هدف: در معرفت شناسی معاصربرای توجیه باورها در حوزه های مختلف معرفتی، دو رویکرد درون گرایی و برون گرایی مطرح است. در درون گرایی، موجّه و مستدل کردن باورها توسط عوامل معرفتی درون دستگاه ادراک انسان صورت می گیرد و برای این کار به هیچ عاملی بیرون از این دستگاه تمسک نمی شود. اما در برون گرایی، علاوه بر عوامل درون دستگاه ادراک، به یک سلسله عوامل بیرون از دستگاه معرفت نیز تمسّک می شود. هدف این مقاله، بر...

رساله چیستی و معیار صدق را از نگاه دو فیلسوف بزرگ، ملاصدرا و کانت، بررسی می¬کند. معرفت شناسی نه تنها یکی از مهم ترین دانش های فلسفی و مبنایی ترین آن تلقی می شود، بلکه اساسی-ترین پایه در رسیدن به گامهای بعدی نیز می¬باشد؛ به این معنا که اگر اصل معرفت انکار شود تمام دانش های انسان زیر سوال می رود. هدف این تحقیق عمق بخشیدن به مقوله صدق و بررسی آن در دو حوزه متفاوت فلسفی است؛ به خاطر نوپا بودن این م...

مطابق دیدگاه کشف باوری در باب معنای زندگی، معنای زندگی هم وجود خارجی دارد و هم قابلیت کشف. طباطبایی اگرچه متعرض به این مسئله نشده، ولی شواهدی در آثارش وجود دارد که نشان می دهد به کشف باوری معتقد است. طباطبایی معتقد است فاعل، فعل و غایت در وجود واحد متحدند. غایت مرتبه ای بالاتر در سلسله مراتب وجودی است، و در نتیجۀ هدایت الهی غایت زندگی انسان است و غایت زندگی انسان لازمۀ وحدت فعل الهی است. تحلیل ...

یکی از دیدگاه های درون گرایانه در باب شرایط توجیه که در مقابل دیدگاه مبناگرایی عرض اندام کرده، دیدگاه اصالت همبستگی است. در این مقاله، دیدگاه یکی از معرفت شناسان معاصر، لورنس بنجور، مورد بررسی قرار می گیرد. بنجور به معرفت شناسی باورهای تجربی می پردازد و می کوشد تا با حفظ این دیدگاه که توجیه نه از باورهای پایه ی موجود در ساختار معرفتی شخص، بلکه از خلال کل مجموعه ی اعتقادی وی بیرون می آید، معرفت ...

این مقاله با شرح دیدگاه کواین در وجودشناسی که به صورت منطقی در قالب التزام وجود شناختی ارائه می شود،حیثیت نظری موجودات را درنسبت با نظریات علمی بررسی می کندو از رهگذر نقشی که توابع نماینده ایفا می کنند،به نوعی نسبیت درحوزه وجود شناسی می رسد،که کواین از آن به «نسبیت وجود شناختی»تعبیر می کند و روی دیگر آن ساختار گرایی علمی است.اگرچه این نسبیت و ساختار گرایی ضدواقع گرایی به نظر می رسند،کواین در فل...

مسئله صدق در گزاره­ها یکی از مسائل مهم معرفت­شناسی است. از این‌رو، فیلسوفان و معرفت­شناسان از دیرباز تا کنون دیدگاه­های گوناگونی درباره «ماهیت و چیستی صدق» و نیز «معیار صدق» ابراز داشته­اند. در این نوشتار، ما به بررسی نظریه مطابقت می­پردازیم اما رویکرد ما بیشتر معطوف به ماهیت و چیستی صدق است نه معیار صدق. نظریه مطابقت یک پیش­فرض مهم دارد و آن واقع­گرایی است؛ بدین معنا که اولاً، ملتزم باشیم که و...

در سنت اسلامی، یکی از مباحث مهم و اساسی در خصوص معجزه، بحث از دلالت معجزه بر نبوت پیامبران است. اندیشمندان اسلامی عمدتاً معجزه را دلیل بر صدق مدعی نبوت می‌دانند نه بر صدق تعالیم او؛ زیرا به اعتقاد آنان رابطه‌ای میان یک عمل خارق‌العاده و صدق تعلیمات کسی که چنین امری را انجام داده است وجود ندارد. می‌توان گفت وجه مشترک دیدگاه اسلامی در دلالت معجزه، صدق مدعی نبوت پیامبر است. دیدگاه اندیشمندان غربی د...

هدف: این پژوهش با هدف بررسی رابطه انسجام و انعطاف پذیری خانواده با ابعاد کمال گرایی در دانش آموزان راهنمایی انجام شده است.روش: در یک بررسی از نوع همبستگی، 313 نفر از دانش آموزان پایه دوم و سوم مدارس راهنمایی شهر شیراز (164 پسر، 149 دختر) که به روش نمونه گیری خوشه ای- تصادفی چندمرحله ای انتخاب شده بودند، به پرسش نامه کمال گرایی، پرسش نامه انسجام خانواده و پرسش نامه انعطاف پذیری خانواده پاسخ دادن...

یکی از مسائل مهم در معرفت شناسی، تعیین هدف معرفت است. معرفت شناسی سنتی محوریت هدف صدق را بدون تحلیل عمیق، بدیهی فرض کرده است. با مطرح شدن ایرادات جدید در شناخت شناسی معاصر لازم بود که این دیدگاه مورد باز اندیشی قرار گیرد. پژوهش را با اثبات این فرض اساسی که در استفاده از عنوان هدفِ شناختی در مورد صدق محق هستیم شروع کرده، به نقد دیدگاه معتقدان به هدف عملی در معرفت پرداخته آن را رد کردیم. این گرو...

نسبی­گراییِ مفهومی گونه­ای از نسبی­گرایی است که بر ضرورت وساطت چارچوب مفهومی، زبان، پارادایم یا دیگر جهاز ذهنی و بشرساز در فرایند فهمِ واقع و تفسیر و قرائت جهان تأکید می­ورزد. از نظر نسبی­گرایان مفهومی، نظر به اینکه دستگاه­ها و چارچوب­های مفهومی که این نقش واسط را بر عهده دارند متکثر، متنوع و سنجش ناپذیرند و نمی­توان در باب درستی و نادرستی آنها به قضاوت و داوری نشست، قرائت­های مختلف از جهان و تئو...