در میان سازه‌های متنی شاهنامه فردوسی، بافت‌های زیادی از متن با برون‌متن شاهنامه ارتباط دارد؛ چرا که شاهنامه، بازتابی از بافت کلانِ اجتماعی – فرهنگی روزگار فردوسی است که در آن به مراسم آیینی چون، ازدواج، تشرّف و مرگ اشاره شده است. بخشی از بافت رواییِ شاهنامه با مفاهیم و  آیین‌های مربوط به مرگ و تدفین و عقاید زروانی، زرتشتی و اسلامی در جامعه ایرانی مرتبط است. این جستار با مطالعه موردی برخی از داستا...

این پژوهش به بحث و تحقیق درباره مخاطب درون متنی شعر مشروطه می پردازد. پرسشهایی که جستار حاضر در صدد پاسخگویی به آنهاست، عبارت است از: 1. هر اثر ادبی، چند نوع مخاطب دارد؟ 2. تفاوت دو نوع مخاطب درون متنی و برون متنی در چیست؟ 3. آیا دگرگونیهای شعر دوره مشروطه، مخاطب درون متنی را نیز شامل شده است؟ 4. سطح فکری شاعران مشروطه چه تأثیری در گزینش مخاطب درون متنی داشته است؟ 5. آیا گزینش مخاطب درون متنی ب...

این تحقیق با کمک گرفتن از کتب و مقالات فارسی، انگلیسی و فرانسه ای نوشته شده که در کتابخانه ها و شبکه اینترنت در مورد ممیزی و کارکردهای آن و ارتباط تنگاتنگش با فرهنگ و ترجمه موجود بوده اند. پایه و اساس پژوهش بر روی نظریه هنجارهای توری (norms theory) گذاشته شده است که به بحث پیرامون هنجارها در ترجمه، انواع آن، ویژگی ها و تغییر پذیری آن در گذر زمان می پردازد. کتب ادبی به زبان اصلی و ترجمه های آ...

اختلاف روش و نوع بهره گیری از منابع تفسیری، موجب پدید آمدن تفاسیر گوناگون شده است. روش غالب مفسران، تفسیر ترتیبی است و  در تفسیر خود از آیات قرآن، و از منابع برون متنی مانند روایات و علوم قرآنی بهره جسته اند. «محمد عزّت دروزه» از علمای فلسطینی و مجاهد اهل سنت، مدعی است که تفسیر «الحدیث» را با اقتباس از قرآن امام علی(ع)، به شیوه تنزیل سوره ای تدوین کرده و مانند همه مفسران از منابع مذکور بهره جسته...

ارجاعات قرآن به تورات و عهد قدیم چگونه و در چند دسته است؟ قرآن در این ارجاعاتش حجیت این کتب را چگونه می بیند؟ ارجاعات قرآن به عهد جدید و کتاب مقدس مسیحی چگونه و در چند دسته است؟ آیا منظور از عهدین موجود در قرآن همین عهدین فعلی است؟

مولانا جلال الدین محمد بلخی، در دیوان کبیر و یا کلیات شمس به بیان حالات شخصی خود پرداخته است. در این اشعار مولانا سخنانی را به زبان آورده است که در حوزه ی شناخت ما قرار نمی گیرند و برای درک آنها، به تأویل و تفسیر نیاز داریم، زیرا مولانا کلام خود را به گونه ای بیان نموده، که از آن می توان معانی متعددی را برداشت کرد. بر این اساس، در پژوهش حاضر سعی شده، ابتدا به بررسی چند معنایی پرداخته می شود، سپ...

چکیده: به آیات مدنی در سور مکی و آیات مکی در سور مدنی اصطلاحاً «آیات مستثنی» گفته می­شود. از جمله سوره­های قرآنی که گفته شده دارای آیات مستثنی هستند، سوره­های مکی انعام و اسراء. امّا این سخن تا چه اندازه ای صحیح است؟ برخی با توجه به روایات ضعیف و نادرستی این آیات را استثنا کرده­اند که در این تحقیق سعی می­شود این روایات بررسی شوند. در این مقاله با استفاده از ادله و شواهد درون متنی و برون متنی،...

مقدمه و هدف پژوهش: در این مقاله بررسی می شود که  گلستان سعدی با برخوردار بودن از نثر فارسی و نیز صنایع ادبی، می­تواند از سه منظر نگریسته شود: یکی از منظر ادبی، دیگری از منظر پند و اندرز، و در نهایت از منظر نقد فرهنگی- اجتماعی زمانه. هر یک از این سه منظر در خلال هفت قرن گذشته در زمره مخاطبان گلستان به شمار آمده­اند، اما در این مقاله منظر سوم از اهمیت بیشتری برای تحلیل محتوای متن برخوردار بوده اس...

اندیشة مرگ به مثابة پایان همه چیز، در آثار هدایت بسیار پررنگ است. در واقع مرگ، هراس از آن و در عین حال افسون آن، به گونه ای اساسی به جهان هدایت شکل و سمت و سو می بخشند. بدون شک دلزدگی هدایت از زندگی و دل سپردن او به مرگی که البته هراس انگیز است، ریشه در عواملی مختلف دارد، از جمله بستر اجتماعی- فرهنگی که در آن نویسنده به کار نگارش مشغول بوده است. البته این موضوع در ماهیت نوشتار نیز قابل بررسی اس...

تحقیق حاضر سعی بر آن دارد تا در ابتدا، تعریفی از ضمیر را با توجه به آرای صاحب نظران ارائه داده، انواع آن را مشخص کند و سپس چگونگی مرجع یابی ضمایر در ضرب المثل ها بررسی خواهد شد که این امر پس از ارائه تعاریف مفاهیم نظری از جمله تعریف ضرب المثل محقق خواهد بود. پرسش تحقیق بدین شرح است که انواع ضمایر موجود در ضرب المثل ها چیست، این ضمایر دارای چه بسامد، ساختار و کاربردی هستند و نحوه افاده معنی در ض...