لقد عنی الباحثون و النقاد بالهجاء کفن من فنون الأدب الرفیعه، غیر أنهم اهتموا بجوانبه اللغویه و تطوره الأدبیه کغرض شعری، دون الاهتمام بالتذوق الفنی و التلقی التصویری الذی یعبّر عن عاطفه الشاعر و انفعالاته و خلجات قلبه أکثر من الأغراض الشعریه الأخری، و یصوّر الحیاه الفردیه و الاجتماعیه تصویرا صادقا بلغه سهله قریبه من الفهم. ولکن هذا لا یعنی أنه لم یُهتم بالجوانب الأخری فی الهجاء، بل هناک بعض الکتب ا...

إنّ نفسیه المتنبی وسَعدی من أهمّ المؤثّرات علی حِکمه الشاعرین. لأنها تؤثّر علی حِکمتهما من جهتین، الأولی بتأثیرها علی إقبالهما علی الحِکمه، والثانیه بتأثیرها علی المضامین والموضوعات الحکمیّه الملائمه لنفسیّتهما.    واتّضح لنا أخیرا أنّ الشاعرین مختلفان فی هذا الجانب کلّ الاختلاف، إذ لا نلاحظ أیّ تشابه بینهما، فکلّ ما ذکرنا فی هذه المقاله هو تفاوت وتباعد، بل تناقض وتعاکس أحیاناً. لأنّ تواضع سَعدی یناقض غرور المتن...

من المیزات اللسانیهلشعرأمل دنقل هی المفارقه الفنیه التی یتشکل من خلال ها المفاکهه و التناص. العامل الأساس لهذه المفارقه الفکهه المره، هو ظروف السیاسیه التی حاول الشاعر أن ینقد ها و یردّ ها بشمّه السیاسی القوی. تلک الظروف التی أدت إلی الخیبه المتزایده للمصریین و العرب فی العقدین الستین و السبعین للقرن العشرین المیلادی؛ و إن کانت جذور مفارقته فی ماضی حیاته السیاسی المتحول و المتغبر، لکن فی جانب ذلک...

فخر در زبان و ادبیات عرب یکی از اغراض شعر به شمار می آید که شاعر در آن به مدح خود و قبیله خویش میپردازد و نیکیها و مکارم و فضایل اخلاقی خویش را میستاید و به جاه و مال و سلطه مباهات مینماید. شعر عربی از زمان جاهلیت با فخرسرایی آشنا بود و تا عصر عباسی که در آن شعر و ادب به شکوفایی رسید فخرسرایی نیز به شکلی فعال ادامه داشت. ابو الطیب المتنبی یکی از بزرگترین و برجسته ترین فخرسرایان عصر عباسی به شم...

یکی از ارزشمندترین موضوعات ادبیات تطبیقی، به سبب روابط تاریخی و فرهنگی دیرین میان فارسی‌زبانان و ملل عرب، بررسی پیوندهای ادب فارسی و عربی است. وام‌ستانی شاعران پارسی‌گوی از شاعران عرب به ویژه از ابوطیب متنبی شاعر شهیر دوره‌ عباسی (354 ـ 303 هـ .ق.)، از موضوعات دلاویز این بخش از ادبیات تطبیقی است. این پژوهش به بررسی دیوان مسعود سعد سلمان (515 ـ 438 هـ .ق.) شاعر پارسی‌گوی دوره غزنوی می‌پردازد تا ...

سبک شناسی روشی نقدی است که به بررسی سطح زبانی وفکری متن ادبی می¬پردازد، تا بتواند مهم ترین عناصر تشکیل دهنده¬ی آن را کشف کند، به همین دلیل متن ادبی را اساس کار خویش قرار می¬دهد و به بررسی آن همت می¬گمارد. پژوهش پیش¬ روی با روش توصیفی_تحلیلی به بررسی سبک شناسانه چهار سروده شاعر مصری"أمل دنقل"(1940-1983م) همچون«لا تصالح، من مذکرات المتنبی فی مصر» «سرحان لا یتسلم مفاتیح القدس» «مقابلة خاصة مع ابن ...

انسان همواره برای بیان آنچه که در ذهنش گنجانده شده و یا برای بیان احساسات و عواطفش از قدرت کمک گرفته است و گاهی به صورت صریح و گاهی پوشیده، مراد و مقصود را بیان کرده است . کنایه یکی از شیوه های بیان خواطر ذهنی و احساسات درونی است که انسان اجازه می دهد تا به طور غیرصریح مطالب خویش را به مخاطب انتقال دهد و ذهن ایشان را وادار به تامل و تفکر کند. همواره دانستن مقصود اصلی کنایات برای خواننده و شنوند...

إختلفت الأقوال فی نسبه لفظه الرومانسیه و اشتقاقها اللغوی. ولکنها علی الأرجح، مأخوذه من جذرها الأصلی «roman» بمعنی القصه الخیالیه الطویله أو إحدی قصص المخاطره و المغامرات التی سادت فی القرون الوسطی، شعراً أو نثراً. أصبحت الرومانسیه فی نهایه القرن الثامن عشر و بواکیر القرن التاسع عشر مذهباً أدبیاً من خصائصه البارزه أنَّه یثور علی القدیم و التقلید و یقدم القلب علی العقل و یقدِّس الحریه و یهتم بالخیال و ال...