مما لا شکّ فیه أنّ ظاهرة الشّعر موجودة عند کل الشعوب وتُمثّل دوراً کبیراً فی حیاة الإنسان، ومنها الشعر الجاهلی الذی یلوح کتراث عظیم وثمین للعرب قبل الإسلام. یحمل هذا الشعر فی طیاته کثیراً من المواعظ البالغة والبنّاءَة التی نشأت مِن الفطرة الإلهیة للإنسان متأثرةً بالتعالیم الدینیة: النصرانیة والیهودیة والحنیفیة الشائعة فی الجزیرة آنذاک. عالجتْ هذه المقالة الشعر الجاهلی مِن منظار الوعظ الدینی، والباحث حینَ است...

چکیده ادبیات تطبیقی به ‌منزلة علم نوپای ادبی در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم شکل گرفت. این علم پس از ظهور در فرانسه و سایر کشورهای اروپایی و امریکا، اینک در سراسر دنیا ازجمله کشورهای عربی شناخته‌شده است. در جهان عرب نخستین‌بار عبد الرزاق حمیده، ابراهیم سلام، و نجیب العقیقی هر کدام کتاب‌هایی با عنوان الادب المقارن تألیف کردند؛ اما هیچ‌کدام نتوانستند اصول این علم را تبیین کنند؛ تا این‌که محمد غنی...

‏ ‏یمکن أن ترجع النهصةالشعریة فی سوریة - لبنان ألی أیام حعرب العالمیةالأولی. ففی هذه الفترة تبلورت الخطوط الأساسیة للمسیرة الشعریة. و ظهر شعراء کثیرون أبدعوا و أعادواالشعر إلی عهد ازدهاره. و لم یتقیدالشعراءالعرب باتجاه شعری واحد، فنراهم کلاسیکیین و رومانسیین و رمزیین فی آن واحد. ‏کما ان الشاعر منهم فی العصرالحدیث ینظم علی الأبحرالخلیلیة أو التفعیلة الواحدة. أو یخرج أحیانا عن الأوران. و هو فی کل...

ترجمه کتاب « تاریخ النقد الأدبی عند العرب من العصر الجاهلی إلی القرن الرابع الهجری »

إقترنت ظاهرة الشک فی الشعرالجاهلی بقضیة الانتحال، و هی ظاهرة أدبیة عامة لاتقتصر علی أمة دون غیرها من الأمم. و من أهم النقـّاد القدامی فی هذا الجانب محمد بن سلـّام الجمحی، وعبد الملک بن هشام. وکان مرجولیوث أکبر مَن أثار هذه القضیة من المستشرقین، وقد بنی رأیه علی ضربین من الأدلّة: الأدلّة الخارجیة، والأدلّة الداخلیة. وأوّل من بحث هذا الموضوع من العرب المعاصرین هو مصطفی صادق الرافعی، ثم تناول البحث الدکت...

ابن المقفع و رودکی دو نمایندۀ بزرگ ادبیات و فرهنگ فارسی تاجیکی هستند که اولی در نثر عربی و دومی در نظم فارسی گوی سبقت را از همگان ربوده اند. این مقاله کوششی فروتنانه برای مقایسه و یافتن معانی مشترک در آثار این دو نمایندۀ بزرگ نثر عربی و نظم فارسی است که در آن چند بیت رودکی ازحیث معنی با عبارات و اقوال حکیمانۀ آثار ابن المقفع مانند کلیله و دمنه، و رساله های الادب الکبیر و الادب الصغیر مورد مقایس...