کاربرد گستردۀ تشبیه و استعاره از ویژگی‌های ممتاز شعر مهاجرت افغانستان است. در این بررسی استعاره در شکل اصلی آن، یعنی تشبیه، در‌‌آمده است. بدین‌ترتیب دو بخش بزرگ مشبه و مشبه‌‌به موضوع‌بندی شده و بر اساس فراوانی در اولویت قرار گرفته است. مشبه‌‌ها به چهار دستۀ بزرگ وصف یار و دل‌سپردگی، طبیعت، وصف شعر، و سایر مفاهیم تقسیم می‌شود. بر اساس مشبه‌‌ها دیدگاه شاعران مهاجر افغانستان انفسی و درون‌گراست؛ جه...

داستان خسرو و شیرین در دو منظومة متفاوت آمده است. سرایندة یکی از منظومه‌ها حماسه ساز است و در پهنة رزم میدان دار و سرایندة منظومة دیگر پیاله گردان ساحت بزم است. فردوسی حماسه سراست، امّا این منظومة عاشقانة مختصر با حماسة بی مانند او بی تناسب نیست. نظامی داستان سراست و دارای تجربة عشق، و با استادی شگرفی منظومة عاشقانه‌ای مفصّل را بتصویر کشیده است. نخست خلاصه‌ای از هر دو منظومه ارائه می‌گردد، سپس ب...

از میان نقش‌ها و آثار مینیاتوری که در جای‌جای مکان‌های تاریخی نقش بسته می‌توان تا حدّی با فرهنگ کهن و آداب و رسوم باستان ایران آشنا شد. در میان این نقش‌ها مجلس‌های بزم نیز جلوه‌نمایی می‌کند، مجالسی که در آن شاهد رقص‌هایی نیز هستیم. این مقاله برآن است تا جنبه‌های گوناگون این رقص‌‌ها بررسی شود و در ادامه به سماع که رقص صوفیان بحساب می‌رود، پرداخته می‌شود. این دو گونه رقص در طول تاریخ مفاهیمی داشت...

چکیده جام عروس خاوری تألیف معصومه معدن کن بعد از نگاهی به دنیای خاقانی (۱۳۷5 - ۱۳۷8)، بزم دیرینه عروس (1372)، و بساط قلندر (1384) چهارمین اثری است که در زمینۀ خاقانی شناسی منتشر می شود. این اثر در میان شروح و گزیده های درسی خاقانی از مزایا و برتری هایی بهره مند است؛ ازجملة مهم ترین آن ها می توان به دقت نظر و تسلط مثال زدنی مؤلف بر موضوع اشاره کرد. در این جا ضمن بررسی این اثر، به طرح نکات و مباح...

نتایج پژوهش نشانگر آن است که نقاشی این دوره همچون همیشه بطور مستقیم به موقعیت های جغرافیایی، تاریخی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، خصوصا شرایط فرهنگی و هنری کشور مرتبط بوده است. عواملی چون ارتقا و شکوفایی فرهنگی، حمایت دربار و توجه شایان به امور هنری و رونق روزافزون کارگاه های هنری سبب ابداع مکتبی نوظهور تحت عنوان مکتب اصفهان در نقاشی دیواری که جایگزین مصورسازی کتب شده بود؛ شد و در اواخر این دوره ا...

داستان «برداشتن تاج از میان دو شیر» یکی از روایت‌های نمادین است که در اثر جاوید حکیم فردوسی و حکیم نظامی با شباهت‌های فراوان و تفاوتی اندک نقش بسته است. در این مقاله با بهره‌گیری از نظریۀ «ژیلبر دوران» به بررسی کارکرد تخیّل شیر در دو منظومۀ شاهنامۀ فردوسی و هفت‌پیکر نظامی پرداخته شده است. نگاه ژیلبر دوران به اسطوره نگاهی ویژه است و کارکردی متفاوت دارد. از نظر او اسطوره‌ها مهمّ‌ترین تجّلی تخیّل است ...

منطقه الیمایی شامل جلگه‌های مرتفع و دره‌‌های کوه‌های بختیاری در شرق رود کارون و در حقیقت همان شمال شرقی خوزستان است. هرچند تعیین حدود دقیق این منطقه بسیار دشوار است ولی وسعت این منطقه در طول حیات آن بر حسب کشور گشایی‌های جدید اشکانیان، کاملاً تغییر می‌یافته و یا دولت‌های کوچک همسایه، بخش‌های کم بیش مهمی از الیمایی را تسخیر می‌کردند. در عصر سلوکیان و به ویژه در دوره اشکانی، بخش‌هایی که اکنون در ا...

جَرون­نامه، حماسه­ای منظوم و مصور متعلق به نیمه دوم دوره صفوی و مکتب نقاشی اصفهان است که در موزه بریتانیا نگهداری می­شود. این اثر را به قدری شیرازی نسبت داده­اند و داستان آن شرح نبرد سپاه ایران با پرتغالی­ها در زمان شاه عباس اول و توصیف صحنه­های رزم و رشادت­های فرماند­هان سپاه صفوی می­باشد. ده نگاره جَرون­نامه فاقد هر گونه امضا یا شناسه است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و شیوه استقرایی، جَرون­ن...

لذّت گرایی نظریه ای است که در آن افراد بشر، بهبود زندگی خود را در لذّت جویی می دانند و خوش باشی و اغتنام فرصت را پیشة خود می سازند. لذّت گرایی و شادخواری در طول تاریخ، سابقه ای طولانی در بین مردم دارد. اپیکور ـ فیلسوف یونانی ـ مکتبی با افکار لذّت گرایی به وجود آورد که با وجود مخالفت های فراوان به راه خود ادامه داد و طرفدارانی به دست آورد. اپیکوریست ها خدایان را انکار می کنند و معتقدند زندگی انسان، ...