پاسکال، در باب نظریه­های توجیه معرفت­شناختی، حامی «نظریة مبناگروی» است. از منظر او، باورهای پایه بر سه قسم­اند: باورهای پایة تجربی، باورهای پایة ریاضی، و باورهای پایة دینی. پاسکال، توجیه باورهای پایة تجربی را از طریق «تجربه»؛ و توجیه دو قسم ریاضی و دینی را از طریق منبعی موسوم به «دل» می­داند. این مقاله می­کوشد با واکاوی آثار پاسکال، جایگاه «دل» را در اندیشة پاسکال، در مقام توجیه باورهای پایة ری...

  اصطلاح تجربۀ دینی را نخستین ‏بار شلایر ماخر، در قرن هجدهم، در غرب به‏کار برد. این اصطلاح انواع مختلف تجربه‏های دینی (تجربۀ شبه حسی، تجربۀ وحیانی، تجربۀ احیاگر، تجربۀ عرفانی، تجربۀ ربانی یا قدسی، و تجربۀ تفسیری) را فرا می‏گیرد. تجربۀ تفسیری تجربه‏ای است که دینی‌بودن آن به واسطۀ برداشت دینی از رویدادی است که شخص صاحب تجربه بر اثر اعتقادات دینی خود به آن می‏رسد و پس از روبه‏روشدن با آن، آن را ب...

چیستی و ماهیت ایمان نه تنها از دغدغه های مومنین است بلکه ذهن متفکرین غیردینی را هم بخود مشغول داشته است. معرفت شناسی که از علوم نسبتاً جدید در حوزه فلسفه می باشد به ارزیابی باورها، توجیه باورها و برسی ماهیت معرفت می پردازد. زیرشاخه ای از این علم به نام معرفت شناسی دینی، دلائل و شواهد صدق و کذب اعتقادات دینی را بررسی می نماید و اصولاً این علم با جنبه های عمل شناختی و تأثیرات روان شناسانه و اجتماعی...

دینداری، مفهومی انتزاعی، چندبُعدی و کثیرالاضلاع است که برای تحقیق علمی و سنجش تجربی باید به جلوه های مشاهده پذیرش تحویل داده شود. مروری بر پژوهش های تجربی انجام گرفته در خصوص دین و دینداری نشان می دهد که به طور کلی دو نوع استراتژی را می توان برای سنجش تجربی دینداری مشخص نمود. استراتژی اول، شیوه رایج و متعارف در عملیاتی سازی مفاهیم است؛ یعنی، تعیین و تشخیص ابعاد اصلی و سپس، تعیین و تصریح زیربُعد ه...

این مقاله پس از معرفی اجمالی الوین پلانتینگا به توضیح معرفت شناسی اصلاح شده می پردازد و موضوع توجیه باور دینی را در چارچوب نظریه باور دینی واقعا پایه بررسی می کند.دیدگاه پلانتینگا در مورد بی نیازی توجیه باور دینی از دلیل و برهان، در چارچوب برداشت هنجاری و وظیفه گرایانه وی از توجیه، توضیح داده شده است. این مقاله به نظریه برون گرایانه تر جواز (warrant)که در آثار متأخر وی مطرح است، نمی پردازد.

معنویت یکی از نیازهای اساسی انسان است. یکی از مفاهیم بحث‌شده دربارۀ ارتباط با معنویت، مفهوم الاهیات است. منظور از الاهیات، تبیین نظام‌مند از خداوند و روابط خدا با جهان و همان نظام اعتقادی است. مک‌گراث یکی از متألهانی است که در حوزۀ مسیحیت به رابطۀ معنویت و الاهیات پرداخته است. در حوزۀ اسلام نیز شهید مطهری به رابطۀ معنویت با اعتقادات پرداخته است. هدف این مقاله، بررسی دیدگاه این دو متفکر دربارۀ ر...

مسئله تربیت، مهمترین مسئله مبتلا به انسان هاست. در نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران سعی بر آن بوده که تربیت دانش آموزان ماهیتی دینی داشته باشد اما با وجود توفیق هایی که در این زمینه داشته، در تربیت دینی دانش آموزان به موفقیت کامل دست نیافته است. علل و عوامل زیادی در تربیت دینی دانش آموزان نقش داشته اند و بی شک، یکی از این عوامل معلم درس دین و زندگی است. در میان سایر عوامل آموزشی، معلم نقش...

دین به منزله پدیده ای پویا، مهمترین رکن هویت در جامعه در حال گذار ایران است و نقش تعیین کننده ای در شکل گیری هویت و اعتقادات دینی افراد دارد. شبکه های اجتماعی تلفن همراه، ارزش های اجتماعی را متحول ساخته و دگرگونی هایی در شیوه های شکل گیری اعتقادات دینی افراد و گروه ها به وجود آورده است. لذا هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه استفاده از شبکه های اجتماعی تلفن همراه و میزان پای بندی به اعتقادات دینی دانش...

جرم یا انحراف چراغ خطری است که نشان از نقایص یا کمبودهای جامعه دارد و معمولاً دارای علل و عوامل مختلف است. تحقیق حاضر در پی پاسخ به این سؤال اصلی است: نوع رفتارهای انحرافی چیست؟  علل وعوامل به وجود آورنده ی رفتارهای انحرافی دانش­آموزان کدام است؟ هدف کلی این پژوهش تعیین عوامل اجتماعی مؤثر بر رفتارهای انحرافی دانش­آموزان می­باشد. هدف فرعی تعیین نوع، شدت و عمق رفتارهای انحرافی می باشد. برای تحقق اه...

عقلانیت باور دینی یکی از مهم ترین مباحث فلسفۀ دین است که پنج رویکرد معرفت شناسانۀ متفاوت را در بر می گیرد. تا همین اواخر، دلیل گرایی رویکرد غالب در حوزۀ عقلانیت باورهای دینی بود و نماد عقل گرایی حداکثری به شمار می رفت. اما معرفت شناسی اصلاح شده مکتب نوظهوری است که در مقابل دلیل گرایی قرار گرفته، عقلانیت را بی جا و بی مورد دانسته و معتقد است که اعتقادات دینی شاید کاملاً موجه و معقول باشند، حتی اگ...