چکیده مقدمه و هدف پژوهش: تجارب جهانی نشان می دهد که برنامه ریزی دیگر نمی تواند به عنوان دانای کل پاسخگوی خواسته های ذی نفعان باشد. بنابراین در چند دهه اخیر تمرکز بر برنامه ریزی از پایین به بالا در کشورهای توسعه یافته بیشتر شده است که عامل موفقیت های گوناگونی در عرصه های مختلف شهری بوده است. با این وجود بررسی این امر در کشورهای درحال توسعه نیز جای تأمل دارد. امروزه در شهرهای کشورهای توسعه نیافته...

توسعه ی محله ای در قالب فرآیندی مشارکتی، دموکراتیک و مردم محور از چندین دهه ی گذشته، در کشورهای توسعه یافته، به عنوان محور برنامه های توسعه ی پایدار شهری و مناطق کلان شهری مورد تأکید قرار گرفته است. کلان شهر تهران با تنگناهای متعددی در خصوص مدیریت بهینه ی سازمان فضایی شهر روبروست و رویکرد کنونی در مدیریت کلان و متمرکز آن، به دلیل عدم اتکاء به ساز و کارهای محلی، مشارکت مردم، نظام های پایدار اکول...

توسعه چشمگیر شهرنشینی، همراه با توسعه شهرها از نظر جمعیت و مساحت و ظهور کلان شهرها و مادر شهرها، نگاه کلان و شهر مقیاس را متوجه سلول های بنیادین یا محلات شهری نموده است، تا از این سطح در جهت هدف اصلی برنامه ریزی یا بهبود کیفیت زندگی ساکنان تلاش شود. در این الگوی جدید، دیدگاه خردنگر مبتنی بر مهندسی اجتماعی جایگزین نگرش کلان می شود و در آن حل مسائل شهری از کوچکترین واحد یعنی محله که در واقع واحده...

تا قبل از انقلاب صنعتی و رشد فزاینده شهرها، محلات شهری رشدی بطیء و تدریجی داشتند و ضمن حفظ ارزش های طبیعی، اجتماعی و کالبدی خود، به نیازهای نسبتاً ثابت ساکنین پاسخ می دادند. اما در عصر جدید به تبع افزایش جمعیت و رشد سریع شهرها، محلات شهری، فرصت نیافتند تا خود را با مقتضیات جدید محلات شهری وفق دهند. به همین علت، به دلیل بی پاسخ ماندن بسیاری از نیازهای ساکنین، بی سامانی ها و اختلالات زیادی بر این ...

مباحث توسعه پایدار شهری از موضوعات نو و جدید برنامه ریزی شهری است که سعی دارد به پایداری در شهرها دست یابد و چارچوپ جدیدی را برای توسعه فرصت های اقتصادی، باز سازی جوامع، توسعه تولید تکنولوژی های بالا دست محیطی جدید، پیوند کار آفرینی با نظارت محیطی و تعادل بیشتر روش زندگی با طبیعت را در کنار هم پدید آورد و به حفظ منابع کمیاب اعم از طبیعی یا انسانی، رشد کمی و کیفی تولیدات اعم از صنفی، کشاورزی، خد...

از آنجا که ساکنان شهرها و محلات، نقش بنیادی را در کامیابی برنامه های توسعه ایفا می نمایند، توجه به جنبه های گوناگون آن، دارای اهمیت است. در این راستا مبحث تنیدگی بویژه در ارتباط با محیط شهری و محله ای که بخش عمده ی زندگی انسان را در بر می گیرد، بسیار حائز اهمیت است و به دلیل اینکه این محیط ها با سرعت بسیار بالایی در حال تغییر است هم اکنون تنیدگی محیطی بیش از هر وقت دیگری تهدیدی جدی برای سلامت ش...

در فرایند کنونی برنامه ریزی و مدیریت توسعه شهری، استفاده از راهبردهای مشارکتی و رویکرد برنامه ریزی از پایین به بالا به تدر یج مورد اجماع نظر برنامه ریزان قرار گرفته است . تحقق این رویکرد، را به عنوان واحد پایه و محور « محله » نیازمند تعریف نظام تقسیمات فضایی خردتری است که می توان برنامه ریزی مشارکتی در عرصه همگانی در شهرها قلمداد کرد . این مقاله م ی کوشد با توجه به برداشت های گونا گون از مح...

مسکن کالایی با دوام، غیرمنقول، چند بعدی، غیرهمگن و بسیار پرهزینه است و در سازمان اجتماعی فضا نیز نقش بسیار مؤثری دارد. فقر مسکن یکی از جلوه های بارز کشورهای در حال توسعه به شمار می آید. بنابر گزارش سازمان بهداشت جهانی، در سال 2000 بیش از 600 میلیون نفر دارای مسکن های غیراستاندارد بوده اند. بر همین مبنا و با توجه به نتایج بررسی نویسندگان، هم اکنون نزدیک به دوپنجم جمعیت شهرهای استان لرستان در محل...

رشد فزاینده جمعیت شهری ایران در چند دهه اخیر موجب شده است که کشور ما نیز به فکر تغییر رویکرد برنامه ریزی شهری از سطح کلان به سطح خرد و محله ای گردد. در این بین اتخاذ رویکرد محله ای خود مستلزم بسیج نیروهای مردمی و استفاده از ظرفیت های آنان می باشد. در این بین یکی از ظرفیت های با اهمیت و مهم گروه های اجتماعی عنصری با عنوان سرمایه اجتماعی می باشد. زیرا یکی از عوامل موثر بر مشارکت افراد در توسعه و ...

افزایش جمعیت و به تبع آن افزایش انتظارات و متفاوت بودن نیازها، باعث شده است تا طراحان و برنامه ریزان شهری با توجه به این مسائل به دنبال راهکارهایی برای ایجاد نشاط وسرزندگی شهری و واحد های همسایگی باشند و از این طریق کیفیت زندگی شهروندان و روحیه زندگی آنان در شهر بهبود بخشیده شود. توجه به واحد همسایگی شامل کلیه مسائل مربوط به مسکن، توسعه اقتصادی، مشارکت شهروندان، رفاه اجتماعی، احساس امنیت، ارتقا...