استعارۀ بازی به­مثابۀ درک صور متفاوت انواع زندگی همچون بازی­هایی که فقدان یک سنجۀ فراگیر امکان داوری و تعیین درست و نادرست از میان آنها را منتفی می­سازد، در تبیین نسبیت­باوری و عدم قطعیّت به عرصۀ فلسفۀ پست­مدرن نیز راه یافته است. از طرف دیگر میان رمان پست­مدرن و پسامدرنیسم به ­عنوان فلسفه­ای که وضعیت و زمینۀ ظهور چنین رمان­هایی را توضیح می­دهد، تناسب و سازواری وجود دارد. بلقیس سلیمانی، رمان «باز...

لیکاف با نقد دیدگاه ارسطویی دربارۀ استعاره، نظریۀ شناختی استعاره را پایه‌گذاری کرد. با فرض پذیرش نظریۀ شناختی استعاره، مفاهیم انتزاعی مطرح در فلسفۀ اسلامی نیز به‌واسطۀ استعاره‌های مفهومی قابل فهم می‌شوند. این استعاره‌ها اغلب به صورت ناخودآگاه از سوی فلاسفه مورد استفاده قرار گرفته‌اند. وجود به‌عنوان یکی از مهمترین پایه‌های فلسفۀ ملاصدرا به‌واسطۀ استعاره‌های متعددی مفهوم‌سازی می‌شود. استعارۀ «وجو...

کاربرد استعاره های گسترده و گوناگون در متونِ عرفانی موجب شده است که دیدگاه های نوی پیش روی مخاطب باز شود و فهمِ افراد در باب عالم معانی گسترش یابد. در واقع، استعاره به سبب عملکرد تداعی گری-اش در متونِ عرفانی به تسهیل شماری از تجارب نو کمک می کند؛ تجاربی که از دایرۀ تجربۀ مستقیم فرد خارج است. این پژوهش بر اساس دیدگاه های لیکاف و جانسون، دو نظریه پرداز معنی شناسی شناخت گرا، انجام شده است. این دو نظر...

استعاره تشبیهی است که یکی از ارکان آن حذف شده است و ذهن را از چیزی به چیزی شگفت انتقال می دهد. این تحقیق که با روش کتابخانه ای و از راه تبیین بلاغت استعاره در صدد شناخت مفاهیم آیات به کمک این آرایۀ بیانی است نشان می دهد که هشت نوع استعاره در جزء سی ام قرآن کریم به کار رفته است که عبارتند از: مصرحه، مکنیه، مرشحه، تمثیلیه، اصلیه، عنادیه و تخییلیه. همچنین از میان انواع استعارۀ، استعاره های مصرحه و...

استعاره که به الگوبرداری میان‌حوزه‌ای یا به‌هر نوع فهم و بیان یک حوزۀ انتزاعی در قالب یک حوزۀ ملموس‌تر اطلاق می‌شود، یکی از مهم‌ترین موضوعات مطرح در حوزۀ شناختی است و از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. پژوهشگران بسیاری بر این موضوع که استعاره، جزئی جدایی‌ناپذیر و عجین‌شده با زبان ماست صحه نهاده‌اند. اما در بررسی‌های ابتدایی صورت‌گرفته پیش از انجام پژوهش به نظر می‌رسید، بسامد و نیز شیوۀ کاربرد استع...

استعاره تشبیهی است که یکی از ارکان آن حذف شده است و ذهن را از چیزی به چیزی شگفت انتقال می دهد. این تحقیق که با روش کتابخانه ای و از راه تبیین بلاغت استعاره در صدد شناخت مفاهیم آیات به کمک این آرایۀ بیانی است نشان می دهد که هشت نوع استعاره در جزء سی ام قرآن کریم به کار رفته است که عبارتند از: مصرحه، مکنیه، مرشحه، تمثیلیه، اصلیه، عنادیه و تخییلیه. همچنین از میان انواع استعارۀ، استعاره های مصرحه و...

مقالۀ حاضر به بررسی استعاره در عناوین خبری روزنامه‌های ورزشی ایران اختصاص دارد. تحقیق حاضر تحقیقی توصیفی- تحلیلی است که در آن با اتخاذ نظریۀ استعارۀ مفهومی به بررسی عبارات زبانیِ استعاری موجود در عناوین خبری دو روزنامۀ خبر ورزشی و پیروزی در پاییز 1393 پرداخته ‌شد. با بررسی تعداد 108 عبارت استعاری، استعاره‌های مفهومی مربوط به فوتبال در ده قلمرو استعاری دسته‌بندی گردید. یافته‌ها نشان می‌دهند استعا...

استعاره به مثابه به کنش تخیلی که دو هستی را در ضمیر آگاه شاعر با هم یگانه می‌کند و آن دسته از صفات آنها را که به موقعیت شعری و به بافت صور خیالی مرتبط است در هم می‌آمیزد. از دیر زمان مورد توجه و مداقه ناقدان و بلاغت‌دانان اسلامی بوده است: اندیشمندانی که بسیاری از بنیان گذاران ان ایرانی بوده‌اند که زبان عرب را در آغاز به درس اموخته بودند از جمله ناقدان و بلاغت دانان برجسته اسلامی که با تلاش روشم...

در ادب فارسی، هر سراینده یا نویسندۀ توانمندی که از قرآن مایه گرفته‌است، جایگاه برتری به خود اختصاص داده‌است. شمس‌الدین محمد حافظ، به مدد بهره‌جویی از کلام خداوندی و البته دیگر هنرهای ادبی، جزو قله‌های غزل فارسی است. یکی از آرایه‌های بلاغی قرآن که حافظ از آن بهره برده، تهکم یا نزاهه است که در این مقاله به تفصیل بررسی شده‌است. نزاهه یا تهکم از مقولۀ طنز است و در ادب فارسی، جسته گریخته در دیوان شا...

ناعات بلاغی، از مهمترین عوامل سازنده¬ی سبک یک اثر ادبی¬اند؛ در واقع شیوه¬ی به کارگیری یا فراوانی نوع یا انواعی از آنها در تکوین یا تبدیل سبک آثار ادبی بسیار مؤثر است. «کنایه¬های ترکیبی» از جمله¬ی این صناعات سبک¬سازند؛ صناعاتی نویاب، مرکب از چند صنعت بیانی و بدیعی با محوریت کنایه؛ که در این جستار دو گونه¬ از آنها، یعنی«استعاره¬ی کنایه» و «استعاره¬ی ایهامی کنایه» در 300 غزل اتفاقی از 2900 غزل عبد...