چهارتاقی قصرشیرین معروف به چهارقاپی با اضلاع 25 متر یکی از بزرگترین آتشکدههای ایران در دوره ساسانی به شمار میرود که با استناد به منابع تاریخی و شواهد باستانشناختی احتمالاً در اواخر این سلسله ساخته شده است. بنای مذکور که در مجاورت کاخ خسرو قرار داشت، معبدی برای ساکنان کاخ بهشمار میرفت تا تشریفات دینی خود را در آن بهجای آورند. مجاورت این بنا با کاخ نشانگر وابستگی دین و دولت در حکومت ساسانی به یک...

شاهنشاهی هخامنشیان بزرگترین شاهنشاهی بود که دنیای قدیم به خود دیده بود . این شاهنشاهی که به رهبری کوروش کبیر بنا نهاده شده و سپس توسط جانشینان او کمبوجیه و داریوش گسترش یافت از جانب شرق تا هند و از جانب غرب و جنوب غربی تا شمال آفریقا یعنی سرزمین مصر و لیبی و از شمال تا دریاچه اورال و از جنوب تا صحرای عربی گسترش یافت .این امپراطوری بیش از سی ملیت و اقوام را شامل می شد که مصر یکی از این سرزمینها ...

هدف اصلی باستانشناسی بازسازی جوامع گذشته برای درک مکانیزمهای سازوکار درازمدت فرهنگی و اقتصادی است که جوامع برای ابقای خود پدید می آورند. شناخت و درک شیوه زندگی ، شکستها و پیروزیهایی که جوامع باستانشناسی در زندگی فرهنگی زیستی خود با آنها روبرو شده اند، باستانشناسان و تاریخ دانان را در موقعیتی علمی و پژوهشی قرار می دهد تا درباره مسیر اجتماعی جوامع امروزی اظهار نظر کنند؛ شناخت کلی از تاریخ اجتماعی...

بیشترین جلوه های تاریخی در موضوعات مختلف را در موزه ها می توان یافت و موزه ها را می توان مکانی برای تماشای اشیاء تاریخی و ارزشمند قلمداد کرد که یادآور خاطره هنر ، فرهنگ و تاریخ گذشتگان است. هر یک از گنجینه ها ، اشیای عتیقه و آثار در عین بی زبانی هنر و اسناد و تاریخ گذشته را بازگو می کند. به عبارت دیگر می توان موزه ها را آیینه ای تمام نما از آداب و سنن ، فرهنگ معنوی و هنر دوران گذشته دانست و با ...

در متن زیر سعی شده است چکیده ای از نتایج دو ماه کار بررسی در "بهار همدان" در طول تابستان 1377 ارائه شود. هدف اصلی جستجوی محل های دوره آغاز تاریخی در دشت بهار بود. این پژوهش برای فهمیدن چگونگی فرهنگی در دورهء آغاز تاریخی است . مبحث حاضر: به پنج قسمت اصلی تقسیم شده است . نخست ، مطالعات زیست محیطی و جغرافیایی: منطقه بهار در غرب همدان، بخشی از "دشت همدان" محسوب می شود. دشت بهار بوسیله رودخانه سیمین...

ایلام که در تاریخ کشور ما به عنوان پلی از دورهء پیش از تاریخ به دورهء تاریخی محسوب می گردد، مهمترین و پربهاترین اوراق فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و ... کشور باستانی ما را پر نموده است ، چرا که ضمن ابداع خط که خود به تنهایی گامی بزرگ در جهت آشنایی ما با ابعاد چند گانهء حکومت 2000 سالهء ایلام می باشد، اولین قومی است که حکومت مرکزی را در ایران پایه گذاری کرده است . اگر چه در سدهء اخیر، حفاریهای کم و پر...

شهر اصفهان با وجود اینکه به لحاظ تاریخی یک از شهرهای کهن ایران است اما تا کنون از نظر باستانشناسی مور بی توجهی قرارگرفته به همین دلیل ، اطلاعات موجود در مورد سابقه و تاریخ آن بسیار محدود است.درهمین خصوص ،برنامه کاوش میدان عتیق با هدف دستیابی به مستندات باستانشاسی و به منظور روشن کردن برخی ابهامات موجود بر تاریخ این شهر به انجام رسید.در طی این برنامه کاوش که در مرکز بافت تاریخی اصفهان و پیرامون ...

مرکز باستانشناسی ایران در زمستان 1355 – 1356 ه ش / 1979 م با اعزام هیأتی تصمیم گرفت که گذشته هرمز را تحقیق نماید. تا پیش از آن، بجز قلعه پرتغالی، اثر دیگری از هرمز شهرت چندانی نداشت. لی ن تحقیقات این هیأت آش ار کرد که سال ها پیش از ایجاد قلعه ک ک مزبور در این جزیره بناهای عظیم سنگی به سب بناهای ساسانی وجود داشته است که بعدها در ک معماری قلعه پرتغالیها تأثیری عمیق بر جا نهاده است. مقاله پیش رو ح...

چکیده با گسترش رشد جوامع، حرکت بسوی فن آوریهای جدید فزونی یافت. فلزگری مهمترین صنعت دنیای باستان که در دوره کالکولتیک آغاز گردید، به بالندگی خود در طی هزاره ها ادامه داد و یافته های باستانشناسی در محوطه های فلزگری ایران علاوه بر نشان دادن روشهای ساخت و تهیه فلز، حکایت از پیشگامی کشورمان در این صنعت دارد. استان لرستان نیز همواره نقش بسیار مهمی را در باستانشناسی و فلزگری این مرز و بوم ایفا نم...

علیرغم آنکه متون تاریخی، سنگنوشتهها و الواح باقیمانده از عصر هخامنشیان اطلاعات ارزشمندی از چگونگی اداره قلمرو وسیع این امپراطوری قدرتمند را در اختیار گذارده، لیکن یافتههای باستانشناسانه، که طرح کامل سازههای تشریفاتی این دوران را مشخص سازد، تنها به محوطههای انگشتشماری محدود شده است. بعلاوه، با وجود آنکه عظمت اندازهها و ماندگاری مواد و مصالح فضاهای تشریفاتی این دوران آنها را اضمحلالناپذیر م...