رمان تاریخی شکلی از روایت داستانی ست که ترکیبی از داستان و تاریخ است. به طوری که نمی­توان به آسانی گفت که در این قالب آیا تاریخ به عنوان موضوع کار نویسنده، در محور داستان قرار می­گیرد و تمامی عناصر داستان در خدمت مورخ در می‌آید یا تاریخ به عنوان حکم فرعی اثر در پس داستان خود نمایی می­کند؟ بهترین نمونۀ آمیزش داستان وتاریخ را در این رمان ها می­توان دید. در این قالب داستانی اشخاص برجسته وتاریخی،سل...

داستان‌های کودک و نوجوان به طور عام و داستان‌های کودکان کار و خیابانی به طور خاص، با فراهم آوردن زمینه و فضای تخیلی، به مخاطبان خود این امکان را می‌دهند تا ضمن هم‌ذات‌پنداری و همانندسازی با شخصیت‌های داستان، به وجهی خیالی اما معرفت‌شناسانه، ماجراها و کشمکش‌هایِ گاه ناخوشایندِ زندگی را تجربه کنند و افق دید خود را گسترش بخشند. با نگاهی مقایسه‌ای میان ادبیات داستانی کودک و نوجوان و مقوله‌‌ی جامعه­‌ش...

پس از افول قالب قصیده، سنت داستان‌گویی در تغزّل‌ها که در بخش نخستین قصیده وجود داشت، تا حدّی در غزل حفظ شد و زمینه‌ی به وجود آمدن گونه‌ی خاصی از غزل با عنوان «غزل روایی» را فراهم آورد. برخی از غزل‌های روایی تنها معدودی از عناصر داستانی را دارا هستند و با پیرنگی ضعیف، کنش‌هایی اندک، و فقدان اوج و فرود داستانی، ساخت طرح پیدا می‌کنند؛ اما برخی دیگر حاوی عناصر بیشتری هستند و در موارد استثنایی، به چار...

زمینه ها و عوامل ایجاد نوع ادبی داستان­نویسی معاصر در ادبیات عرب و فارسی بسیار نزدیک و شبیه به هم است؛ بویژه اینکه در هر دو زبان، داستان برگرفته از الگوهای داستان نویسی غرب است؛ یعنی شباهت­ها سبب شده است که بسیاری از محققان، شیوه داستان نویسی یکی از این دو را متأثر از دیگری بدانند؛ هرچند تأثیر را نمی توان انکار کرد. در این مقاله شباهت­ها و احیانا تأثیر و تأثر دو داستان کوتاه رجل سیاسی جمالزاده ...

چکیده: یکی از مهم ترین ساز و کارهایی که ادبیات کودک از آن بهره می گیرد تا بامخاطب خویش ارتباطی خلاقانه برقرار کرده و زمینه ساز تفکر خلاق در وی شود، ویژگیِ تمرکززدایی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی کتاب های داستانی-تصویری عربی، فارسی و انگلیسی بر مبنای شگردهای تمرکززدایی است. برای نیل به این مقصود یک کتاب داستانی-تصویری فارسی، یک کتاب داستانی-تصویری عربی و یک کتاب داستانی-تصویری انگلیسی از میا...

رمان فانتزی «کنسروغول» از مهدی رجبی، براساس نیاز روحی و روانی مخاطب نوجوان نوشته شده است. راوی نوجوان رمان، توکا به سفری قهرمانانه می‌رود و دوره گذار از نوجوانی و رفع نیاز انسانی خود را تجربه می‌کند. استخراج کهن‌الگوی سفر قهرمان به عنوان ابزار آموزش مخاطبان نوجوان، علاوه بر یاری رساندن به رشد و تعالی گروه سنی مورد نظر، زوایای پنهان روایت را آشکار می‌کند. بهره‌مندی و بازآفرینی کهن الگوهای موجود ...

  خواست و پسند انسان از روزگار باستان تا طبقه عامّه در ادوار متأخّرتر، غالباً علاقه‌مند نگهداشتِ روایات و الگوهای اساطیری بوده و بنابر همین ویژگیِ ناتاریخی بودنِ حافظه جمعی، بعضی از کسان و حوادث تاریخی را بر مبنای نمونه های مثالی به قالب اسطوره و حماسه و داستان کشانیده است (اسطوره ای شدن/ کردن تاریخ). در فرهنگ، ادبیّات و معتقدات ایرانی محتملاً امام علی(ع) برجسته‌ترین نمونه تبدیل یک شخصیّت تاریخی به چهره...

چکیده « گفتگو» در یک اثر ادبی، به معنای مکالمه و صحبت کردن با یکدیگر، مبادله افکار و عقاید است که در داستان منظوم، داستان و نمایشنامه به کار می رود. امروزه گفتگوها به عنوان یکی از عناصر اصلی داستان محسوب می شوند که پیرنگ را گسترش می دهند و خلق و خوی شخصیت ها را به نمایش می گذارند. در واقع نویسنده به یاری گفتگوها، ضوابط و معیارهای داستانی را به گونه ای واضح به نمایش می گذارد و این عامل آن چنا...