دارا بودن حقّ تصرف برای کسانی که به اعمال حقوقی مبادرت می­ورزند، خصیصه­ای است که فقدان آن سبب اطلاق عنوان فضولی بر یک عمل حقوقی می­شود. بررسی آثار مکتوب فقیهان، حاکی از آن است که بحث از صحت یا بطلان اعمال فضولی، از بیع فضولی آغاز شده و برخی از ایشان را به بطلان بیع و سایر عقود فضولی باورمند کرده است. حال آن­که اکثر فقیهان، ضمن پذیرش قابلیت تنفیذ بیع فضولی، حکم صحت را به سایر عقود فضولی تعمیم داد...

این پژوهش با هدف بررسی و مقایسه تفکر انتقادی فرهنگیان دوره­های ابتدایی، راهنمایی، متوسطه و پیش دانشگاهی استان بوشهر و ارائه راهکارهایی جهت افزایش مهارت تفکر انتقادی آنها اجرا شده است. در این پژوهش از روش پژوهش توصیفی- پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری شامل فرهنگیان (معلمان، دبیران، مدیران) دوره­های ابتدایی، راهنمایی، متوسطه و پیش­دانشگاهی استان بوشهر بود که با روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحل...

ابوالقاسم فنایی به حجیت ظنون عقلی در فقه قائل است و تبعیض میان ظنون نقلی و عقلی را از نظر حجیت خردستیز می‌داند. هدف این نوشتار، نقد و ارزیابیِ چهار استدلال او در این مسئله به روش تحلیلی است. در ضمن این بررسی‌ها روشن می‌شود که (1) امکان دارد خداوند، سیرۀ خردمندان را کنار بزند؛ (2) ممکن است از منظرِ دانای کل، ظنونِ حدسی در حیطه‌ای خاص، نوعاً پرخطاتر از ظنونِ حسی باشند؛ (3) حجیت‌نداشتن ظنون عقلی مختصّ ح...

این نوشته کوششی است در نقد و بررسی یکی از حکایات مثنوی مولوی که به نظر نگارنده، شارحان مثنوی، در شرح جزئیات آن، تو جه کافی نداشته اند. مخاطب در این مقال با معنای پیش نهادی نگارنده، در خصوص یک واژه، آشنا می شو د. در صو رت پذ یرش استدلال های مو جو د، چشم ا نداز تازه ای، در حو زه ی مثنوی پژوهی، باز می گردد که در تفسیر دیگر حکایات مثنوی بی تأثیر نخواهد بود. واژه ی مذکور "کل " است که در بیت زیر آمد...

علم کلام، علمی است که دربارۀ اصول و عقاید اسلامی بحث می کند و با استفاده از روش‌‌‌های مختلف استدلال به دفع شبهات مخالفان می‌‌‌پردازد. حدیث نیز به معنای سخنی است که حاکی ازقول وفعل وتقریر معصوم باشد.این پژوهش باروش تحلیل محتوا به کارکرد حدیث درکلام می پردازد و این نتیجه به‌‌‌ دست آمد که در دورۀ نخست کلام اسلامی بنای متکلمان بر آن بود که اعتقادات اسلامی را با ذکر آیات و روایات بیان کنند و حتی درد...

ساختار کلی استدلال در طب امروز (سه بخش جمع آوری اطلاعات، ساختن و ارزیابی فرضیه ها) با استدلال در طب سنّتی مشابه است، امّا طبیب سنّتی بر خلاف پزشک امروز، فقط در پی تشخیص بیماری بر اساس شکایت اصلی بیمار نیست، بلکه در پی فهم مزاج کلی بیمار هم هست. استدلال در طب سنّتی از جنس قیاسی است، به همین سبب در طب سنّتی، بیماری ایدیوپاتیک و بدون علّت مشخص وجود ندارد. در هر دو مکتب طبی، استدلال تدبیری و تشخیصی وجود ...

چکیده: متکلمان مسلمان درباره ی نحوی وجود نفس دو دیدگاه اتخاذ کرده اند. یک نفس امری قدیم است، منظور از قدم نفس، قدم زمانی به معنای ازلی بودن و بی آغاز بودن نیست بلکه به معنای وجود قبلی نفس نسبت به بدن است؛ دوم نفس امری حادث است که منظور از حدوث، حدوث زمانی می باشد. پیروان هر گروه، برای اثبات نظریه خود ادله های عقلی و نقلی بسیاری آورده اند؛ معتقدان به قدم نفس عمدتاً به آیات و روایاتی که دلالت بر ...

احکام مربوط به ولدالزنا همواره در فقه اسلامی، مورد بحث و مناقشه بوده است. یکی از احکام مربوط به ولدالزنا، مبحث شهادت او است. مذاهب فقهی چهارگانه اهل‌سنت و زیدیه به اتفاق، شهادت ولدالزنا را در همه امور اعم از مدنی و جزایی پذیرفته‌اند، به‌جز مذهب مالکی که شهادت ولدالزنا را بر زنای شخص دیگر، جایز نمی‌داند. جمهور مذاهب فقهی اهل‌سنت و زیدیه دلیل خود را عمومات و اطلاقات آیات قرآن مبنی بر پذی...

توزیع عادلانه سهم عوامل یکی از ابعاد الگوی توزیع ثروت در نظام اقتصادی اسلام است، تحقق این توزیع عادلانه با استفاده از ساز و کار بازار و بر مبنای قراردادهای عادلانه است. از اینرو، شرایط و اصولی که متضمن شکل‌گیری سهم عادلانه برای هر یک از عوامل تولید هستند، باید در قراردادها رعایت شوند. تخطی از اصول حاکم بر قراردادها، توزیع عادلانه سهم عوامل را به چالش می‌کشد. با روش استقرایی می‌‎توان اصول حاکم ب...

استدلال منطقی فرایندی است که در آن ذهن بین چند قضیه یا حکم، ارتباطی دقیق و منظم برقرار می­سازد تا از پیوند آنها نتیجه حاصل شود. به این ترتیب نسبتی مبهم به نسبتی یقینی و صریح تبدیل می­شود. هدف از انجام این مطالعه، بررسی ساختار عاملی مقیاس استدلال منطقی برای دانشجویان متناسب با استدلال منطقی در فرهنگ ایرانی است. این آزمون در سال 2005  توسط آنا تامسون جهت تعیین اندازه و میزان استدلال منطقی ساخته ش...