تجارت برده در طی قرن های سوم و چهارم هجری در ماوراءالنهر از اهمیت بسیاری برخوردار است. چنانکه این پدیده، به جهت خرید و فروش غلامان ترک و غیر ترک رونق بسیار می یابد و منجر می شود تا زمینه برای ورود اقوام ترک آسیای میانه به سرزمین های اسلامی به ویژه ایران اسلامی فراهم شود. از این رو، این رساله با هدف بررسی نوع تجارت برده در ماوراءالنهر و تبیین آن در تقابل با عنصر ایرانی مسلمان و تأثیرات آن بر تحو...

ستایش پیامبر دارای تاریخچه ای طولانی وممتد است که در دوران حیات آن حضرت شروع و بعد از وفات ایشان نیز ادامه پیدا کرده است. استمرار این نوع ستایش بدین معناست که پیامبر در زندگی هر مسلمانی حضور معنوی دارد حضوری که می توان آن را به جاودانه بودن رسالتش، وادامه یافتن راه ورسم او تعریف نمود. چنین ستایشی در آثار خیل عظیمی از شاعران مسلمان با ملیّتهای مختلف تجلی نموده است. در این میان شاعران فارسی زبان ه...

سپاس و ستایش خداوندی را سزاست که هر چه داریم از اوست، آن ذات ازلی و ابدی که هر چه جز اوست باطل است. لبید چه زیبا سروده است: ألا کُلُّ شَیءٍ ، ما خلا اللهَ باطلُ و کُلُ نعیمٍ ، لا مَحَالَهَ زائِلُ (عامری، 1993: 145) خداوند پاک و منزهی که سزاوار همه مدایح است و هر مدحی باید با ذات او شروع شود . حسان در مورد ستایش خداوند می گوید: تعالیتَ رَبَّ الناس عن قول من دعا سواک إِلهاً أنتَ أعلی و أمجد (أنصاری، 1929: 79) ...

اشتراک ادیبان اسلامی در ستایش پیامبر (ص) میراثی از تفکّر و عاطفۀ دینی مشترک است که بستری مناسب جهت مقایسۀ این نوع ادبی به ویژه میان تمدّن ایران و عرب را فراهم می­آورد. در این راستا، بررسی مدایح نبوی بوصیری، شاعر مصری و خاقانی شروانی که هر یک به دلیل فراوانی ابیاتشان در مدح پیامبر به نوعی افتخار شاعر پیامبر بودن خویش را به همراه دارند، جلوۀ محسوسی به پیوند ادبیّات این دو ملّت می­دهد.       این دو شا...

معمولاً تحلیل گران ادبیات تطبیقی دادوستدهای ادبی را در پژوهش های سنجشی کاملاً لمس می کنند، و به طور کلّی، این پژوهشگران، ارتباط با زبان های گوناگون و متون زبان مبدأ را ترجیح می دهند و در نتیجه گیری های ترجمه شده با دیدۀ تمسک و تردید می نگرند. در این میان، شاهد آن بوده ایم که شعرای پارسی سرای غالباً با متأثرشدن از زبانی دیگر، اندیشه های خود را در آن قالب و سبک می سرایند؛ و از آنجاکه زبان مورد توجه آ...

المدح: إنَّ المَدحَ فَنُّ الثناءِ و الاکبارِ و الاحتِرامِ، قَامَ بینَ فُنُونِ الأدب ِالعرَبیِّ مَقام َالسِّجلِ الشِّعریِ لِجَوانِبٍ مِن حَیاتِنا التَّاریخیَّهِ، اذ رَسَمَ نَواحیَ عَدیدَهَ مِن أعمَالِ المُلوکِ و سیاسَهِ الوُزَراءِ و شُجاعَهِ القُوَّاد و ثِقَافَهِ العُلَماءِ، فَأوضَحُ بذلکَ بَعضُ الخَفایا وَ کشفُ عَن بَعضِ الزَّوایا و لایَقتَصِرُ إقدامُ الشَّاعِرِ عَلی مَدحِ الرَّجُلِ أو قَومِ رغبهً فِی المَالِ، بَل قَدیَمدَحُ خَوفاً أو یَمدَحُ لِسَببٍ سیاسیٍ و قَدیَمدحُ لِسبب ٍدینیٍ و رُبَّما مَدَحَ لاعجابهِ بالمَمدوحِ فقط، دونَ ...

ابن نباته در سیر تاریخ ادبیات عرب در دوره ای واقع شده است که دوره سقوط و انحدار و انهیار نام گرفته است او با همه استعدادی که داشت نتوانست ادبیات و شعر این دوره را از سقوط برهاند و به سوی بالندگی سوق دهد او به حد بسیاری از امرؤالقیس ‘ متنبی ‘ طغرایی ‘ ابوتمام و بوصیری متأثر بود واین تأثیر تا سرحد تقلید کشیده شد. اشعار او پر از اصطلاحات نحوی و عروضی و بدیعی است و با توجه به آگاهی وافر او از قرآن ...

0