در دوران زعامت آیت­الله بروجردی، با وجود مواجهۀ جدی حوزه‌های علمیه و جامعۀ مذهبی ایران با سیل اندیشه‌ها و نهادهای نوین غربی، گرایش به نوسازی در حوزۀ علمیة قم نیز افزایش یافت. نوگرایان بیشتر خواهان اصلاحات در تشکیلات، برنامه‌های آموزشی و نظام تبلیغی حوزه بودند و طرح‌های اصلاحی متعددی به آیت­الله بروجردی پیشنهاد کردند. هرچند ایشان عالِمی نوگرا بودو اصلاحات گسترده­ای در حوزۀ علمیه انجام داد، به دلا...

‏پیشینه پژوهش موضوعات قرآنی در دانشگاه ها و مؤسسه  آموزشی عالی کشورمان به چهار دهة قبل برمی گردد. وجود پایان نامه های قرآنی در مقاطع مختلف کارشناسی ارشد و دکترا با بیش از چهل سابقه گواه این مدعی است. ‏پژوهش در موضوعات قرانی در دو دهه اخیر به برکت انقلاب اسلامی که اصول و قوانین آن براساس احکام مقدس قرآنی پایه گذار شده، رشد چشمگیری داشته، آن چنان که غیرقابل مقایسه با ‏دو دهه قبل است و اکنون در بس...

چکیده ندارد.

مراکز علوم دینی شیعی و اهل سنت همواره در طول تاریخ، مبدأ تحولات بنیادین در جوامع اطراف خود بوده اند. حوزه علمیه قم و الازهر، دو نهاد علمی معتبر شیعه و اهل سنت به شمار می روند که در دوره معاصر، بیشترین تأثیرات و ایفای نقش را در مسائل سیاسی اجتماعیِ دو کشورِ ایران و مصر و حتی مناطقِ شیعی و اهل سنت داشت هاند. هدف این نوشتار، بررسی تطبیقی پروژ ههای اصلاحاتی است که در حوزه علمیه قم و الازهر اعمال شد...

این نوشتار در پی نشان دادن نحوه مواجهه عالمان شیعی معاصر با فلسفه غرب است. منظور از عالمان شیعی، عالمانی هستند که از حوزه های علمیه شیعه برخاسته اند. غرض، نشان دادن نقش حوزه های علمیه در برخورد با فلسفه غرب است. بنابراین از دانشمندان و نویسندگان دانشگاهی و به طور کلی غیر حوزوی در این مقاله جز به طور گذرا بحثی نخواهد شد. عالمان دینی مورد بحث در این مقاله نیز عالمانی هستند که پیش از انقلاب اسلامی...

حوزة علمیه یکی از مهم ترین نهادهای دینی جامعة ایرانی است که برخی افراد با قصد و انگیزة طلبه شدن وارد آن می شوند. انتخاب طبلگی یکی از مهم ترین انتخاب های جوانان با نتایج و پیامدهای دامنه داری است که، به رغم وجود دیگر امکان ها و انتخاب ها، برخی این مسیر را برای زندگی خود در پیش می گیرند، اما چه عواملی زمینه ساز اجتماعی تصمیم جوانان برای طلبه شدن را رقم می زند و آنان با کدام انگیزه ها به دنیای طلب...

نقش شهر قم به عنوان مرجع تولید کننده دانش دینی در تحولات دوران معاصر ایران بسیار زیاد است. با توجه به پس زمینه های مذهبی شهر قم، شاهد رشد دو فرا روایت در فضای کالبدی این شهر هستیم. یکی فراروایت سنت گرایی دینی و دیگری فرا روایت اسلام سیاسی- انقلابی. هرچند در ابتدا فرا روایت سنت گرایی دینی بر فضای حوزه علمیه قم حاکم بود؛ اما بتدریج شاهد هژمونیک شدن روایت اسلام سیاسی- انقلابی نه تنها در فضای سیاسی...

جامعه‏شناسان پدیده‏های اجتماعی را پیچیده و مبهم دانسته و با چنین درک و تصوری سعی در توضیح پذیر نمودن این پدیده های اجتماعی داشتند. در حوزه علمیه با وجود اقدام هایی که در جهت وضعیت بالا بردن سطح علمی حوزه انجام گرفته است، بازهم شاهد مواردی از عدم موفقیت و پیشرفت تحصیلی در میان پذیرفته شدگان هستیم که موفق به گذراندن درس‏های تعیین شده و رسیدن به مدارج علمی لازم نمی‏شوند. در برنامه‏ریزی‏های حوزه، ه...

نقش قواعد فقه در تنظیم اندیشه فقیه و توان او بر استنباط احکام انکارناپذیر، و از این رو در خور اهتمام است. علی‌رغم فعالیتهای با ارزشی که در این زمینه صورت گرفته است هنوز تا کار بایسته و شایسته فاصله زیادی وجود دارد و جا دارد که پژوهشگران  عرصة علوم اسلامی با همتی والا به ابعاد مختلف آن بپردازند تا بستری برای تبدیل آن به رشته‌ای از علوم اسلامی فراهم گردد و از عرصه تألیف و نگارش به صحنه تدریس ...

‏پیشینه پژوهش موضوعات قرآنی در دانشگاه ها و مؤسسه  آموزشی عالی کشورمان به چهار دهة قبل برمی گردد. وجود پایان نامه های قرآنی در مقاطع مختلف کارشناسی ارشد و دکترا با بیش از چهل سابقه گواه این مدعی است. ‏پژوهش در موضوعات قرانی در دو دهه اخیر به برکت انقلاب اسلامی که اصول و قوانین آن براساس احکام مقدس قرآنی پایه گذار شده، رشد چشمگیری داشته، آن چنان که غیرقابل مقایسه با ‏دو دهه قبل است و اکنون در بس...