دشت خاوه در شهرستان دلفان (نورآباد) یکی از دشت های مهم زاگرس مرکزی است که در منطقه پشتکوه شرقی و در بین کوه های گرین و سفید کوه واقع شده است. در این دشت، 36 محوطه باستانی شناسایی شده که قدیم ترین آن ها مربوط به دوره نوسنگی بی سفال و جدیدترین آن ها مربوط به قرن های متأخر دورۀ اسلامی است. از این تعداد، بیست محوطه دارای بقایای دوره اشکانی بوده اند. مباحث مورد توجه در این مقاله اغلب براساس فعالیت ه...

کوهستان زاگرس در بخش مرکزی با محیط جغرافیایی مساعد، مکان مناسبی برای شکل گیری استقرارها و جوامع انسانی است. وابستگی شدید جوامع انسانی این منطقه به محیط طبیعی سبب شده تا همواره تحت تأثیر شرایط محیطی و تغییرات ناشی از آن قرارگیرند. تغییر محیطی اوایل دوره هولوسن در نتیجه رخداد زمین لغزش کبیرکوه و متعاقب آن شکل گیری دریاچه های سیمره و جایدر، از جمله تغییرات محیطی است که طی هزاران سال الگوهای استقرا...

یکی از مشخصه های فرهنگی شرق زاگرس مرکزی در هزاره سوم و دوره مفرغ قدیم گسترش زیستگاههای مربوط به فرهنگ یانیق در این ناحیه است. در بررسی میدانی 1387در دشتهای محدوده شرق زاگرس مرکزی واقع در حوضه الوند ما توانستیم بیش از 90 زیستگاه مربوط به دوره مفرغ قدیم را شناسائی نماییم. بر اساس تجزیه وتحلیل داده های بدست آمده از این بررسی در محیط نرم افزار gis و با استفاده از روش های آماری رابطه بین موقعیت هر ز...

منطقه­ کهگیلویه به دلیل قرارگیری در بین ارتفاعات کوهستانی زاگرس جنوب غربی و سواحل جنوبی ایران از زیست‌­بوم و اقلیم منحصر به فردی برخوردار است به گونه­‌ای که شکل­‌گیری استقرارها و شیوه­‌های معماری ارتباط نزدیکی با زیست­‌بوم و اقلیم منطقه داشته است. یکی از محوطه­‌های تاریخی منطقه کهگیلویه، محوطه­ دلی­‌یاسیر است که بر اساس منابع تاریخی محوطه‌­ای از سده­‌های متأخر اسلامی است که حدود هزار خانه از تر...

بخش میان­کوهِ شهرستان اردل در استان چهارمحال و بختیاری به سبب دارا بودن کوه­های مرتفع، دره‌های عمیق و دشت­های میانکوهیِ کوچک و قرارگیری در مسیر کوچ عشایر از گذشته­های دور تاکنون مورد توجه انسان بوده است. این منطقه دارای دو چشم­انداز کاملاً متفاوت است. بخشی از آن باوجود رشته­کوه چهل‌چشمه و گره با ارتفاعی بیش از 3500 متر دارای زمستان­های سرد و تابستان­های معتدل و بخشی با ارتفاعی کم بین 1100 تا 1800 ...

علیرغم مطالعات، کاوشها و بررسیهای فراگیر باستان شناسی در فارس، شهرستان کازرون همچنان ناشناخته باقی مانده است و فقدان بررسی های منظم باستان شناسی موجب شده است تا اطلاعات کمی از استقرارهای ادوار مختلف فرهنگی و ساختارهای اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی این منطقه داشته باشیم. شهرستان کازرون در غرب استان فارس قرار دارد و یک منطقه کوهستانی است و وسعت این شهرستان 4119 کیلومتر مربع است. این منطقه دارای ویژگ...

این مقاله بر آن است تا عوامل زیست محیطی و نقش آن ها در شکل دهی فضایی استقرارهای انسانی دوره های پیش از تاریخی نوسنگی، مس سنگ، مفرغ و آهن دشت سنقر را مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. برای دستیابی به این مهم از نتایج دو فصل بررسی باستان شناسی منطقه که شناسایی 105 محوطه باستانی از دوره های فوق را در بر داشت، استفاده شد. با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و در قالب سیستم اطلاعات جغرافیایی با استفاده از ن...

هیدرولوژی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل محیطی نقش مهمی در شکل گیری استقرارهای انسانی داشته است. دشت نیشابور به عنوان بخشی از حوضه شمال شرق ایران در دامنه رشته کوه بینالود قرار گرفته و از زمین های کوه پایه ای و دشت تشکیل شده است. در دشت نیشابور، رودخانه های متعددی وجود دارند که همگی از بینالود سرچشمه گرفته و مازاد آب آن ها در فصول پر بارش از جنوب غربی دشت توسط رودخانه کال شور به بیرون هدایت می ...

شهرستان های سلسله(الشتر) و دلفان(نورآباد) با قرارگیری در شمال و شمالغربی استان لرستان، از نظر دارا بودن محوطه ها و بقایای مربوط به دوره اشکانی دارای اهمیت ویژه ای هستند. سیمای محیطی این مناطق شامل دره ها، دشت های میان کوهی و کوهستانی با مساحتی بالغ بر 4000 کیلومتر مربع است. پژوهش حاضر بر اساس مطالعه داده های حاصل از بررسی میدانی و پیمایشی این مناطق استوار است. در نتیجه بررسی باستا ن شناسی صورت ...

بردسیر تقریباً در مرکز استان کرمان واقع شده است. چشم انداز طبیعی این منطقه عبارت از یک دشت بزرگ و چندین دره¬ی بزرگ و کوچک منتهی به این دشت و رشته کوه¬های نسبتاً مرتفع با چندین قله¬ی بالای 3000 متر ارتفاع که بخش های قابل توجهی از این چشم¬انداز را تشکیل می¬دهند. در سال¬های 1382 و 1383 طی دو فصل این منطقه به سرپرستی علیرضا خسروزاده بررسی شد. طی این بررسی¬ شمار زیادی محوطه مربوط به دوران تاریخی شناسا...