آسیب‌شناسى روایات تفسیرى از زوایاى گوناگون است. نویسنده پس از ذکر اهمیّت آسیب‌شناسى و پاکسازى تفاسیر روایى موجود، به روش پالایش روایت تفسیرى در حوزه سندشناسى و بازکاوى محتوایى اشاره مى‌کند و دو مرحله آسیب‌شناسى روایات تفسیرى و روش‌شناسى تفسیر در تفاسیر معصومان )ع( را داراى اهمّیت مى‌داند. سپس به بحث آسیبهاى تفاسیر روایى مى‌پردازد و نکاتى از این جمله را برشمرده است: 1. در آمیختگى تفسیر، تأویل - ظ...

فهم گزاره ها و مسائل هر علمى بر مبانى و قواعد خاصى استوار است که در اصطلاح، «منطق فهم» نامیده مى شود. پژوهش حاضر که درصدد بررسى منطق فهم روایات تفسیرى در المیزان است، آن را از نظرگاه مفسّر بزرگ، علامه طباطبایى(ره)، در بعد مبانى عقلى به تحقیق کشیده و منطق مذکور را در حوزه عصمت اهل بیت(علیهم السلام) در فهم و تفسیر قرآن، عدم تعارض آن با مسلمات عقلى، زبان عرفى داشتن روایات تفسیرى، وحدت منشأ در آیات ...

پژوهش حاضر با هدف شناخت چهره متظاهران متنسک پیشه، ریشه یابی درموردنحوه شکل گیری خوارج و معرفی خصوصیات روحی، فکری و اخلاقی و اعتقادات آنان و نیز علل انحراف آنان بااستفاده از کتب تاریخی، تفسیری و روایی انجام گرفته است. نتایج زیر حاصل این پژوهش است: ریشه اصلی انحراف خوارج را می توان در جهالت و عدم بصیرت اعتقادی آنان دانست. اندیشه خارجیگری به نبرد جمل باز می گردد، ولی ظهور و پیدایش خواج در نبرد ...

سرزمین دوردست مغرب، از آغاز گسترش اسلام تا قرن چهارم قمری، پذیرای دولت‌های اسلامی از جمله: ادریسیان (172ـ372ق)، خوارج ‌بنی‌مدرار (155ـ352ق) و خوارج بنی‌‌رستم (160ـ296ق) بوده است. تقارن زمانی و هم‌عصری میان دولت‌های یادشده، به نزدیکی در روابط میان آن‌ها انجامید. در خلال هم‌عصری این دول، گونه‌ای از مناسبات و رفتار سیاسی در دو بعد مسالمت‌آمیز و خشونت‌آمیز در حوزه‌های مذهبی، سیاسی و اقتصادی شکل گرف...

در قرن نخست هجری و در جریان جنگ صفین ، فرقه خوارج با تمسک به داستان حکمیت پا به عرصه تحولات سیاسی گذاشت . این گروه با اتخاذ مواضع تند و خشونت بار مسیر تاریخ را عوض کردند . شورش خوارج در دوره خلافت امام علی (ع) جهان اسلام را وارد یک آشوب و ناامنی گسترده ای نمود به گونه ای که عواقب جبران ناپذیری را بر حکومت امام چه در زمان حیاتش و چه در بعد از آن بوجود آورد. گستردگی مناطق تحت نفوذ حکومت اسلامی ...

این نوشتار می کوشد آرای فقهی و برخی نظریّات کلامی خوارج را تجزیه و تحلیل کرده و مبانی فکری آنان در احکام و فروع فقهی مربوط به: حج، نماز، روزه، زکات، ازدواج و... را ارزیابی و با آرای سایر مذاهب فقهی اهل سنّت مقایسه کند. پژوهش حاضر در چهار فصل به تشریح این موضوع پرداخته است. نویسنده در فصل اوّل ابتدا تعریف لغوی و اصطلاحی خوارج را ارائه کرده سپس از منظری تاریخی به بحث درباره پیدایی فرقه خوارج پس از و...

رفتارشناسی سیاسی تکفیریها، ذهن پژوهشگران را به سوی شباهت آنان با جریان خوارج در تاریخ صدراسلام در دورهی امام علی)ع( و ادامهی این جریان تا چند قرن بعد، سوق میدهد. موارد بسیار زیادی، شباهتموضعگیریها، رفتارها و استدلالهای اندیشهای را، در ذهن، مفهومسازی »نوخارجی« یا »خوارج زمان« تولید وتداعی میکند. در این نوشتار ضمن طرح دشواره فهم تکفیریها، این ادعا و فرضیه طرح میشود که میتوانآنان را »نوخوارج« دانس...

جنبش خوارج نماینده روح سرپیچی و تعصبهای قبیله ای و ناسازگاریهای تاریخی که در تیره ها و در قبایل عرب ریشه دارد نشان میدهد؛ و به همین جهت تأثیر آن بر اندیشه سیاسی این گروه در دوره امویان می باشد، که موجب شورشهای بسیاری در حکومت امویان بود. البته این شورشها موفقیت و پیروزی برای خوارج ایجاد نمی نمود ولی به کلیه نواحی اسلامی بسط پیدا کرد. از نظر سیاسی خوارج، امویان را خلفای واقعی نمی شمردند و غاصب و...

 بررسى مبانى، روشها و اسلوب بیانى تفسیر اهل‌بیت(ع) است.  میراث تفسیرى اهل‌بیت (ع)، گنجینه نهفته و ناپیراسته‌اى است که مى‌باید آن را کشف کرد و پالود اما با ابزار و معیارهاى کلى نه فحص و تحقیق موردى که کارى بس دشوار و یا ناممکن است.  نگارنده از پیوند میان قرآن و عترت و از مهجور ماندن و ضرورت پیراستن سره از ناسره میراث تفسیرى اهل‌بیت(ع) سخن مى‌گوید. نخست دیدگاه‌هاى دانشیان در اعتبار و حجیت اخبار...

رفتارشناسی سیاسی تکفیریها، ذهن پژوهشگران را به سوی شباهت آنان با جریان خوارج در تاریخ صدراسلام در دورهی امام علی)ع( و ادامهی این جریان تا چند قرن بعد، سوق میدهد. موارد بسیار زیادی، شباهتموضعگیریها، رفتارها و استدلالهای اندیشهای را، در ذهن، مفهومسازی »نوخارجی« یا »خوارج زمان« تولید وتداعی میکند. در این نوشتار ضمن طرح دشواره فهم تکفیریها، این ادعا و فرضیه طرح میشود که میتوانآنان را »نوخوارج« دانس...