امل دنقل از شاعران عربی به شمار می رود که در نهضت شعر عربی نقش چشم گیری داشته است. درباره‏ تجربه ی شعری او پژوهش‏هایی نقدی در زمینه ی محتوا و جنبه های هنری انجام شده است. هدف این کتاب پرداختن به دیدگاه های نقدی است که به تجربه ی امل دنقل اختصاص دارد. اختصاص یافتن مطالب این کتاب به حوزه ی نقد شعر عربی، ضرورت انجام این پژوهش را مشخص می کند. تلاش کردیم با ترجمه ی این کتاب از یک سو دیدگاه های نقدی ...

شاعران فارسی در دوره‌های مختلف از حوزه‌های متنوعی جهت ساخت تصویر و مضمون بهره جسته‌اند. یکی از این موارد خلق مضمون و تصویر برپایة اصطلاحات شعری است. هدف این مقاله نشان دادن وجوه مختلف به‌کارگیری اصطلاحات شعری با تاکید بر اصطلاحات عروض و قافیه است که با روش توصیفی تحلیلی با توجه به اشعار سی شاعر سنتی از دوره‌های مختلف تا دوره بازگشت ادبی، در دو محور مضمون‌سازی از اصطلاحات عروض و قافیه و ساخت توج...

این جستار به تحلیل دوباره و تکمیلی صناعت «استعارة ایهامی کنایه» و انواع آن در غزل‌های صائب می‌پردازد. صناعات شعری از جمله عواملی هستند که برجستگی آن­ها در شعر هر شاعر، سبک منحصر و مختص به خود او را می‌سازد. یکی از انواع صناعات و شگردهای شعری، صنایع کنایه­محور یا کنایه‌های آمیغی است. این صورت‌های ادبی همان­طور که از نامشان پیداست، صناعاتی آمیغی­اند که در آن­ها کنایه به عنوان محور و مرکز با صناعا...

ایهام یکی از مهم ترین امکانات زبان شعری است. این آرایه را از انواع هنجارگریزی معنایی می دانند که در محور هم نشینی و مجاورت به وجود می آید و براساس ترکیب شکل می گیرد و کلام را با ایهام که از عناصر مهم زبان ادبی است، پیوند می دهد. این مقاله، محصول مطالعه کامل غزل های سعدی و استخراج کاربرد انواع ایهام در آن هاست. در این تحقیق با استفاده از بررسی های به عمل آمده، میزان و چگونگی کاربرد انواع مختلف ا...

چکیده : هر نوع ادبی (literary genre) و مضمون شعری، می تواند حاوی انواع و مضامین دیگری نیز باشد. شعر عطّار در مثنوی هایش علی رغم اینکه جنبه ی تعلیمی دارد، در درون خود معانی و مضامین گوناگونی را جای داده است. آگاهی از اینکه چه انواع ادبی دیگری در این آثار به کار رفته و آیا بسامد یک نوع ادبی و مضمون شعری خاص در همه ی منظومه ها یکسان است یا خیر؟، بررسی این آثار را از منظر انواع ادبی لازم می نماید. ...

ابوالرضا راوندی از عالمان و ادیبان و مصنّفان برجستۀ شیعی در سدۀ ششم هجری است. از وی دیوان شعری بر جای مانده است که از یادگارهای ادبیات عربی در دورۀ سلجوقی است. در این دیوان، تصویری از اوضاع اجتماعی و فرهنگی کاشان نمایان است. از آن جمله است گزارش هجوم ملک سلجوق به منطقۀ کاشان و همچنین، معرفی بزرگان شهر و خدمات عام المنفعۀ آنان. یکی از گزینه‌های مورد بررسی در دیوان راوندی، مبحث اغراض شعری و بلاغی ...

یکی از انواع جملات مرکّب در نحو فارسی، جمله مرکّب سوگند است. این ساخت نحوی با چهار الگو در شعر حافظ به کار رفته است. در این مقاله ضمن معرّفی این چهار الگو شواهد شعری آن تحلیل نحوی شده، همنشینی جمله مرکّب سوگند با شبه جمله ندایی و جمله مرکّب نقل قول مطرح گردیده و در پایان مقاله در باب «خدا را» و ارتباط آن با سوگند نکاتی آمده است.

چکیده این نوشتار به تحلیل و شرح دیوان" وهج الظهیره"، یکی از دیوان های عباس محمود العقاد می پردازد و از این طریق به شناخت بُن مایه های فکری و روانی شاعر دست می یابد. نگارنده با مطالعه ی رویکردها و دیدگاه های نوین در عرصه تحلیل زبان شعری و ادبی، در این جُستار در پی آن است که بگوید: " با تعمق و تأمل در زبان شعری، می توان به شخصیت گوینده آن پی برد". بدین ترتیب با بررسی زبان شعری دیوان «وهج الظهیره»...

دیوان متنبی به عنوان یک اثر ادبی برجسته، سرشار از انواع تصویر پردازی هاست؛ تصویرهایی که از صور شنیداری، دیداری، بویایی، بساوایی و چشایی نشأت می گیرد. در این میان، تصاویر شنیداری در بیشتر موضوعات شعری او دیده می شود و کاربرد آن نشان از ذهنیت و حالت درونی شاعر دارد. گویی او از نقش و جایگاه تصاویر شنیداری در ایجاد حیات و پویایی تصاویر کاملاً آگاه است؛ لذا برای مجسم ساختن بهتر محسوسات و ایجاد حرکت و...