یوسف الخال، شاعر سوری‌ و فروغ فرخزاد، شاعر ایرانی، دو شخصیت ادبی هستند که انسان معاصر و دغدغه‌های او در زندگی اجتماعی، درکانون اندیشه آن‌هاست. تصویری که فروغ در دو دفتر«تولدی دیگر» و«ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» و الخال در «قصیده طویله» با بهره‌گیری از اسطورۀ «قهرمان» از انسان معاصر ترسیم می‌کنند، همانندی بسیاری دارد. بحران هویّت انسان در جوامع کلان‌شهری مدرن در نتیجة فاصله گرفتن او از ارزش‌ها...

رستم یکی از پرآوازه‌ترین پهلوانان شاهنامه است. در شاهنامه، پدر او دستان، پدربزرگ او، سام و جدّ او نریمان است و اصل و نسب او از سوی مادر به ضحاک فرزند مرداس می‌رسد. با این اوصاف، روشن می‌شود که اسطورۀ رستم در شاهنامه به کلی دگرگون شده است؛ به این‌ترتیب که نه دستان پدر اوست و نه سام و نریمان، پدربزرگ و جد او هستند. از سوی دیگر، در اصل و نسب مادری او نیز، خلافِ آنچه در شاهنامه آمده است، ضحاک پسر مرد...

در مقالۀ حاضر کوشیده‌ایم میان حکمت خیام و اسطوره‌اندیشی او رابطه‌ای برقرار کنیم. زیرا دریافته‌ایم که انتخاب شعر برای بیان اندیشه‌های او، با توجه به رابطه شعر و اسطوره، انتخابی آگاهانه بوده است. چرا که نشانه‌های بسیاری نظیر زمان اساطیری، دور و دایرۀ می‌خواری، از خاک بر آمدن گل و سبزه و خاک شدن آن‌ها، کوزه و کوزه‌گری، مشاهدۀ اعضای آدمیان رفته در ذرّات غبار معلّق در هوا و نظایر این‌ها بر اسطوره‌اندی...

-

با توجه به معاصرسازی (contemporization) اسطوره و تاکید پساساختارگرایان (post structuralists) و هرمنوتیک¬های نو که تاکید را بر رمزگشایی (decode) و تاویل و تفسیر مخاطب از پیام گذاشته¬اند، در این پژوهش، نگاهی جدید و مدرن به یک اسطورۀ کهن انداخته می¬شود و ارتباط این اسطوره با قوانین فیزیک مدرن، از جمله قوانین نیوتن، مورد سنجش قرار می گیرد.

کهن الگوی قهرمان در میان دیگر کهن الگوها، اهمیت اساسی دارد، زیرا با هدف اصلی اسطوره که هدایت انسان به سوی شناخت خود و درک هستی است، مطابقت دارد. الگوی جامعی که جوزف کمپبل از مراحل سیر قهرمان اسطوره-ای ارائه داده است، برای بررسی و تحلیل بهره گیری آگاهانه و ناخودآگاه شاعران معاصر از مفاهیم اسطوره ای، قابلیت فراوان دارد. گفتار پیش رو، سعی بر آشکار ساختن روند خویشتن یابی و کشف جنبه های تاریک ذهنیِ ف...

با توجه به معاصرسازی (contemporization) اسطوره و تاکید پساساختارگرایان (post structuralists) و هرمنوتیک¬های نو که تاکید را بر رمزگشایی (decode) و تاویل و تفسیر مخاطب از پیام گذاشته¬اند، در این پژوهش، نگاهی جدید و مدرن به یک اسطورۀ کهن انداخته می¬شود و ارتباط این اسطوره با قوانین فیزیک مدرن، از جمله قوانین نیوتن، مورد سنجش قرار می گیرد.

نقد اسطوره‌ای یا نقد کهن‌الگویانه به کشف الگوهای ذهنی و تبلور آن‎ها، در آثار ادبی می‌پردازد. اهمیت این شیوه از آنجاست که به بررسی اساطیر از چند دیدگاه می‌پردازد و زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و روانی را در آفرینش اساطیر، بررسی می‌کند. ازآنجاکه در این مقاله، بر آنیم تا به کندوکاو در ریشه‌ها و زمینه‌های روانی اسطوره بپردازیم، از میان مضامین متنوّع در فرهنگ‌های گوناگون، بُن‌مایۀ «اسطورۀ کودک رهاشده»1 ا...

اندیشۀ رویین‌تنی، که ریشه‌ای کهن داشته و بیانگر آرزوی دیرینه بشر برای دستیابی به آسیب‌ناپذیری و بی‌مرگی است، به انحای گوناگون در میان اسطوره‌های ملل مختلف نمود یافته است. سه اسطورۀ رویین‌تنی، یعنی آشیل، اسفندیار و زیگفرید، در مقایسه با سایر رویین‌تنان از تواتر بیشتر و جامع‌تری برخوردارند و رویین‌تنی به عنوان یک انگاره کهن‌الگویی در روایت هر سه اسطوره قابل بحث و مطالعه است. از آنجا که بسیاری ازپ...

این پژوهش به بررسی پنج نمایش‌نامۀ منتخب از میان آثار مشهور نغمه ثمینی براساس اسطوره‏سنجی ژیلبر دوران می‏پردازد. این روش حدود سال‏های 1370 برای نخستین‏بار از سوی دوران ارائه و وارد عرصة نقدهای نو شد. در این نظریه و روش به‏طور هم‌زمان متن و فرامتن‏هایی مانند زندگی‏نامۀ نویسنده و محیط اجتماعی او اهمیت می‏یابند. اسطوره‏سنجی نقدی بینارشته‏ای است و فرایند و روش آن را می‏توان به سه مرحلة: نمادسنجی، رو...