی تعابیر مجازی، بسامد این تعبیرات، می طلبد که ترجمه ی آن ها به صورتی مستقل بررسی و نقد شود. از این رو، در این پژوهش با نگاهی گذرا بر تعریف ترجمه و مفهوم مجاز و جایگاه آن در زبان قرآن، ترجمه های فارسی مجاز های قرآن بررسی و نقد شده...

انقلاب اسلامی ایران، به عنوان یکی از رخ داد های بزرگ قرن بیستم، یک نهضت فراگیر بود که تمام مناطق کشور را فراگرفت و اقشار مختلف نیز در این انقلاب هر یک به سهم خود ایفای نقش نمودند. اما با توجه به نقشی که شخصیت ها و نوابغ در ساختن جامعه و تاریخ دارند و از طرف دیگر با توجه به این که تاریخ و مذهب در ایران از هم تفکیک نا پذیرند و نقش تعیین کننده ای که علمای مذهبی در پیروزی یا عدم پیروزی نهضت ها و قی...

معارف بهاء ولد در زمره متون عرفانی قرار میگیرد که در آنها شخص عارف طی تجارب عرفانی با دستهای از مفاهیم انتزاعی رو به رو میشود. او برای تبیین این مفاهیم برای مخاطبان خود زبان عادی را قاصر می بیند در نتیجه در کلامش به صورت ناخود آگاه استعارهها و تمثیلهایی بروز میکنند که آن مفاهیم ذهنی را ملموس میکنند. این استعارهها اگرچه ممکن است به زیبایی متن و جنبه خیالانگیزی آن کمک کنند؛ امّا کارکرد اساسی آن ها...

دیوان رسالت، تنظیم کننده اسناد و مدارک دولتی و مسئول روابط دیپلماتیک مملکت خوارزم با سایر دول و از جمله دیوان های مهم دوره خوارزمشاهیان بود که رؤسای آن از بین دبیران و دانشمندان برجسته انتخاب می شدند. نامه ها و منشأت دبیران و رؤسای دیوان رسالت شامل: نامه های دیوانی، منشور، فتح نامه و سوگندنامه بود. از میان رؤسای مهم دیوانی می توان به رشید الدین وطواط اشاره کرد که علاوه بر انجام وظیفه در این سمت...

دقایق‌الشّعر یکی از اهّم متون بلاغی است که در سد? هشتم هجری قمری به رشت? تألیف درآمده-است. این اثر بواسط? تصحیح غیر قابل اعتمادی که از آن به چاپ رسیده کمتر مورد توجّه قرار گرفته‌است. در نوشتهء حاضر براساس ویرایش جدیدی که بر پایه چند دست‌نویس معتبر از این کتاب انجام یافته اطّلاعات نو‌یافته‌ای دربارهء مؤلّف اثر تاج‌الحلوانی و محل تألیف کتاب و نیز زندگانی و آثار و اشعار رجال مهم مذکور در آن چون بهاءالد...

تحلیل روانشناسانۀ آموزه­های مثنوی جمشید و خورشیدبر رشد روانی مخاطبان کودک و نوجوان *   محبوبه اظهری1 کارشناس ارشد ادبیّات فارسی، پژوهشگر پژوهشگاه هنرهای اسلامی اصفهان   چکیده این مقاله جستاری تحقیقی در مورد تأثیر داستان جمشید و خورشید، اثر سلمان ساوجی، بر رشد روانی کودکان و نوجوانان است. قصّه­های عامیانه یکی از گونه­های غنی و محبوب در ادبیّات هر قوم و ملّتی است که از پایگاه محکمی در میان مردم...