استعارة دستوری در مقالات پژوهشی پزشکی: بررسی مقایسه­ای مجلات ایرانی به زبان انگلیسی و مجلات انگلیسی/ آمریکایی*   نسرین صیفوری[1] عباسعلی رضایی[2] آقا فاطمه حسینی[3]   تاریخ دریافت: 4/12/91 تاریخ تصویب: 27/11/92   چکیده استعارة دستوری مهم‌ترین ویژگی گونة علمی زبان انگلیسی به حساب می‌آید که باید به‌طور مناسب، بجا، و در دفعات کافی به کار گرفته شود، در غیر این صورت زبان به نوع محاوره‌ای نزدیک می‌شو...

یکی از استعارات پرکاربرد و کلیدی در مکتب ابن عربی که برای نشان دادن کثرت در عین وحدت و تبیین مفهوم وحدت وجود استفاده شده، استعارة آب و اشکال گوناگون آن است. در نگاه ابن عربی و پیروان او، آب رمزی از وجود است که در صورت‌های گوناگون مثل قطره، دریا، موج، رود، بخار، نم، ابر، برف و حتی گوهر، گلاب، جانداران و... متکثّر می‌شود. شکل‌پذیری، پاک‌کنندگی، زلالی، حیات‌بخشی، سیالیّت، حرکت‌پذیری، عظمت، پوشانندگی...

زبان از فرایندهایی است که خاصیت پیام‌رسانی و ارجاعی دارد و القاگر مضامین فرهنگی، آداب و رسوم، افکار و اندیشة یک قوم است. زبان از نظر زبان‌شناسی‌ شناختی، علاوه بر انتقال مضامین ارجاعی، منعکس‌کنندة مضامین شناختی، نظام ادراکی آدمی و القاگر مضامین انتزاعی موجود در ذهن است. بر این اساس، زبان‌شناسان‌ شناختی بر معنا به عنوان عنصر قالب تکیه می‌کنند. از جمله نظریه‌پردازان حوزة معنی‌شناسی‌ شناختی می‌توان...

از آنجایی که یکی از مهم­ترین عرصه­های تکریم و حفظ وجهه، زبان است، هر زبانی برای خود از مکانیزم­های مشخصی جهت تحقق این امر استفاده می­کند و از جملة این مکانیزم­ها، بهره­گیری از صفات و ضمایر اشاره است. پژوهش پیش رو در صدد است تا کاربرد صفات و ضمایر اشاره را در عرصة حفظ وجهه در قرآن کریم بررسی نماید و شیوة برخورد مترجمان با این پدیدة زبانی را ارزیابی کند. در این پژوهش که با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی...

ژیل فوکونیه و مارک ترنر، موضوعِ استعارة مفهومی را موردی خاصّ از یک عرصة عامّ‌‌تر و وسیع‌‌تر دانسته‌‌اند؛ این عرصة وسیع‌‌تر، تحلیل سازِ کارِ دستگاه ذهن به وقتِ مواجهه با دامنه‌‌های مفهومی است. ایشان برای توصیف این فرایند، از اصطلاح «فضای ذهنی» یا «مفهومی» استفاده می‌‌کنند. آنان معتقدند که برای درک بسیاری از پیچیدگی‌‌های اندیشة آدمی، الگوی یک یا دو دامنه‌‌ای کفایت نمی‌‌کند، بلکه باید در تشریح اندیشة تص...

از دستاوردهای زبان شناسیِ شناختی کشف این حقیقت است که زبان ها اغلب برای ملموس کردن برخی مفاهیم انتزاعی از استعاره های مفهومی بهره می برند. استعاره های مفهومی به توضیح حوزة مقصد که حوزه ای انتزاعی است از طریق حوزة مبدأ که حوزه ای ملموس است می پردازند. یعنی از طریق مقایسة حوزة انتزاعی مورد نظر با حوزه ای ملموس درک آن را برای شنوندگان راحت تر می کنند. در این پژوهش به تحلیل استعاره های مفهومی موجود ...

مقالۀ حاضر به بررسی دیدگاه معاصر استعاره در برابر دیدگاه کلاسیک آن می پردازد. برخلاف نظریۀ کلاسیکِ استعاره که استعاره را موضوعی صرفاً ادبی و زبانی می داند، نظریۀ معاصر ادعا می کند نظام ادراکی انسان اساساً سرشتی استعاری دارد و استعاره به شکل ناخودآگاه و غیراختیاری، در زندگی روزمرۀ انسان فراوان به کار می رود. این دیدگاه نخستین بار در سال 1980 توسط جورج لیکاف و مارک جانسون با انتشار کتاب استعاره هایی...

«معین شدگی» که از جمله رایج ترین نمونه های دستوری شدگی در زبانها است، اصطلاحی است که به کاربرد افعال واژگانی در نقش فعل معین در برخی کاربردهایشان اطلاق می شود. در زبان فارسی نیز اکثر فعل هایی که امروز نقش کمکی دارند، در دوران قبل از فارسی دری عمدتا فعل واژگانی بودند و کاربرد ثانوی آنها بعنوان فعل معین نتیجه فرایند معین شدگی  است. ما در این مقاله به روش پژوهشی با بررسی روند تحول سه فعل «استیدن»،...

«عشق» مهم‌ترین کلیدواژه تمام متون عرفانی، به‌ویژه در مکتب فکری مولاناست. از عشق نمی‌توان با بیانی صریح و مستقیم سخن گفت. از این ‌رو، عرفا با ابزارهای گوناگون زبانی و مفهومی سعی در روشن ساختن منظور خود از این مقولة اساسی‌نموده‌اند. در مثنوی نیز عشق، عنصری کلیدی است که باید بدان اهتمام ویژه‌ای داشت. در این مقاله، استعاره‌هایی بررسی شده‌اند که با محوریت عشق در مثنوی مولانا بازتاب یافته‌اند. مبنای ...

نظریة استعارة شناختی معتقد است که زبان عادی و زبان ادبی، از جهاتی در مفهوم سازی مفاهیم شبیه هم و از جهاتی متفاوتند. مقاله حاضر، در صدد پرداختن به خلاقیت های حافظ در تصور مفهوم عشق در چارچوب این نظریه است. مفهوم عشق در شعر حافظ به کمک راهبردها یا ابزارهای شناختی رایجی چون استعاره، تصویر، مجاز و جاندارپنداری مفهوم سازی می شود، اما به نظر می رسد حافظ شیوه های خلاقانه تری را در استعاره های شعری عشق...