وقفیات و رقبات شهری یکی از فضاهای با ارزش شهراسلامی و تجلیگاه ارزش های والای انسانی در این گونه شهرهاست که تحت تأثیر جهانبینی دینی و مذهبی، نقشی مهم در پایدار ساختن منابع موجود، جذب سرمایه گذاری ها، نوسازی بافت، بازگشت حیات اجتماعی به محدوده و جلوگیری از تخریب اثار تاریخی و فرهنگی نیز برخورداراست. در کلانشهر مقدس مشهد و به واسطه وجود موقوفات و رقبات وقفی گسترده در این شهر بویژه در محدوده پیرامو...

آستان قدس رضوی یکی از بزرگ‌ترین نهادهای وقفی جهان است. بنیاد این تشکیلات اداری ـ موقوفاتی بر اسناد گسترده و انبوه این سازمان، به‌ویژه اسناد و متون وقفی آن استوار است؛ اسناد یگانه‌­ای که از لابه‌لای آن­ها نقش تأثیرگذار این نهاد در دگرگونی‌های تاریخی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشور در سده­‌های گذشته آشکار می‌شود. این اسناد که از روزگاران گذشته به‌ویژه از دوره‌های صفویه، افشاریه، زندیه و قاجار...

هدف: هدف این پژوهش بررسی اشکال مالکیت ارضی در سیستان، از دوره صفوی تا پهلوی دوم است.  فرضیه تحقیق: مالکیت در سیستان تحت تاثیر جریانات سیاسی و حکومتی قرار داشته است. روش پژوهش: این پژوهش با شیوه کتابخانه­ای و روش توصیفی – تحلیلی به تبیین انواع مالکیت ها در سیستان، با تکیه بر گزارش­ها و اسناد تاریخی و نتایج مترتب بر آن پرداخته است.  یافته ها و نتایج: نتایج به­دست آمده نشان می دهد در سیستان دوره ص...

لشکر کشی های تیمور به ایران که از سال 781ه. آغاز گردید،تاثیرات مخرب و هولناکی بر اوضاع اجتماعی و اقتصادی این دوره از تاریخ ایران گذاشت . با تخریب سیستم های آبیاری وزمین های کشاورزی و غارت روستائیان وضعییت کشاورزی رو به انحطاط نهاد ونتیجه آن بروزقحطی ها، نارضایتی و بیماری های همه گیر شد.اما به تدریج با برنامه ریزی تیمور و خصوصاً جانشینان او، این اوضاع روبه بهبود گذشت و در اواخر دوره تیموری شاهد ر...

وقفیات و رقبات شهری یکی از فضاهای با ارزش شهراسلامی و تجلیگاه ارزش های والای انسانی در این گونه شهرهاست که تحت تأثیر جهانبینی دینی و مذهبی، نقشی مهم در پایدار ساختن منابع موجود، جذب سرمایه گذاری ها، نوسازی بافت، بازگشت حیات اجتماعی به محدوده و جلوگیری از تخریب اثار تاریخی و فرهنگی نیز برخورداراست. در کلانشهر مقدس مشهد و به واسطه وجود موقوفات و رقبات وقفی گسترده در این شهر بویژه در محدوده پیرامو...

مراکز قدیمی شهرها در سراسر جهان از اهمیت اقتصادی ویژه‌ای برخوردار بوده‌اند. یکی از پدیده‌های قابل مشاهده در شهرهای ایران، قدمت زیاد و فرسودگی ساختمان‌های مراکز تجاری و بازارها است. مقاله حاضر تلاش می‌کند تا نشان دهد، افزایش سرقفلی، مالکیت وقفی و ورثه‌ای بودن واحدهای تجاری از یک طرف و عدم تمایل سرمایه‌گذاران به بازسازی واحدها، مانعی برای تحول کالبدی مراکز تجاری گردیده است. روش تحقیق توصیفی- تحلی...

چکیده وقف به­عنوان یک نهاد ملی- مذهبی با نیت خیرخواهانه، در صورت برنامه­ریزی و مدیریت عقلایی می­تواند سرمایه­ای برای توسعه فضای اجتماعی و جغرافیایی باشد. در حقیقت، موقوفات عمدتاً کالاهای سرمایه­ای اعم از پول، زمین و مستغلات است که در محاسبات انباشت سرمایه هر فضای جغرافیایی، می­تواند نقش قابل توجهی داشته باشد. بر پایه­ی این رویکرد، در مقاله پیش­رو تلاش گردیده تا به واکاوی توزیع جغرافیایی مو...

پژوهش حاضر باهدف مطالعه فرش به‌عنوان یک سند تاریخی در ارتباط باشخصیت تقی‌خان درانی انجام‌یافته است. منابع بسیاری به بررسی تاریخ کرمان عصر زندیه پرداخته‌ و به سبب اهمیت حکومت تقی‌خان، به وی نیز توجه شده است. رویکردهای گوناگونی نسبت به شخصیت او در میان این منابع وجود دارد. برخی به سجایا و بعضی دیگر به رذایل اخلاقی او پرداخته‌اند. این مقاله با دو هدف معرفی کارکرد اسنادی قالی و تحلیل متن-بافته‌های ...

چکیده وقف به­عنوان یک نهاد ملی- مذهبی با نیت خیرخواهانه، در صورت برنامه­ریزی و مدیریت عقلایی می­تواند سرمایه­ای برای توسعه فضای اجتماعی و جغرافیایی باشد. در حقیقت، موقوفات عمدتاً کالاهای سرمایه­ای اعم از پول، زمین و مستغلات است که در محاسبات انباشت سرمایه هر فضای جغرافیایی، می­تواند نقش قابل توجهی داشته باشد. بر پایه­ی این رویکرد، در مقاله پیش­رو تلاش گردیده تا به واکاوی توزیع جغرافیایی مو...

چکیده وقف از جمله مهم ترین و مترقی ترین سنت های نظام اسلامی است که نخستین انگیزه های واقفان برای مبادرت به وقف، نابودی فقر و محرومیت از جامعه مسلمین بوده است. نهاد وقف در گذر تاریخ با آسیب های جدی روبرو گردیده که منتج به عدم اثربخشی و کارائی موقوفات شده است. عمده ترین آسیب های بخش وقف عبارتند از: حاکمیت مدیریت سنتی بر موقوفات، عدم توانایی خیرین به انجام وقف فردی و نبود راهکارهایی جهت ایجاد موق...