هو مشترک קֵ لفظی קֵ و یکون موضوعاً لعدة معانی فی العلوم المختلفة و «التضمین»البحث فیه یطول لمن اراد ان یستوفی البحث حقه و الکلام فیه تتنازعه الحقیقة و المجاز،البلاغة و العروض و النحو و ... ام ا التضمین عند البلاغیین هو : » استعارة الشاعر کلاماًمن غیره و ادخاله فی شعره « و عند العروضیین هو » تعلق قافیة البیت الاول بالبیت الثانیو اکثرهم یعدونه من عیوب الشعر « و هو فی اصطلاح النحاة : » ان یؤدی فعل او...

من أجل أن نحدد ملامح التطور الحاصل فی علم الکلام ـ بعد أن أثبتنا حصوله خلال القرن الثالث والرابع والخامس الهجری ـ قمنا بدراسه هذا الموضوع دراسه مقارنه، فشرعنا بذکر تعاریف عدد من المصطلحات الهامه الوارده فی البحث ثم ذکرنا تبرکاً دور ساداتنا وأئمتنا الطاهرین ? الذین تشرّفت المرحله التاریخیه ـ التی إخترناها لبحثنا ـ بنور وجودهم وفیض حضورهم القدسی، فابتدأنا بالإمام الرضا? وأختتمنا الکلام بذکر ما یتعل...

در این تحقیق سعی شده تا با بررسی فقه صاحب جواهر وجواهرالکلام که یکی از مهم ترینمدارک و منابع فقه شیعه محسوب می گردد به این موضوع پرداخته گردد که مکتب فقهی برای صاحب جواهر صحیح بوده و معنای آن داشتن تمایز و تشخص این مکتب فقهی از مکاتب پیش از آن بوده است و به مقایسه آن با دیگر آثار مهم فقهی از جمله شرایع الاسلام ، الحدائق الناضره پرداخته و از این لحاظ به ویژگی های فقه جواهر الکلام که استفاده کامل...

اشتهر ابن الرومی بأنه شاعر الفکرة فی الأدب العربی، فقدیماً وصفه النقاد باختراع المعانی وتولیدها، کما نسبوه إلی عمق التفکیر وقوّة الاستدلال والتحلیل، ولا غرو فقد کان الرجل ذکیاً حادّ الذکاء، عالماً واسع العلم، عرف الفلسفة والمنطق وخبر الجدل، وتفقّه بعلم الکلام، فتأثّر شعره بأسالیب هذه العلوم وظهرت آثارها علیه. وأهمها التعلیل والتحلیل وأسلوب الجدل واستقصاء المعانی والواقعیة والدقّة والوحدة الموضوعیة والن...

تعدّ ظاهرة الانزیاح من الظواهر الألسنیة الحدیثة التی تحاول کسر الرتابة وهدم اللغة المعیاریة عبر الإنتاجات الأدبیة وتهتمّ بالنص الأدبی وطرائق توظیف اللغة،ومن ثمّ یعتبر ضربًا من انحراف الکلام عن نسقه المعهود الذی یتبلور ضمن ترکیب الکلام وصیاغته التی تخضع لمبدأ الاختیار الذی یخلق من الدالّ دلالات مختلفة تخترق القانون حیث یشکّل للدلالة الأولی إمکانیة تعدد المدلولات. بناء علی ذلک، لیس الانزیاح أداة للتواص...

اثیرالدین ابهری را رساله ای است که در نسخه شناسی ها با نام «ثمانی عشرة مسئلة فی الکلام» یا «المسائل» شناسانده شده است، ولی برپایۀ یافتۀ ما نام اصلی آن «تحریر الدلائل فی تقریر المسائل» است. این رساله، که گویا تنها نوشتۀ کلامیِ تاکنون ـ شناخته شدۀ اوست، دربردارندۀ هجده مسئلۀ کلامی ا ست که بیش وکم با بیست مسئله ای که غزالی در تهافت الفلاسفة پیش می کشد همخوانی دارند. ابهری در بیش ترِ این مسئله ها از ...