کتاب الدراسة الأدبیة؛ النظریة والتطبیق نصوص قرآنیة مجموعة محاضرات القاها الدکتور عبدالسلام احمد الراغب على طلابه فی جامعة حلب، ثم اخرجها فی مؤلف مستقل عام ٢٠٠٥ لاهداف عدة منها: تعرف القراء الى مواطن الاعجاز البیانی، فهم اسرار التعبیر القراتی وتذوق بیانه. یعرض المقال هذا لاقسام الکتاب وصفا وتحلیلا، وبحث فی مزایا، ومایمکن أن یؤخذ علیه، وحاول ان یستکشف فیه مواطن الجدة والمحاکاة، ثم یضع بین یدی الم...

تقاص به منظور ایجاب بدهکاران در برابر طلبکاران و با انگیزۀ پشتیبانی از بستانکارانی ایجاد شده است که برای احقاق حقوق خود، مدرکی مقبولِ مراجع قانونی در دست ندارند. اِعمال تقاص گاه با اخذ عین مال مغصوبه و گاه با دریافت بدل حیلوله اجرایی می‌شود. فقها در نحوۀ سلطنت مقاص در جایی که وی به اخذ بدل اقدام می‌کند اختلاف دارند. برخی اِعمال تقاص نسبت به بدل را موجب اباحۀ تصرف دانسته‌اند و برخی دیگر آن را محصّل ...

هرگاه برگرداندن عین مغصوب و مضمونْ ناشدنی و متعذر باشد، اکثریت فقیهان ضامن را مسئول پرداخت بدل آن دانسته‌اند و آن را «بدل حیلوله» نامیده‌اند. کارکرد این بدل برطرف‌کردن اختلالی است که غاصب در رابطه و علقۀ مالک با مالش پدید آورده است. از ادلۀ فراوانی استمداد شده تا این مدعا بر کرسی اثبات و اعتبار بنشیند. اما هرکدام از ادله، به‌تنهایی نمی‌تواند، به‌گونه‌ای کامل، همۀ مصادیق تعذر را دربر گیرد. فروعات...

در مقالۀ پیش رو به گرد‌آوری شواهد کاربرد کسره به‌جای یای نکره (گاه، یای انشاء) می‌پردازیم و می‌کوشیم که چگونگی ایجاد این خصوصیت در برخی متون، محدودۀ زمانی و مکانی این ویژگی و تأثیرات احتمالی آن در دستور زبان را بررسی کنیم. عوامل مختلفی در شکل‌گیری این ویژگی مؤثر بوده‌اند و ما آن را یک ویژگی‌ گویشی  ـ ‌ رسم‌الخطی می‌دانیم. در بررسی فرایند ایجاد این پدیده، برخی خصایص رسم‌الخطی دست‌نویس‌های زبان ف...

در زبان‎شناسی جدید شناخت بافت زبانی و فرازبانی در حوزه مطالعات قرآنی برای تشخیص مفهوم واژگان و متن مورد توجه قرار گرفته است. قرآن به لحاظ زبان‎شناسی از آرائه‎های ادبی، اصطلاحات و مفاهیم عرفانی استفاده کرده است. در این پژوهش از رویکردهای نظری کویرک و همکاران و مییر به منظور تجزیه و تحلیل ساختار نحوی و معنایی و کاربردشناختی پیروی شد. در هر...

هدف پژوهش حاضر بررسی آموزش حل مسأله به شیوه بدل و لانکس بر کاهش تعارض ها و بهبود سواد عاطفی دختران نوجوان با والدین معتاد بود. بدین منظور در یک پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون و گروه مداخله نما تعداد 20 دختر نوجوان 15-13 ساله با والدین معتاد مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بجنورد در شش ماهه اول سال تحصیلی 92-91 به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و مدا...

هدف پژوهش حاضر، بررسی عواملی است که بر همکاری مصرف کنندگان در خرید و استفاده از محصولات مشابه اصلی تأثیرگذار می باشند. تولید و در پی آن استفاده از محصولات مشابه اصلی روز به روز در سطح جهان در حال افزایش می باشد. این پدیده در کشور ما نیز به سرعت در حال گسترش می باشد و آسیب شدیدی به صنعت و تولید وارد کرده است. اما چیزی که در کنار تولید و استفاده از این محصولات توجه را به خود جلب می کند، استفاده آ...

تفاوت رفتار نحوی‌ای که بندهای موصولی و بدل فارسی براساس خوانش معناییِ خود در هر جمله نشان می‌دهند، توجیه نحوی دارد. به بیانی دیگر، این تفاوت ناشی از محل استقرار فرافکنِ متمم‌نما و گروه حرف تعریف در میان سایر فرافکن‌های نقشی جمله است. در این پژوهش بند موصولی، به صورت افزوده، و بدل‌ها، به صورت افزودگی یا همپایگی، ترسیم می‌شوند. در حالی که با ترسیم افزودگی به‌جای افزوده، نمودارهای بند موصولی و بدل ی...

از مقایسه گروه اسمی ـ بدلی در فارسی و ترکیب بدلی ـ اسمی در عربی از لحاظ تعریف و ساختمان و موارد کاربرد و تقسیمات و ترتیب و آرایش اجزاء و نقش نحوی و معرفگی و نکرگی و ... همسانی ها و ناهمسانی هایی ملاحظه می شود. گروه اسمی ـ بدلی در فارسی و ترکیب بدلی ـ اسمی در عربی در داشتن دو جزء، یعنی مبدّلٌ­منه و بدل و در مبهم بودن مبدّلٌ­منه و ابهام زدایی بدل از آن و در نبودن واسطه میان دو جزء، نیز در این که ه...

سید حسن غزنوی (م 556ق) از شاعران توانایی است که شعر و شخصیّت او به دلیل زندگی در یکی از پربارترین دوره های شعر فارسی، چنان که باید شناخته نشده است. دیوان وی نخستین بار با اشکالات بسیار در سال 1328ش. به تصحیح محمّدتقی مدرّس رضوی، منتشر شده است. این اشکالات در چند حوزۀ ذیل قابل بررسی است: شیوۀ تصحیح (مشخص نبودن نسخۀ اساس و ترتیب استفاده از سایر نسخه ها، مشخص نبودن منبع ابیات و اشعار، نقص نسخه ها)؛ ن...